45301021 Radyasyon zararaları, radyasyondan korunma
Radyasyonun biyolojik etkilerinden korunmak amacıyla, bazı önlemlerin alınması zorunludur. Bu önlemlerin başında doz sınırlamaları gelir: Bunun için:
1. Uygulamaların gerekliliği: (Justification: haklılık-gereklilik) Net bir yarar sağlamayacak radyasyon uygulamalarından kaçınılmalıdır.
2. Optimizasyon (Alternatiflerin en iyisi): Ekonomik ve sosyal faktörler göz önünde bulundurularak, yapılan bütün ışınlamalarda, maruz kalınan radyasyonun mümkün olan en alt düzeyde tutulması sağlanmalıdır. Bu ilke, A L A R A
(As Low As Reasonably Achievable) prensibi olarak bilinir. Buna göre; doz ne kadar küçük olursa olsun stokastik etkilere yol açabileceği unutulmaksızın, standart kalitede radyografik görüntü elde etmek için mümkün olan en düşük doz kullanılmalıdır.
3. Doz sınırlandırılması: maksimum müsaade dozları (MPD: maximum permissible dose) aşılmamalıdır.
- Ekspozür ve dozu azaltmaya yönelik ilkelerde, hasta seçimi ve film endikasyonu (film gerekliliği ve uygun tekniğin belirlenmesi) mutlaka klinik muayene sonrası konmalıdır. Her hasta için farklı koşullar ve gereksinimler olduğu unutulmamalı, gebelerde ve çocuklarda film endikasyonları kısıtlanmalı, önceden çekilmiş radyografların kullanılabilirliği değerlendirilmelidir.
- Minimum hasta ve operatör dozu ile, maksimum hasta yararlılığı hedef olmalıdır.
- Bütün bireylerde minimal olsa da risk varlığı göz önünde tutularak, olabildiğince düşük dozların kullanımına gayret edilmeli, gereksiz tüm ekspozürlerden kaçınılmalıdır.