Ders: AOÖ 205 Yaratıcılık ve Geliştirilmesi

Konu özeti

İzlence
Ankara Üniversitesi

Eğitim Bilimleri Fakültesi İlköğretim Bölümü

Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalı Okul Öncesi Öğretmenliği Lisans Programı

2017-2018 Öğretim Yılı Güz Dönemi

“AOÖ 205 Yaratıcılık ve Geliştirilmesi” Dersi İçeriği

Ders Sorumlusu:   Doç. Dr. Dilek Acer

Dersin Gün ve Saati: Çarşamba Günleri (13:30 - 17:20) (Resim Dersliği)

27 Eylül 2017: Ders içeriğinin ve derse ilişkin beklentilerin paylaşılması,

                         Yaratıcılık ve Geliştirilmesi Dersi Power Point Sunumu.

                         Not:Haftaya Yaratıcı Öğrenciler kitabının 1. Bölümü okunup gelecek.

04 Ekim 2017: Kitap tartışması

                         Yaratıcılık ve Geliştirilmesi Dersi Power Point Sunumu

                             Not: Haftaya Yaratıcı Öğrenciler kitabının 2. Bölümü okunup gelecek.

11 Ekim 2017: Kitap tartışması

                          Yaratıcılık ve Geliştirilmesi Dersi Power Point Sunumu

                          Not: Gelecek hafta için bir büyüteç ile senin için önemli/anlamlı olan bir objeyi yanında

                          getirmeyi UNUTMA!!! (Ben duymadım, derse gelmemiştim, bilmiyordum, haberim yoktu

                          vb. mazeretler kabul edilmez. Bu uyarı diğer haftalarda sizden istenebilecek şeyler için

                         de geçerlidir).

                         Not: Haftaya Yaratıcı Öğrenciler kitabının 3. Bölümü okunup gelecek.

18 Ekim 2017: Kitap tartışması

                           Yaratıcı Düşünce Egzersizleri (Çizim tamamlama-Yeşil Kutu-Alfabe-Obje Çizimi-Hikaye Oluşturma)

                                   Not: Gelecek hafta için farklı büyüklükte, renkte ve dokuda 3-4 adet taş ile çevrenizde doğal ya da insan eliyle yapılmış her şeyde bir yüz ifadesi bulup fotoğrafını çekip çıktısını alıp yanında getirmeyi UNUTMA!!!

                                   Haftaya Yaratıcı Öğrenciler kitabının 4. Bölümü okunup gelecek.

25 Ekim 2017:    Kitap tartışması

                                   Yaratıcı Düşünce Egzersizleri (Taş dengeleme sanatı-Taşlarla form oluşturma-Bulunmuş yüzler-Detay fotoğraf örnekleri göster)

                                   Not: Gelecek hafta için bir detay ve bütün fotoğrafı çek, kimseye göstermeden çıktısını alıp yanında getirmeyi UNUTMA!!!

                                   Haftaya Yaratıcı Öğrenciler kitabının 5. Bölümü okunup gelecek.

01 Kasım 2017: Kitap tartışması

                               Detaydan Bütüne Ulaşma-İpli Müzik Etkinliği- Catalina Salinas (“Objeyi

tahmin et” etkinliği.

Not: Gelecek hafta için plastik, metal, ağaç vb farklı hammaddelerden yapılmış

Objeler topla ve yanında getirmeyi UNUTMA!!!

                            Haftaya Yaratıcı Öğrenciler kitabının 6. Bölümü okunup gelecek

06 -12 Kasım 2017 Ara Sınav Haftası

15 Kasım 2017:   Kitap tartışması

                                   Müzik-Hikaye-Doğaçlama ve Ritim-Öykü-Şiir-Şarkı Üretme Etkinliği

                             (Öncesinde Mış Gibi ve Eksik Parça Hikayeleri okunur).

    Not: Gelecek hafta için çok küçük doğal ya da doğal olmayan objeler ve bu

    objeleri    koyabileceğin/yerleştirebileceğin değişik/farklı nesneler (ilginç/farklı

    kutular vb.) getirmeyi UNUTMA!!!

                             Haftaya Yaratıcı Öğrenciler kitabının 7. Bölümü okunup gelecek

22 Kasım 2017: Kitap tartışması

                               Açık Uçlu Fotoğrafları Canlandırma-Portre Oluşturma-Minyatür Müzesi

                            Not: Gelecek hafta herkes birer adet A4 asetat kağıdı ve renkli asetat kalemleri

                            getirecek.

                               Haftaya Yaratıcı Öğrenciler kitabının 8. Bölümü okunup gelecek.

29 Kasım 2017: Kitap tartışması

                                  Müziğin Resmi – Açık Artırma Oyunu- Soyuttan Somuta

                             Not: Gelecek hafta herkes en az bir adet mümkünse ilginç bir dokusu olan

                             bir obje, renkli oyun hamurları ya da yapabiliyorsanız tuz seramiğinden oyun

                                  hamuru, farklı kalınlıklarda, dokularda ve renklerde kağıt ya da kumaş                                                          parçaları, akrilik boyalar

                               Haftaya Yaratıcı Öğrenciler kitabının 9. Bölümü okunup gelecek.

06 Aralık 2017: Kitap tartışması

                                Dünyaya Nasıl Bir İz bırakmak İsterim? - Doku Sergisi,

                           Mutlu bir Hikaye Yaz (Çocuklar İçin Yar.Başetme bec.s.22)

                            Bir korsanın hayatta kalma rehberi (Çocuklar İçin Yar.Başetme bec.s.65)

                              Haftaya Yaratıcı Öğrenciler kitabının 10. Bölümü okunup gelecek.

13 Aralık 2017: Kitap tartışması

                              Boz-Yap (Sevdiğiniz Yaşamı Tasarlayın s.50-55)

20 Aralık 2017: Müze/Galeri Uygulama (Mekan bilgisi bir hafta öncesinden paylaşılacak.)

27 Aralık 2017: Dersin Genel Değerlendirmesi
- Ara Sınav Değerlendirmesi: Bir öğretmen adayı olarak kendinizin ve çocukların yaratıcılığını geliştirmeye yönelik bilginizi yansıtacağınız klasik bir yazılı sınav (%40).
                Final değerlendirmesi: Bireysel ve/ya grup olarak geliştireceğiniz, konusu size daha sonradan bildirilecek olan bir proje

                                 YARARLANILACAK KAYNAKLAR

  Çocuklarda SANAT VE YARATICILIĞIN GELİŞİMİ, Nobel Yayıncılık.

  Yaratıcı Beyin: Dehanın Nörobilimi, Arkadaş Yayınevi.

  Her Güne Bir Sanat Etkinliği, YKY (Yapı Kredi Yayınları).

  Çocuklar İçin Türkiye Güncel Sanatı, YKY (Yapı Kredi Yayınları).

Yaratıcı Öğrenciler,Ken Robinson, Sola Yayınları

Çocuklar İçin Yaratıcı Baş Etme Becerileri, Bonnie Thomas, Sola Yayınları

Sevdiğiniz Yaşamı Tasarlayın, Ayşe Birsel, Optimist Yayınları
- Özgeçmiş Kaynak
- Zihni Sinir Kaynak
Yaratıcı Düşünme
•ÜNİTE 1
Yaratıcılık

•

•

•GİRİŞ

•Yaratıcılığı kiminle ya da ne ile ilişkilendirirsiniz?

•YARATICILIĞIN BAŞLANGICI

•Yaratıcı ifade hayatın ilk zamanlarında başlar (bakınız Resim 1-1). Bebekler oyuncakları ustalıkla kullanır, çevrelerini, vücutlarının bölümlerini keşfeder, kendi dünyalarında keşifler yapar ve hatta problem bile çözerler.

