Topic outline

  • Türkmen Kiril Alfabesi

    1 Элипбий, Рус, түркмен кирил элипбийи, сес, харп, фонема (Alfabe, Rus-Türkmen Kril Alfabesi, Ses, Harf, Fonem)  Konuşmada kullanılan seslerin yazılıp, gösterilen işaretine harf denir. Ses söylenir ve işitilir. Biz genelde konuştuğumuz gibi yazmayız. Örneğin, bal, oba kelimelerinin ikisinde de b harfini yazarız. Fakat bal kelimesindeki b harfi ile oba kelimesindeki b harfinin söylenişi benzemez. Bal deyince, b harfi güçlü dudak sesi için kullanılır, oba dediğimizde ise, sürtünmeli yuvarlak ses için kullanılır.  Alfabe Düzeni: Harflerin sıralı bir şekilde kullanılış düzenine alfabe düzeni denir. Kabul edilen harflerin hepsine bir söz ile alfabe deniliyor. Türkmen alfabesinde 38 harf vardır. Bunların dokuzu ünlü sesi, dördü de birleşik sesi ( й sesi ile a, o, у, э seslerinin) anlatıyorlar. 23 harf ise ünsüz sesleri anlatıp, ikisi de ( ь, ъ ) ses anlatmıyor. Türkmen alfabesindeki harf düzeni ve onların adları: А, Б, В, Г, Д, Е, Ё, Ж, Җ, З, И, Й, К, Л, М, Н, Ң, О, Ө, П, Р, С, Т, У, Ү, Ф, Х, Ц, Ч, Ш, Щ, Ъ, Ы, Ь, Э, Ә, Ю, Я

  • Türkmen Latin Alfabesi Öğretimi ve Uygulamaları

    Дилимиздәки сeслeриң эмeлe гeлишлeри вe aйдылышлaры. Дилиң вe дoдaклaрың хeрeкeтлeри

     (Dilimizdeki Seslerin Oluşumları Ve Söylenişleri. Dilin Ve Dudakların Şekli)

    • Ses bilimi dil biliminin bir bölümüdür. Her dilin ses bilgisi o dilin kelimelerinde kullanılan seslerin meydana gelişini, söylenişini, özelliklerini öğretir.

    • Kelimelerimiz ayrı-ayrı seslerden oluşur. Biz сач dediğimizde  с, а,ч seslerinin olduğunu, дил dediğimizde ise д, и, л seslerinin olduğunu biliriz.

    • Sesleri meydana getirmekte, söyleyişte akciğer, ağız, boğaz, damak, burun, dil, çene, dudak, küçük dil gibi organlarımız katılıyorlar. Bu organlara konuşma organları deniliyor.

  • Türkmen Türkçesi seslerin sınıflandırılması ve nitelikleri

    Türkmen Türkçesindeki sesler sınıflandırılır ve bu seslerin doğru olarak okunması öğretilir.

  • Türkmen Türkçesinin Ünlülerinin ve Ünsüzlerinin Nitelikleri ve Söyleyiş Özellikleri

    Türkmen Türkçesinin ünlülerinin nitelikleri ve söyleyiş özelliklerini örneklerle öğretmek

  • Türkmen Türkçesindeki Ünlülerin ve Ünsüzlerin Sözleyiş Özellikleri (devamı)

    Türkmen Türkçesinin ünlülerinin niteliklerini,  söyleyiş özelliklerini ve sınıflandırılmasını öğretir.

  • Türkmen Türkçesi Metinlerini Ses Olayları Bakımından Tahlili

    Ses olayları bakımından Türkmen Türkçesi metinlerinin tahlili öğretilir.

  • Ses Olaylarının Tahlili

    Türkmen Türkçesi'nden bir türkü (Yelpeselendi) örneğiyle ses olaylarının tahlili.

    https://www.youtube.com/watch?v=OCiCK00anEU

    • Türkmen Türkçesinde Ünlü Olayları

      Türkmen Türkçesinde Büyük Ünlü(Kalınlık-İncelik) Uyumu

      Küçük Ünlü Uyumu

      Ünlü Düşmesi

      Ünlü Daralması

      Ünlü Düşmesinden Kaynaklanan İkincil Uzunluklar

    • Türkmen Türkçesinde Ünsüz Olayları

      Ünsüz Benzeşmesi

      Ses Türemesi

      Ses Düşmesi

      Ses Göçüşmesi

    • Ses Olaylarıyla İlgili Uygulamalar

      Türkmen Türkçesindeki edebi metinlerden örneklerle ses olaylarının incelenmesi.

    • Türkmen Türkçesinde Ses Bilgisi Terimleri

      Ses bilgisi terimlerinin Türkmen ve Türkiye Türkçesindeki karşılıklarını verir.

    • Türkmen Türkçesinde Kelime Vurgusu

      Vurgu, bir kelimede bir hecenin diğerlerine oranla daha kuvvetli, daha belirgin söylenmesidir. Vurgulu söylenen hece daha baskındır. Bu baskı, vurgulanan hecenin diğer hecelerden ayırt edilmesini sağlar.