Hal Ekleri
Cümle düzeninde, kelimeler kendi içlerinde eklerin yardımı ile bağlanıyorlar. Adların böyle türetilmesine adların hal ekleri ile türetilmesi denir. Böylece hal ekleri cümlede kelimeleri birbirine bağlıyorlar. Hal ekleri Türkmen Türkçesinde altı türdür.
1. Баш дүшүм ( Yalın Hal)
2. Эелик дүшүм (İlgi Hali Eki)
3. Йөнелиш дүшүм (Yönelme Hal Eki)
4. Еңиш дүшүм (Yükleme Hali Eki)
5. Вагт-орун дүшүм (Bulunma Hali Eki)
6. Чыкыш дүшүм (Çıkma Hali Eki
YALIN HAL
Ø Adların ek almamış halleridir. Yalın hal eki kim? Ne? Nerede? Sorularına cevap verir.
Örneğin, оглан, гоюн, депдер
İLGİ HALİ EKİ
Ø Sonuna genellikle, -ың, -иң, -уң, -ң, -ның, -ниң, -нуң, -нүң ekleri eklenerek, anlam olarak kendinden gelen söze ilgi bildiren söze denir.
Ø İlgi hali eki eklenen kelimeye kimin, neyin, nerenin sorularına cevap verirler.
Örneğin: Марының, еҗеси, бизиң, оларың
YÖNELME HAL EKİ
Ø Yönelme hal eki –a, -e (-на, -не) ekleri eklenerek yapılır.
Ø Yönelme hal ekine kime? Neye? Nereye? Sorularına cevap verirler.
Örneğin: Гавуна сув тутуляр. (нәмә?)
Мерет Теҗене гитди. (нирә?)
BULUNMA HAL EKİ
Ø Adların sonuna –да, -де, -нда, -нде ekleri eklenerek, anlam olarak bir işin vaktini ya da bir şeyin yerini bildiren hal eklerine denir.
Ø Bulunma hal eki kimde?, neyde?, nerede?, sorularına cevap verirler.
Örneğin: Марыда пагта көп экилйәр. ( нирәде?)
Непесде китап бар. (кимде?)
ÇIKMA HAL EKİ
Ø Adların sonuna –дан, -ден, -ндан, -нден ekleri eklenerek kullanılan kalıba denir.
Ø Çıkma hal eki, kimden? Neyden? Nereden? Sorularına cevap verir.
Örneğin: Ата обадан гелди.
Аман китабы Бакыдан алды.