•YARATICILIK

•Yaratıcı bir şekilde düşünebilen insanlar sıklıkla ilgisiz görünen şeyler arasında ilişki kurma yeteneğine sahiptir. Onların düşünme biçimleri, var olan nesneleri yeni yollarla birleştirebilme anlamına gelen sinerji olarak tanımlanabilir.

•Başka şeylerle uğraşırken yeni keşifler yapmak olarak bilinen tesadüfi öğrenme, yaratıcı düşünmenin önemli bir bileşeni olarak düşünülebilir

•YARATICILIK: BİR SÜREÇ Mİ YOKSA BİR
ÜRÜN MÜ?

•Sürece karşı ürün tartışmasının her iki tarafı da keşfedilmelidir.

•YARATICILIĞI AÇIKLAYAN SANAT

•Yaratıcılık: Yetenek Değil Tutum

•Bir Beceri Olarak Yaratıcılık

•

•Kişilik Özelliklerinin Birleşimi Olarak Yaratıcılık

•Torrance (1962), yüksek derecede yaratıcı becerisi olan küçük bir çocuğun davranışlarını tanımlamak ve açıklamak için kullanılabilecek yedi gösterge belirlemiştir.

vMeraklılık

vEsneklik

vProblemlere Karşı Duyarlılık

vYeniden Tanımlama

vKendini Bilme

vÖzgünlük

vİç Görü

•

•Çevresel Etmenlerin Sonucu Olarak Yaratıcılık

•Ev Ortamı

•Ev Ortamında Yaratıcılığın Desteklenmesi

•

•YARATICILIĞIN ÖNÜNDEKİ ENGELLER

•Ev

•Okul

•Yaratıcı çocuk çoğunlukla kendisinden uyumluluk ve yakınsak düşünme beklenen okul ortamlarında bulunmak zorunda kalmaktadır.

•Cinsiyet Rolleri

•Toplum, Kültür ve Gelenek

•ÇOCUKLAR YARATICI İFADEYİ
DESTEKLEYEN YETİŞKİNLERE İHT İYAÇ
DUYAR

•1. Yaratıcılığı Takdir Edin

•2. Çocukların Yaratıcılıklarına Değer Verin

•

•3. Yaratıcı Bir Ortak Olun

•

•

•4. Yaratıcı İfade için Zaman ve Mekan Sağlayın

•5. Yaratıcılığı Destekleyici Oyuncaklar ve Materyaller Sunun

•Oyuncak ve materyalleri seçerken ve çocuğa sunarken, açık uçlu materyaller kapalı uçlu materyallere göre yaratıcılığı destekleme konusunda daha etkili olabilir.

•

•6. Yaratıcılığı Destekleyici bir Psikolojik Ortam Sağlayın

•7. Öğretim Programınız Aracılığıyla Yaratıcılığı ve Yaratıcı İfadeyi Geliştirin

•YARATICILIĞIN KARŞILAŞTIRlLMASI

•Yaratıcılığa Karşı Uyumluluk ve Yakınsak Düşünme

•Yaratıcılığa Karşı Zekâ

•Yaratıcılık, üstün zekâlı ve yetenekli olarak nitelendirilen bir çocuğun özelliği olabilir, ya da olmayabilir.

•

•Çoklu Zekâ

•

•

•

•Beyin Araştırmaları

•Beyin araştırmaları, erken yaşlardaki deneyimlerin beynin yapılanmasına olan etkisini ve yetişkinlerin öğrenme kapasitesinin ne olduğuna dair birçok çalışmayı kapsamaktadır.

•

•Bütün Çocuklar Yaratıcıdır, Fakat Çocukların Tamamı Üstün Zekâlı ya da Yetenekli Olarak Nitelendirilmez

•Tüm çocuklar yaratma potansiyeline sahiptir, fakat bazıları diğerlerinden daha yaratıcıdır.

•YARATICILIK VE ÇOCUK GELİŞİMİ

•ÖZET

•Bu bölümde, yaratıcılığın etrafındaki gizem perdesi aralanmaya çalışıldı.

•
Yaratıcı Deneyimler
•ÜNİTE 1
Yaratıcılık

•

•

•GİRİŞ

•Bu bölüm, çizim yapma sürecini ve aynı zamanda çocukların yaratıcı çizgiler çizmelerine yardımcı olacak etkinlikleri inceleyerek, çeşitli sanat araçları ile ilgili bir tartışma başlatmaktadır. Ayrıca çocukların yeteneklerini ifade edebilecekleri diğer yolları da özetlemektedir. Bunlar oyun, dil ile müzik ve hareketi içermektedir.

•YARATICILIK ÇOCUKLARIN GELİŞİMİNİ
DESTEKLER

•Yaratıcılık ve yaratıcı ifade –ister sanat, düşünme, oyun, dil, müzik ile, ister hareket ile gösterilmiş olsun– çocuğun gelişimini fiziksel, sosyal-duygusal, bilişsel ve yaratıcı alanları içeren bir bütün olarak destekler.

•YARATICI İFADE BİÇİMLERİ

•“Sanat” ifadesi neleri içerir?

•Yaratıcı ifade biçimleri ile ilgili sunduğumuz tartışma dil başlıklı bölümde edebiyat ve dramayı birleştirmektedir.

•ÇOCUKLAR YARATICILIKLARINI OYUN
YOLUYLA İFADE EDER

•Oyun nedir?

•Çocukların Oyununda Öğretmenin Rolü

•Kutular, Kartonlar ve Aksesuarlarla

•Yaratıcı Oyun

•Oyun Tipleri

•

1. Fiziksel Oyun

•Açık Hava Oyun Alanında Fiziksel Oyun

•

•

2. Yapı-İnşa Oyunu

•Blok Çeşitleri

•Blok Öğrenme Merkezi

•

3. Dramatik Oyun

•Dramatik oyun aynı zamanda fantazi ve hayal gücünü içeren oyun olarak da nitelendirilmektedir.

•

•

Dramatik Oyun Öğrenme Merkezi

Dramatik Oyunla Farklılıklara Saygı

•

4. Doğal Materyallerle Oyun

•Doğal materyallerle oynamak duyusal açıdan zengin ve sakinleştiricidir.

vSu/Kum Oyunu.

vAğaç İşleri ya da Marangozluk

•

5. Kurallı Oyunlar

•Kurallı oyunlar rekabetçidir, genellikle bir kazanan ve kaybeden vardır.

•ÇOCUKLAR YARATICILIKLARINI DİL
YOLUYLA İFADE EDER

•Formal Olmayan Yaratıcı Dil Etkinlikleri

•

•

•Okuryazarlık ve Çoklu Okuryazarlıklar

•Okuryazarlık kavramı okumayı ve yazmayı bilmek anlamına gelir.

•Çoklu okuryazarlık kavramı düşünmenin çoklu biçimlerini kabul eder.

•

•Görsel Okuryazarlık

•Görsel okuryazarlık görsel mesajları anlayabilme ve üretebilme yetisi olarak tanımlanabilir.

•

•Medya Okuryazarlığı

•Hesse ve Lane’e (2003) göre medya okuryazarlığı, okumak ve yazmak olarak tanımlanan geleneksel okuryazarlık tanımını elektronik medyayı kapsayacak şekilde genişletir.

