Konu özeti

  • Metodoloji- Epistemoloji

    Bu ders, bilim felsefesi konusunu pür-felsefe düzleminde değil, fakat (toplum) bilimsel bilgi üretiminin felsefesi düzleminde ele almayı amaçlamaktadır. Ders boyunca, varlık-bilim (ontoloji), bilgi-bilim (epistemoloji) ve yöntem-bilim (metodoloji) bağlantılarının farklı bilim felsefesi yaklaşımlarınca nasıl kurulduğu sorusu, son iki unsura ağırlık vermek suretiyle, tartışılacaktır.  Bilim felsefesindeki farklı yaklaşımlar, pozitivist, eleştirel/materyalist, yorumsamacı/hermeneutik  ve post-modernist/post-yapısalcı yaklaşımlarla sınırlandırılarak ele alınacak ve her bir yaklaşımın kurucu katkıları orijinal kaynaklardan tartışılmaya çalışılacaktır. Ders planı aşağıdaki gibidir:

  • Giriş / ders tanıtımı

    Dersin temel yönelimine paralel olarak, bilim felsefesi konusunu, bilgi üretim süreci bağlamında ele alan çalışma için, zorunlu okuma:

     1. Huges, John A & W. W. Sharrock (1997) The Philosophy of Social Research, London: Longman.

    2. Barry Hindness, (1977) Philosophy and methodology in the social sciences.

    Araştırma raporları, aşağıdaki epistemolojik yaklaşımları, sosyal politika ve endüstri ilişkileri çalışmaları ile ilişkilendiren bir kapsama sahip olacaktır. Türkiye’de sosyal politika ve endüstri ilişkileri çalışmalarının da söz konusu incelemeye dahil edilmesi özellikle beklenecektir.

  • Pozitivizm: ‘Normal bilimin’ serüveni

    Rasyonalist ve olgucu damar /  R. Descartes & F. Bacon, J. Locke,  G. Berkeley, D. Hume

    Bilimlerin (doğa-toplum) ve yöntemlerin birliği sorunu / A. Comte & E. Durkheim

  • Alman İdealist Felsefe Geleneği

    Kartezyen Dualizme İki Alternatif Yanıt
    Kant - Transendental bilgi & Hegel - Tarihsel Felsefe  & Diyalektik

  • Post- Pozitivizm (mi?)

    Viyana Çevresi ve Mantıksal  Pozitivizm / M. Schlick, R. Carnap,  Otto Neurath & K. Popper

    Pozitivizmin Krizine içerden ve dışardan iki yanıt/ Post-Positivizm - T. Khun & Anarşist tepki - Feyerband


  • Hermeneutik Yaklaşım

    Yorumsamacı /Hermeneutik Yaklaşım: Öznelliğin bilimi

    Analitik Aklın eleştirisi / Felsefi düzlem - W. Dilthey & sosyolojik düzlem - M. Weber

    Fenomonoloji / E. Husserl

  • Varlığın Fenomolojisi

    Varlığın Fenomonolojisi ve Hermeneutiği /  M. Heidegger & H.G. Gadamer

    Sembolik Etkileşimcilik / R. Park,  G. Herbert Mead

  • Tarihsel maddecilik

    Tarihsel Materyalizm ve Diyalektik / K. Marx,  F. Engels

    Maddeci psikanaliz / S. Freud

  • Frankfurt Okulu

    Frankfurt Okulu: Marksizm içinde Alman idealist felsefe geleneğine geri dönüş / M. Horkheimer,  T. Adorno,  J. Habermas

  • Eleştirel gerçekçilik

    Yapısalcı Marksizm / L. Strauss,  L. Althusser,  

    Eleştirel Realizm  / R. Bashkar:  Marksizm ve Hermeneutik sentezi  

  • Post Yapısalcılık & Post Modernizm

    Post-Yapısalcılık: Bastırılmış öznelliğin akla isyanı ve Post Modernizm

    Post-Yapısalcılığın kurucu katkıları /  Ferdinand de Sassure: Dil felsefesinden söylemsel kuruluşa / M. Foucault; Özenin jenolojisi ve görüngünün arkeolojisi/ 

    J. Derrida: Dekonstriksiyon (yapı-söküm)

     Post-Modernizmin kurucu katkıları
    F. Nietzsche: Nihilizm ve teorisinin ötesi 
    J.F. Lyotard
    R. Rorty


  • Ders değerlendirme toplantısı