•Resimli Kitaplar ve Görsel Okuryazarlık

•

•ÇOCUKLAR YARATICILIKLARINI MÜZİK
VE HAREKET YOLUYLA İFADE EDER

•Müzik ve Hareketin Önemi

•

•

•

•

•Müzik ve Hareketin Ögeleri

1. Müziği Dinleme

•Müzikal Gelişim Aşamaları

2. Şarkı Söyleme

•Hikâyeli Şarkılar

3. Ritim Enstrümanları ile Müzik Yapma

•

4. Müziğe Göre Hareket Etme

•

•

•Paraşütle Yaratıcı Şekillerde Hareket Etme

•Müzik ve Hareket Öğrenme Merkezi.

•

•Öğretmenin Rolü.

•ÇOCUKLARIN YARATICI İFADELERİNİ KOLAYLAŞTIRMA

1. Yaratıcı ifadeler için yeterli zaman aralıkları verin.

2. Çocukların yaratıcıklıklarını ifade etmeleri için hem içeride hem de dışarıda bolca alan tanıyın.

3. Farklı kullanımlara açık oyuncaklar, eşyalar, malzemeler ve yaratıcı çöpler gibi kaynaklar sunun.

4. Psikolojik açıdan güvenli bir ortam sağlayarak yaratıcı ifadeler için zemin hazırlayın.

5. Farklı roller oynayın.

6. Çocukların oyun süreci hakkında fikirlerinizi söyleyin ve içeriği yorumlayın.

•ÇİZİM YAPMA

•Çizim yapma terimi küçük çocukların yaptığı çok çeşitli sanatsal çizimleri ifade etmek için kullanılmaktadır.

•

•

•Kalemler

•Tebeşir

•Pastel Boyalar ve Aksesuarlar

•Keçeli Kalemler

•

•Karalama

•Müzikal Karalama

•Çizim ya da Taslak Çizim

•Tebeşir ve Pastel Boyalar

•

•Kaldırıma İşaretler Yapma

•Duvar Resimleri

•Çit Duvarı Resmi

•“Benim” İşaretleri

•Pastel Boya Gravürleri (Crayon Etching)

•Resimleri Sıradakine Ver (Pass-it-on Picture)

•Seramik Süsleme

•Nesne Sıralaması

•Grafik Kağıdıyla Küp Yapma

•

•Koş, Çiz, Koş

•Zımpara Kağıdı Sanatı

•Yapıştırma Tasarımı

•Pastel Boya Rendeleri

•Kahve Filtre Sanatı

•Ütü Sanatı

•Şekil Çıkarma

•Lazy Suzan Sanatı

•Plak Çalar Sanatı

•Kaleydescop Sanatı

•Mıknatıslı Çizim

•ÖZET

•Bu bölüm yaratıcılık konusuna devam etmiş ve okuyucuya sanat dışındaki üç temel yaratıcı ifade biçimini tanıtmıştır.

•
Sanat ve Gelişen Çocuk
•ÜNİTE 2
Sanatçı Olarak Küçük
Çocuklar: Gelişimsel Bir Bakış

•

•

•GİRİŞ

•Bütüncül çocuk gelişimi modeline göre, bu boyutlar etkileşim içerisindedir ve bir boyut diğeri tarafından etkilenmektedir. İdeal olan, sanat etkinliklerini planlamada bu bilgiden faydalanabilmektir.

•GELİŞİMSEL MODEL

•

•GELİŞİMSEL PROFİL

•Fiziksel Gelişim

•Sanat ve Fiziksel Gelişim

•Sanat Güvenliği

•Sanat Etkinliklerinde Zehirlenme

•Sanat Etkinliklerinde Güvenlik Kuralları

•Sanat Materyalini Güvenilir Kılan Nedir?

•

•Sosyal Gelişim

•Sanat ve Sosyal Gelişim

•

•Duygusal Gelişim

•Sanat ve Duygusal Gelişim

•

•

•Bilişsel Gelişim

•Yapılandırmacılık

•Yapılandırmacılığın temel dayanağı, çocukların bilgiyi aktif şekilde oluşturmasıdır.

•

•Bilginin Türleri

•Piaget’ye göre, fiziksel, sosyal-geleneksel ve mantıksalmatematik olmak üzere üç bilgi türü mevcuttur.

•Fiziksel bilgi nesnelerin fiziksel özelliklerini keşfetmeyi içermektedir.

•Sosyal-geleneksel bilgi toplum tarafından kabul edilen günlük yaşam hakkında bilgileri yansıtmaktadır.

•Mantıksal-matematiksel bilgi nesneler arasındaki ilişkiler üzerine yapılandırılmıştır.

•

•

•Piaget’nin Gelişim Evrelerine Bakış

•Piaget’nin duyu-motor dönemi (doğumdan iki yaşına kadar) sırasında, küçük çocukların düşünme stili duyuşsal izlenimler ve motor davranışlarla sınırlıdır.

•Yürüme çağındaki çocuklar (toddler) duyu-motor evreden çıkıp işlem öncesi döneme (2-7 yaş) girerken çok önemli bilişsel kazanımlar elde ederler.

•İlkokul çağındaki çocuklar Piaget’nin somut işlemler dönemine (7-11 yaş) girmiştir.

•

•Yapılandırmacı Eğitim: Piaget’nin Teorilerini Uygulamaya Dönüştürme

•DeVries ve Zan (1995) ile Chaille ve Brittain (2003) Piaget’nin teorisini gelişimsel açıdan uygun uygulamalarla birleştirerek yapılandırmacı eğitimi yaratmışlardır.

•

•Vygotsky

•Vygotsky’nin sosyo-kültürel teorisi öğrenmenin gelişime yol açacağı fikrini destekler.

•Küçük çocuklar kendi kendilerine konuşur ve bu kendi kendine konuşma daha sonra içselleştiğinde ise çocuk yüksek sesle konuşmak zorunda kalmadan da eylemde bulunabilir.

•Davranışları hakkında düşünmelerini sağlayıp eylemlerini planlamalarına yardımcı olan bu içsel konuşma çocukların kendilerini kontrol etmede kritik öneme sahiptir.

•Öğretmenler her çocuğun yakınsal gelişim alanı (YGA) seviyesini bilmelidir.

•Çocuğun yakınsal alanında çalışan öğretmenler için iskele yöntemi (scaffolding) önemli bir stratejidir.

•

•Sanat ve Bilişsel Gelişim

•

•

•Yaratıcılığın Gelişimi

•Sanat ve Yaratıcılığın Gelişimi

•

•Yaratıcılık Sürecinde Gıda Ürünleri

•Özel Gereksinimli Çocuklar ve Kaynaştırma Sınıflar

•Okul öncesi ve ilkokul yıllarında tam kaynaştırma çok önemlidir.

•Bireysel Farklılıklar Bireysel Farklılıklar

•Fiziksel, sosyal, duygusal, bilişsel ve yaratıcılık gelişimleri hem kalıtım hem de çevresel etkilerden kaynaklanan faktörler ile bireysel farklılıkları yansıtmaktadır.

•

•Kültürel Etkiler

•Sanat ve Özel Günler

•GENEL DURUM: ÇOCUK GELİŞİMİ
VE ÇEVRESEL ETKİLERİN ETKİLEŞİMİ

•Aslında çocuklar gelişimsel parçaların toplamı değildir; “fiziksel + sosyal + duygusal + bilişsel + dil= çocuğun bütünü” olamaz.

•SANAT MATERYALLERİNİ VE
ARAÇLARINI KULLANMA SÜRECİ

•Çok küçük çocuklar sanatı bir eser oluşturma şeklinde algılamadan önce sanat malzemeleri ile haşır neşir olma sürecini yaşamaktadır.

•

•Makas ve Kesiciler

•

•Kendini İfade Edici Sanat Etkinlikleri

•Yırtılmış Kâğıtla Yapılan Resim

•Katlama ve Kesme

•Gökkuşağı Yapıştırıcısı

•Nişasta ve İplik Sanatı

•

•Duyusal Keşif Etkinlikleri

•Akan Renkler Sanatı

•Kâğıt Yırtma

•Kabarık Boya

•Yapıştırma ve Kolalama

•Zımbalama

•Resme Malzeme Serp

•Bantlama ve Yapıştırma

•Çıkartma Sanatı

•Delik ve Kâğıt Delme Sanatı

•Nesneleri İpe Dizme

•Yapışkanlı Kâğıt Sanatı

•Kum Sarkacı

•ÖZET

•Bu bölüm sanatın çocuğun fiziksel, sosyal, duygusal, bilişsel ve yaratıcı gelişimini nasıl geliştirdiğini açıklamaktadır.

•
Çocukların Sanatsal Gelişimi
•ÜNİTE 2
Sanatçı Olarak Küçük
Çocuklar: Gelişimsel Bir Bakış

•

•

•GİRİŞ

•Bu bölüm çocukların sanat etkinliklerindeki fiziksel, duygusal, algısal, bilişsel, genel gelişimsel ve bilişsel- gelişimsel açıklamaları inceler ve kritik eder.

•ÇOCUKLARIN SANAT ETKİLERİNİ
AÇIKLAMA

•İçerik konuya ya da temsil edilen nesneye işaret eder.

•Süreç bir sanat ürününün ortaya çıkarılmasında yer alan eylem ve becerilere işaret eder -kâğıdın yırtılması ya da kesilmesi, kilin yuvarlanması, boyama ya da pastel boyalarla işaretleme gibi.

•Neden çocuğun sanat etkinliklerindeki sebeplerine işaret eder.

•Ürün, elde edilen sonuca işaret eder

•SANATSAL GELİŞİM TEORİLERİ

•Sanatsal gelişim teorileri çocukların neyi, neden ve nasıl yarattıklarını açıklamaya çalışır.

•

1. Çocuğun Sanat Gelişiminin Fiziksel Açıklaması

•Çocuğun sanat gelişiminin fiziksel açıklaması; içerik, süreç, ürün ve stillerinin çocukların fiziksel gelişimlerinin göstergesi olduğunu savunur.

•

2. Çocuğun Sanat Gelişiminin Duygusal Açıklaması

•Çocuğun sanat gelişiminin duygusal açıklaması, çocuğun sanat etkinliğini içerik ve stilinin duyusal yapıları, kişilik, mizaç ve etkin durumlarının göstergesi olduğunu savunur (bakınız Resim 5-2).

•

3. Çocuğun Sanat Gelişiminin Algısal Açıklaması

•Çocuğun sanat gelişiminin algısal açıklaması, çocuğun sanat etkinliklerinin içerik ve stilinin çocukların algısal gelişimini yansıttığını savunur.

•

4. Çocuğun Sanat Gelişiminin Bilişsel Açıklaması

•Çocuğun sanat gelişiminin bilişsel açıklaması, çocuğun sanat etkinliklerinin içerik ve stilinin genel zekânın göstergesi ve kavramsallaştırmanın fonksiyonu olduğunu savunur.

•Goodenough (1975) sözel olmayan bir zekâ ölçütü olan adam çizme testi geliştirmiş olup, test şimdi insan çiz testi olarak revize edilmiştir.

•

•

5. Çocuğun Sanat Gelişiminin Genel Gelişimsel Açıklaması

•Kellogg’a göre ilk gelişim evresi 20 temel karalama örüntüsüdür. Bu temel karalamalar gelecekte resimli ya da resimsiz grafik sanatların temelidir.

•Üç yaşında iken bu diyagramlar ya da geştaltlar (formlar) yuvarlak, artı, kare ve dikdörtgeni de içerecek şekilde gelişmiştir. Temel bir diyagram olan mandala, çocuğun görsel düşünmesine hâkim olup gelecek çizimler için sanatsal bir imlem olarak görev oynar. Çocuklar insan, çiçek ve güneş figürleri çizmek için mandala kullanır (bakınız Resim 5-5).

•

•birleştirilen iki diyagram birleştirme ya da yapılandırma desenlerini oluşturur (bakınız Resim 5-6). Üç ya da daha fazla birleşik diyagram küme oluşturur. Dört ve beş yaşları arasında çoğu çocuk yapılandırılmış tasarım ya da kümelerin nesnelere benzediği resim çizme evresine geçmiştir.

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•Sanat, Manipülasyondan Betimlemeye Doğru İlerler

•

•

•

•

•

•

6. Çocuğun Sanat Gelişiminin Bilişsel- Gelişimsel Açıklaması

•Piaget ve Çocuk Sanatı

•

•Gardner’ın Sanata Bakışı

•Schirrmacher Evreleri-Sanatsal Gelişime Genel Bakış (Doğumdan sekiz yaşa)

I. Araçların Manipülasyonu-Karalama ve Çizgi Çizme (1-2 yaş)

II. Kendine Göre Anlamı Olan Şekil, Çerçeve, Tasarım ve Sembolleri Oluşturmak (2-4 yaş)

•

III. Başkalarının da Anlayabileceği Çizimlere Dönüşen Resim Çizme Sanatı (4-6 yaş)

IV.Gerçekçi Resimler (Okul Yaşı, 5-8 yaş)

•BOYAMA

•Boyama zevkli, biraz dağınık ve yaratıcı bir sanat etkinliğidir.

•

•

•Fırçalar

•

•Boyama Yapılacak Yüzeyler

•Ressam Sehpası ve Sanatta Kullanabilecek Yüzeyler

•Boya Yaparken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

•Boya Paleti

•

•Kendini İfade Edici Sanat Etkinlikleri

•El Boyası

•Çırpılmış Sabun Boyası

•Kabartma Boyama

•Ayna Boyama

•Duvar Resmi Boyama

•

•Duyusal Keşif Etkinlikleri

•Kabartma El Boyası

•El Boya Baskısı

•Su Boyama: Resmim Nereye Gitti?

•Yuvarlayarak Çizgi Tasarım Resmi

•Merdane İle Boyama

•İple Boyama

•Pipetle Boyama: Üfleme

•Özel Aletlerle Özel Boyama

•Sık ve Damlat

•Damlata Damlata Boya

•

•Nokta Boyama

•Duyusal ve Doku Boyama

•Çantada Boyama

•Araç İzlerini Boyama

•Buz Kalıbı Boyama

•Kavanoz Yuvarlayarak Boyama

•Yağ ve Sulu Boya

•Sızan Boya

•Kağıt Peçete ve Yapıştırıcı ile Boyama

•

•ÖZET

•Çocukların sanatı, etkinliklerini açıklamaya çalışmaktansa takdir etmenin daha kolay olduğu taze ve doğal bir karaktere sahiptir. Teoriler çocukların neyi neden ve nasıl yarattıklarını açıklamaya çalışmaktadır. Farklı teoriler çocukların sanatının içeriği, nedeni, süreci ve ürünleri ile ilgili farklı açıklamalar ortaya koymaktadır. Fiziksel açıklama çocukların motor koordinasyonu ve kontrol eksikliğinden dolayı karaladığını ve anlaşılmayan şekiller çizdiğini savunur.

•
Sanatın Ögeleri
ÜNİTE 3
Sanatçı Olarak Küçük
Çocuklar: Gelişimsel Bir Bakış

GİRİŞ

Bu bölümde sanatsal ögeleri çocukların nasıl öğreneceği, nasıl değerlendireceği ve nasıl kullanacağına ilişkin yardımcı etkinlikler sunulacaktır.

ESTETİK ÖLÇÜTLER

Görsel sanatların da kendine özgü ölçütleri ya da sanatsal öğeleri mevcuttur.

1.Çizgi

Çizgi nedir?

Çizgi Tasarımı

Dans Eden Çizgiler

Çizgi Sanatı

Sıkma ve Serpme

Bir Çok Çizgi

Çubuk Sanatı

2. Renk

1.Ana renkler

2.İkincil renkeler

3.Ara renkler

4.Tamamlayıcı Renkler

5.Nötr Renkler

Renk Sınıflandırması

Renk Çemberi

Renk Karıştırma

El Boyama

Renkli Kil

Rengin Tonları

Üniforma Renkleri

Renkli Gün

Renkli Öyküler

3. Şekil

Zımpara Kağıdı Şekilleri

Şekil Dikme

Güvenlik İşaretleri

Şekil Baskısı

Serpme Boya ile Şekiller

İşaretler

Manipulatif Kurallı Oyunlar

Eşleştirme ve Hafıza

Sınıflandırma

Balık Tutmaya Gidelim

Eşini Bulma

Spiralli Kitaplar

4. Kütle ya da Hacim

Bir yüksekliğe, genişliğe ve uzunluğa sahip üç boyutlu sanat eserlerini değerlendirirken kütle ve hacim gerekli ölçütlerdir.

5. Tasarım ya da Kompozisyon

Tasarım ya da kompozisyon bir sanatsal ölçüt olarak şu sorulara yanıt verme çabası içindedir

6. Örüntü

Etrafımız örüntülerle çevrilidir.

Süngerle Boyama

Baskı Yapma ile Örüntü

Resimlerle Örüntü Yapma

İpte Bir Örüntü

Bir Örüntüyü Büyüt

7. Alan

Bir sanatçı için alanın en geniş sınırları; ister kağıt olsun, ister karton, tahta ya da ayakkabı kutusu olsun, ona ait tuvalin büyüklüğü ile belirlenir.

Temel olarak, iki tür alan vardır:

1.Olumlu alan çizgiler, renkler, şekiller ve biçimler tarafından doldurulmuş boşluktur.

2. Olumsuz alan ise arada kalan ya da kendisini çevreleyen konu başlığı, semboller ya da şekillerden oluşmaktadır.

8. Denge

Biçimler birbirlerine göre orantılı bir şekilde ortaya çıkmaya başladığında, resimde denge, kararlılık ya da uyum vardır denilebilir.

9. Doku

Doku kavramından anlaşılan bir sanat eserinin yüzeysel kalitesidir.

Doku Kolajı

Doku Sürtme

BASKI YAPMA

Küçük yaştaki çocukların çoğu ev ortamında baskı yapma yaşantılarına sahiptir.

Kendini İfade Edici Sanat Etkinlikleri

Tek Bir Baskı

Plastik Köpük Tepsi Baskısı

Mukavva Baskısı

Pastel Boya Zımpara Baskısı

Yapıştırıcı ile Baskı

Duyusal Keşif Etkinlikleri

Istampa Baskısı

Sünger Baskısı

Doğa Baskısı

İp Baskısı

Seramik Baskısı

Kabarcık Baskısı

Balon Baskısı

Sulu Boya Tablet Baskısı

El Baskısı ile Dekorasyon

Katlama Baskı

Yaprak ve Yapıştırıcı Baskısı

Yağlı Boya Baskısı

Bastır ve Kıvır Baskısı

Basit Güneş Baskısı

Sıçratma Baskısı

ŞABLON, PÜSKÜRTME VE SÜZGEÇ
BASKISI

Şablon

Kağıt Tabak Şablonu

Püskürtme Baskısı

Baskı

ÖZET

Sanatsal öğeler sanatsal dışavurumun yapı taşlarıdır. Ressamlar, çizgi, renk ve şekilleri kullanarak süreci bunların başarılı bir şekilde uyumlu bir tasarım ve genel bir kompozisyon oluşturduğu ana dek çalışırlar. Çocuklar da benzer aşamaları kaydeder, ancak onlarınki daha informal ve çoğunlukla plansız bir temele dayanmaktadır.
Estetik

ÜNİTE 3
Sanatçı Olarak Küçük
Çocuklar: Gelişimsel Bir Bakış

GİRİŞ

Güzel bir mekanda olduğunuz zamanı hatırlayın. Bu yer eski bir saray ya da bir dağın zirvesi olabilir. O yer sizde nasıl hisler bıraktı? Hayranlık ve büyülenme? Siz de sınıfınızı büyüleyici ve güzel bir yer haline getirdiğinizde bu olumlu duygular sınıfınız için de geçerli olacaktır. Zevkler ve tatlar kişiden kişiye değişse de yetişkinler ve hatta çocuklar bile güzel olan şeyleri takdir ederler. Memnuniyet verici bir ortamda çalışmak, dört amaca hizmet eder.

ESTETİK

Estetik Yunanca kökenli soyut bir sözcük olup anlamı “algı”dır.

ESTETİĞİN TEMELLERİ

1. Estetik Tavır

2. Estetik Süreç / Deneyim

Estetik süreç / deneyim elde etme, içsel motivasyon sağlar.

3. Estetik Tepki

Estetik tavır ve süreç farklı düzeylerde estetik tepkiyi ya da reaksiyonunu beraberinde getirir.

Bu kitabın yazarlarının üç estetik bileşen listesine Eaton estetik değer bileşenini eklemektedir.

Tanıştırın, Zorlamayın

ESTETİKTE ÖĞRETMENİN ROLÜ

Estetik Model Olarak Öğretmen

Öğretmenin İç Güzelliği

Sanatta Çeşitliliği Görmelerini Sağlayın

Estetik Sınıf

Estetik Deneyim Olarak Sanatın Takdir Edilmesi

Resimli Kitaplardaki Çizimler

Görsel Okur-Yazarlığı Desteklemek İçin Resimli Kitapların Kullanımı

Sanat Ziyaretçileri

Sanat Gezileri

Duyusal Okuryazarlık

Bu kitabın web sitesinde duyusal okuryazarlık için birçok etkinlik örneği mevcuttur.

SULU BOYA VE MÜREKKEP

Kendini İfade Edici Sanat Etkinlikleri

Sulu Boya

Mürekkep

Duyusal Keşif Etkinlikleri

Kağıt Mendille Suluboya

Sprey Şişesi ile Sulu Boya

Kahve Filtresi Kreasyonları

Boya (Su Bazlı,)

Damlatarak Boyama

Batır ve Boya

ÖZET

Estetik ve küçük çocuklar el ele ilerler. Bebekler dünyaya geldikleri anda etraflarındaki her şeye meraklı gözlerle bakar ve her şeyi keşfetmek isterler. Zaman ilerledikçe çocuklar, yetişkinlerden gelen “yapma!”ları içselleştirir ve bakmamayı, görmemeyi, dokunmamayı, tatmamayı ya da koklamamayı öğrenirler. Kendilerine has bir çizgi, şekil ve renk dünyası oluştururlar. Erken çocukluk eğitimcileri olarak bizim görevimiz çok amaçlı olarak tanımlanabilir. Bizler çocukların algılarını uyarmalı, onlara giysilerimizle, davranışlarımızla ve iletişimimizle estetik model olmalı ve uyarıcılar açısından zengin ve çekici sınıf ortamları oluşturmalıyız. Bizim anlattıklarımız erken çocuklukta estetik bilincinin yerleştirilmesindeki gerekçelerden ibarettir.
Duyusal Deneyimler
•ÜNİTE 3
Sanatçı Olarak Küçük
Çocuklar: Gelişimsel Bir Bakış

•

•

•GİRİŞ

•Küçük çocuklar estetik deneyimlerde bulunmak için tüm duyularını kullanırlar. Çevrelerindeki her şeyi görmek, dokunmak, işitmek, tatmak ve koklamak için doğal olarak güdülenmiş birer duyusal oburlardır. Çevrelerine hem duyusal hem de bilişsel düzeyde tepki verirler.

•ALGIDAN KAVRAMA

•Algı, çevreden duyusal etkileri alma ve bilinenlerle ilişkilendirme yeteneğidir. Duyuları kullanma, algılama, düşünme ve kavram geliştirme birbiriyle yakından ilişkilidir.

•

•BEŞ DUYUDAN FAZLASI

•Renk

•Isı

•Görmeden dokunma (sterognostik)

•Ağırlık

•Kinestetik

•ÇOCUKLARIN ÖĞRENME BİÇİMLERİ

•Görme gücü olan çocuklar; bütünsel düşünen olmaya eğilimlidir.

•İşitme gücü olan çocuklar; analitik olarak düşünebilirler, konuşma ve dinlemede oldukça iyidirler.

•Dokunsal-kinestetik gücü olan çocuklar; ellerini ve bedenini kullanmayı tercih ederler.

•

•Yetişkinin Öğretme Biçimleri

•Öğretmenin bireysel öğrenme gücü onun aynı zamanda öğretim biçimini belirler.

•

•Yetişkinin Öğretme Biçimleri ile Çocukların Öğrenme Biçimlerini Eşleştirme

•

•

•Sanat ve Çocukların Öğrenme Biçimleri

•Çok Duyulu Deneyimler

•

1. Görme

•

•Yeni Bakış Açıları

•Doğa Yürüyüşleri

•Odaklanma Alanı

•Sanat Kartpostalları

•Ben Casusum

•

2. İşitme

•

•Sessiz Zaman

•Çevremizdeki Sesler

•Su Sesi

•Beraber Dinle

•

3. Dokunma

•Dokunma duyusu, dokunmayı ve hissetmeyi içerir.

•Duyu masası çocukların dokunsal duyularını geliştirmeleri için çok iyi bir yoldur.

•

•Dokunma Gezisi

•Kumaşı Hissetme

•Nasıl Hissettirir?

•Doku Kolajı

•

4. Koklama

•Yeşil, sarı, turuncu sebzeler bazı çocuklar için çok az koklama çekiciliğindedir.

•

•Koku Tüpleri

•Yenebilecek Kadar Güzel Kokar

•

5. Tatma Alma

•Yeme, tat alma ya da test etme çekiciliğinden çok alışkanlık ve rutinile oluşur.

•Atıştırmalıklar ve Yemek Pişirme

•

•

6. Renk

•Renk algısı (kromatik), daha geniş alan olan görmenin alt bölümü olarak görülmektedir.

•Renk Serileri Oluşturma

•Dünyamızı Boyayalım

•Renk Yaratma

•

7. Isı

•Isı duyusu, ısınının algılanması ile ilgilidir (bakınız Resim 8-10).

•

•Parmaklar Yüzüyor

•Isı Kavanozları

•Nasıl Hissettirir?

•Isıya Göre Hareketler

•Isıya Göre Pişirme

•

8. Görmeden Dokunma

•Görme yardımı olmadan dokunma, kas yoluyla nesneleri keşfederek tanımaya görmeden dokunma (sterognastik) duyusu denir.

•Duyusal Çanta

•Körebe Oyunu

•

9.Ağırlık

•Nesnelerin ağır ya da hafif olarak derecelendirilmesi ağırlık duyusunu içerir. Aşağıda ağırlık duyusu için bir etkinlik yer almaktadır.

•Ağırlık Kavanozları

•

10.Kinestetik

•Kinestetik duyu, tüm-beden, duyu-motor kas tepkisini içerir (bakınız Resim 8-11).

•

•Müzikal Hareketler

•Dinle ve Hareket Et

•Şekillerin Hareketi

•Sık, Ez ve Tat

•Sanatsal Dramatik Oyun

•Harekete Devam

•Zencefilli Kurabiye Çocuk

•RESİST SANAT ETKİNLİKLERİ

•Kurumuş bir tasarım ya da resim; üstüne değdirilen ikinci bir sıvıya karşı resist olacaktır.

•

•Kendini İfade Edici Sanat Etkinlikleri

•Pastel Boya

•Yapıştırma ya da Yapıştırıcı

•Mürekkep

•Yağlı Kağıt

•Siyah Sihirli Resimler

•

•Duyusal Keşif Etkinlikleri

•Kabartma Kartpostal Bastırma

•Maskeleme Bandı

•İsim Koruma

•Sprey Şişesi

•Dokulu Masa Üstü

•ÖZET

•Duyusal uyarım beş duyudan daha fazlası olarak ele alınmıştır. Duyusal uyarım deneyimleri bebeklikte başlayabilir. Montessori, renk, ısı, görmeden dokunma, ağırlık ve kinestetik duyuları çok önemli duyular olarak tanımlamıştır. Her bir duyu için materyaller ve etkinlikler sağlanmıştır. Bununla birlikte duyular, tek başına çalışmaz ve çok duyulu yaklaşım ileri sürülmüştür. Duyuları kullanma, algılama, hissetme, düşünme ve kavram gelişimi arasındaki ilişki açıklanmıştır.

•
Bütüncül Erken Çocukluk Sanat Programı
ÜNİTE 3
Sanatçı Olarak Küçük
Çocuklar: Gelişimsel Bir Bakış

GİRİŞ

Bu bölüm bütüncül erken çocukluk sanat programı oluşturmaya odaklanacaktır.

SANAT EĞİTİMİNİN ÖNEMi

Sanat Eğitimi Ulusal Standartları’na göre sanatı bilmek ve sanat disiplinlerini uygulamak sağlıklı gelişimin temelidir ve “eğitimli” olmanın özünden ayrılamaz niteliktedir.

SANAT STANDARTLARI

Ulusal Sanat Eğitimcileri Birliği Konsorsiyumu tarafından 1994’te yayımlanan Sanat Eğitimi Ulusal Standartları; hem sanatsal kavramlar ve sanat biçimleri hem de bilim ve beşeri bilimler gibi disiplinler açısından bağlantı kurarak sanatta yeterlik konusunun üzerine de eğilir.

ERKEN ÇOCUKLUKTA SANAT: ATÖLYE
TEMELLİ Mİ, DİSİPLİN TEMELLİ Mİ?

Atölye temelli yaklaşım, erken çocuklukta sanat doğrultusunda öğretmenlerin eğitimine ve bunun güncel düşünceler üzerindeki etkileri ve uygulamalarına yön vermektedir.

Disiplin Temelli Sanat Eğitimi’ndeki (DTSE) gibi bir öğretim programı geliştirme çerçevesini sağlamıştır.

ERKEN ÇOCUKLUK SANAT PROGRAMI’NIN KAPSAMI

1- Duyusal Deneyimler

2. Estetik Deneyimler

3. Sanat Çalışmalarında Zaman, Yer ve Materyal

SANATSAL TARZLAR

Soyut sanat, sunulan nesneyle yalnızca kısmi bir benzerlik gösterir.

Nesnel olmayan sanat renk, şekil, çizgi ve tasarımla yaratıcı bir şekilde oynamayı içerir.

Tarih Öncesi ya da İlkel Sanat

Natüralist ya da Realist Sanat

Soyut sanat, sunulan nesneyle yalnızca kısmi bir benzerlik gösterir.

Nesnel olmayan sanat renk, şekil, çizgi ve tasarımla yaratıcı bir şekilde oynamayı içerir.

Natüralist ya da Realist Sanat

Natüralizm ve realizm bir ölçüde farklı terimler olmasına rağmen bunları alternatifli olarak kullanacağız.

Empresyonizm (İzlenimcilik)

Empresyonizm sanatçıların olduğunu bildikleri şeyi değil algıladıklarını resmettiği bir sanatsal akımdır.

Noktacılık

Empresyonizmin bir dalı olan Noktacılık ya da Puantilizm renge yönelik bir ilgiyi ve bunu yansıtma konusunda yenilikçi bir tekniği içerir.

Dışavurumculuk (Ekspresyonizm)

Dışavurumculuk sanatçının duygu ve izlenimlerinin dışavurumuna dayanan bir sanatsal akımdır.

Soyut Sanat

Soyut Sanatla uğraşan sanatçılar renk ve boyanın fiziksel kalitesiyle yani: “Boya ile tuval üzerinde ne yapabilirim?” sorusuyla ilgilenirler Soyut dışavurumculuk 2. Dünya Savaşı sonrasında başlamıştır.

Fovizm

Fovizm, dışavurumculuğun bir dalıdır. Fovistler, saf ve parlak renkleri cüretkârca kullanmışlar; neşe, keyif, rahatlık, aşk ve mutluluk gibi olumlu duyguları yansıtmanın yenilikçi yollarını araştırmışlardır.

Kübizm

Kübizm 20. yüzyıl soyut sanatının kaynağıdır.

Kinetik Sanat

Kinetik sanat kaldıraç, dişli ve hareketli parçalar kullanarak sanata fiziksel hareket katmaya çalışır.

Sürrealizm/Dadaizm

Sürrealizm süper realizm anlamına gelir.

Popüler Sanat

Popüler sanat çağdaş Amerikan kültürünün sosyal bir tanımını ve eleştirisini yapar.

Optik Sanat

Optik sanat (op sanatı) 1960’larda ortaya çıkan sanatsal bir akımdır.

Halk Sanatları

Halk sanatları, bir kültürel grubun üyelerinin ifadeleridir.

KOLAJ

Kolaj farklı şekil ve unsurlardan oluşan bir resimdir

Kendini İfade Edici Sanat Etkinlikleri

Geometrik Şekiller Kolajı

Oluklu Karton Kolajı

Kağıt Peçete Kolajı

Montaj

Duvar Resmi Kolajı

Doğa Kolajı

Kumaş, Keçe ya da Dokuma Kolajı

Zincir ya da İp Kolajı

Doku Kolajı

Duyusal Keşif Etkinlikleri

Dergi Resimleri Kolajı

Dergi Resimlerini Karıştırma

ÖZET

Bu ünite kapsamlı bir erken çocukluk eğitimi sanat programı oluşturmaya odaklanmıştır. Önerilen bu program unsurları; duyusal deneyimler, farklı deneyimler, sanat yapmak, sanat, sanatçılar ve akımları hakkında bilgi edinmeyi içerir. Küçük çocukların sanat tarihçisi olmaları gerekmese de, ana sanatsal hareketleri öğrenmeleri önerilmektedir. Bunlar realist, natüralist, soyut ve nesnesiz olarak tanımlanabilir. Her bir kategori için bireysel tarzlar ve sanatçılar belirtilmiştir. Sanat eleştirisi yapmak için bir format da verilmiştir.
Çocuk Merkezli Sanata Karşı, Öğretmen Merkezli Projeler
ÜNİTE 4
Sanat Deneyimleri Sağlamak

GİRİŞ

Bu bölümde öğretmen merkezli, öğretmen rehberliğinde ve çocuk merkezli yaklaşımlar tanımlanacak ve tartışılacaktır.

SANAT ÖĞRETİMİNDE YAKLAŞIMLAR

Bazı sanat projeleri yapılandırılmış ve öğretmen merkezlidir.

Karşıt yaklaşım ise yapılandırılmamış ve çocuk merkezli olmalıdır.

Çocukların Çizimi: Bağımsız İfade mi, yoksa Öğretilecek Beceri mi?

Kolaylaştırıcı Olarak Öğretmen

Öğretmen rehberliğinde yaklaşım bu bölümde bahsedilen iki yaklaşımın (öğretmen merkezli ve çocuk merkezli) en iyi yanlarını içerir; daha çok çocukların yönlendirildiği ve esnek bir yapıdır (bakınız Resim 10-3).

Çocuk Merkezli ya da Öğretmen Merkezli Projeler

Yaklaşım olarak sanat etkinlikleri gelişime uygun olarak görülürken, el sanatları genellikle öğretmen merkezli, ürün-odaklı ve sanatsal yönü eksik olarak görülmektedir. Proje kavramı halen el sanatları yerine kullanılmaktadır.

Öğretmen Projeleri İçin Yer Var mı?

ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİ SANATINDA OLMASI GEREKENLER

1. Çocukların Kendilerini İfade Etmelerine İzin Vermeli

2. Sanatsal Süreç ve Ürün Arasında Ustaca Bir Denge Olmalı

3. Açık Uçlu Olmalı, Çocukların Yaratıcı Olmasını Sağlamalı

4. Keşfetmeye ve Deneyim Edinmeye İzin Vermeli

6. Sürecin Doğal Akışı Çocuğu Motive Etmeli

Sanat; müzik, hareket ve oyun gibi içsel motivasyonun olduğu bir etkinliktir.

7. Başarı Odaklı Olmalı

8. Tüm Çocuklar Tarafından Yapılabilir Olmalı

9. U ygun Sanat Malzemeleri İçermeli

10. Gelişime Uygun Olmalı

Gelişimsel Uygunluk

Yaş/Gelişim Seviyesi

Birey Olarak Çocuk

Aile/Kültür

YARATICI SANAT GİBİ GÖRÜNEN
ETKİNLİKLER

ÇOCUKLARA SANAT ÖĞRETİMİ:
FARKLI BAKIŞ AÇILARI

Yazarlar sanatı gelişimsel olarak çocuk merkezli, açık uçlu, yaratıcı, çocuk tarafından keşfedilerek ortaya çıkarılan bir olgu olarak görmektedir.

KÂĞIT SANATI

Kâğıtla Uygulama Yapma

Kendini İfade Edici Sanat Etkinlikleri

Yıldızlar ve Kar Taneleri

Kâğıt Dokuma

Kâğıt Şeritten Yaratıklar

Kâğıt Mozaik

Kâğıt Kabartma

Duyusal Keşif Etkinlikleri

Dergi Resimleri Dokuma

Kâğıt Yapma

Hazırlık

İşlem

Kalıp Kâğıt

ÖZET

Bazen sanatsal ya da yaratıcı yönü olmayan etkinlikler sanat gibi gözükmektedir. Muhtemelen öğretmenler çocuklarla yaptıkları çalışmaları eleştirel bir biçimde gözden geçirmeyi unuturlar. Bu bölüm, erken çocukluk dönemi sanat çalışmalarının nasıl olması gerektiği konusunda bazı ölçütler ya da esaslar getirmiştir.
Sanat Etkinliği Planlama, Uygulama ve Değerlendirme
•ÜNİTE 4
Sanat Deneyimleri Sağlamak

•

•

•GİRİŞ

•Bilgi, çocukların aktif katılım, çok duyulu deneyim ve keşfetme yolu ile yapılandırdığı birikimdir. Beceriler bilgiye uygulanan, bir şeyi ya da tekniği yapabilme yeteneğidir.

•Eğilimler ise merak ve esneklik gibi zihinsel alışkanlıklardır

•Duygular, öğrenme deneyimi ile ilgili hissedilendir.

•PLANLAYICI VE PROGRAM GELİŞTİRİCİ
OLARAK ÖĞRETMEN

•Öğretim programı geliştirme neyin nasıl öğretileceğinin planlamasını içerir.

•Uygulama ise yolculuğa başlamak gibidir.

•

•AMAÇLAR

•Amaç, uzun vadeli bir hedef ve arzu edilen sonucun geniş bir tanımıdır

•

•Erken Çocukluk Eğitiminin Amaçları

•DEĞERLER VE İNANIŞLAR

•Amaçlar aynı zamanda çocuklar hakkındaki değerlerimizi ve inanışlarımızı yansıtır

•HEDEFLER

•Hedefler, amaçlar ve etkinlikler arasında bir köprü niteliğinde olan, belli, kısa vadeli ve arzu edilen çıktılardır.

•ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİM PROGRAMINA SANATI DAHİL ETME STRATEJİLERİ

1.Ayrı Bir Etkinlik Olarak Sanat

2. Başka Bir Öğretim Programı Alanında Öğrenmeyi Genişletmek ve Tekrar Vurgulamak için Kullanılan Sanat

●

•

3. Farklı Öğretim Program Alanlarını Bütünleştiren Ana Etkinlik Olarak Sanat

•

•

4. Genişletilmiş Çalışma Alanına Bütünleştirilmiş Bir Parça Olarak Sanat

•

•

Öğretilebilir Anlar

Emergent Öğretim Programı ve Proje Yaklaşımı

•Proje Yaklaşımında, çocuklar kendi araştırmalarını yönlendiren sorular sorarlar ve üstlenilen etkinlikle ilgili kararlar verirler.

•

•

5. Çocuk Merkezli Uğraşı Olarak Sanat

•1/3, 1/3, 1/3 Kuralı

•Küçük grup ortamları, çocukların serbest kalamayacağı daha geniş çaplı projelere dahil edilmesi açısından idealdir.

•Bağımsız sanat etkinlikleri çocukların kendi fikirlerini, duygu ve becerilerini keşfetmeleri açısından büyük önem taşımaktadır.

•KİL VE OYUN HAMURU

•

•Kil Çeşitleri

•Gerçek Kil

•Plastirin Hamuru

•Oyun Hamuru

•Oyun hamuru ev yapımı da olabilir.

•Beyaz Çamur heykel ve dokunsal keşif için evde yapılan bir materyaldir.

•

•Kille Uygulama Yapma

•

•Kille Çalışma Evreleri

1. Evre: Kil Nedir?

2. Evre: Kil ile Ne Yapabilirim?

3. Evre: Bak Ne Yaptım!

4. Evre: Kil ile Ne Yapacağımı Biliyorum!

•

•Kil Teknikleri

•Çimdikleme

•Yuvarlama

•Dilimleme

•Kil Ekleme

•Tek Parça Kilden Yapma

•Kil Tıraşlama

•Kille Taslak Çizimi

•

•Kendini İfade Edici Sanat Etkinlikleri

•Kil Tasarımları

•Fırınlanmış Süsler Yapma

•Plastirin Hamuru Baskısı

•Kil Baskı

•

•Duyusal Keşif Etkinlikleri

•Kil Rakamlar ve Harfler

•ÖZET

•Bu bölümde planlama, uygulama ve değerlendirme için PUD modelleri sunarak öğretim programı geliştirmeye yoğunlaşıldı. Tema birçok sanat etkinliğini içerebilir. Kendi değerlerimiz doğrultusunda çocuklar ve gelişimleri hakkında bildiklerimizi temel alan amaçlarımız planlamamıza yön verir. Hedeflerimizi kısa dönemli amaçlara ayırmak, günlük plan hazırlamada yardımcı olur. Uygulama, etkinliğin sürdürülmesi ile ilgili yönetimsel ve sürece bağlı kaygıları arttırır. Değerlendirme yapmak, ne hazırladığımız ile neyin meydana geldiğinin arasındaki eşleşmeye değinir.

•
Sanat Etkinliği Planlama, Uygulama ve Değerlendirme

•ÜNİTE 4
Sanat Deneyimleri Sağlamak

•

•

•GİRİŞ

•Bu bölümde, sanatın erken çocukluk programı boyunca bütünleştirilmesine odaklanılacaktır.

•

•Sanatın Erken Çocukluk Programı ile Bütünleştirilmesi

•SANAT VE ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİM
PROGRAMI

•Öğretim programı kelimesi eğitimsel bir program, etkinlik ya da etkinlikler kümesi ile bir okulun, devletin, kurumun, ya da profesyonel bir kuruluşun rehberliği anlamında kullanılmaktadır.

•

•Program Olarak Öğretim Programı

•Konu, İçerik ya da Akademik Alan Olarak Öğretim Programı

•

•SANAT VE MATEMATİK

•Geometrik Şekil Resimleri

•Küp Sanatı

•Çizgiler, Yamuklar ve Daireler

•Kâğıt Şekillerinin Çeşitliliği

•

•Geometri Tahtası

•

•

•İple Tasarım

•Tangram

•

•Domino Karalama

•Seri Baskı

•Matematik Kartları

•SANAT VE FEN

•Yiyecek Grupları Kolajı

•Doğa Sanatı

•Renk Karıştırma

•Ekoloji İnşa Etme

•Çantada Renkler

•Taş Koleksiyonu

•DİL SANATLARI, İLETİŞİM SANATLARI
VE OKUMA-YAZMA

•

•Sanat Konuşması

•Kuklalar

•Ses Çalışmalarıyla Uyumlu Kolaj

•Sanat Kelimeleri

•Dinle ve Çiz

•Alfabe Harfleri ile Kolaj

•İsmimi Yazabilirim

•Kişiye Özel Servis Altlığı

•SANAT VE SOSYAL BİLGİLER

•Çok Kültürlü Sanatlar ve El Sanatları

•

•“Benim” Kitabım

•İkizim

•Aile Bayrağı

•Duvar Resimleri

•“Benim” Baskılarım

•Anti Ayrımcı Öğretim Programı

•SANAT VE İFADE EDİCİ SANATLAR

•Sanat yaratıcı ifadenin sadece bir türüdür. Müzik ve hareket, erken çocukluk için çok önemli olan diğer iki ifade edici sanattır.

•

•Kostüm ve Sahne Donanımları

•Müzik Aletleri

•ÜÇ BOYUT LU SANAT

•Montaj çocukların bir dizi nesneyi birleştirmesiyle oluşan üç boyutlu kolajlardır. “İnşaat” ve “Heykel”, bir şeye benzeseler de benzemeseler de üç boyutlu sanat anlamına gelen benzer terimlerdir.

•

•Sabitleştiriciler ve Bağlantı Elemanları

•Kendini İfade Edici Sanat Etkinlikleri

•Kutu Kreasyonu

•Tahta Nesneler

•

•Alüminyum Folyo Hazinesi

•Plastik Köpük ve Kürdandan Heykel

•Elbise Askısından Kafa Yapma

•Kâğıt Şeritten Heykel

•İçi Doldurulmuş Gazeteden Heykel

•Kutu İçinde Sahne

•Tutkal ile Kaplama

•Üç Boyutlu Atık Materyal Kolajı

•

•

•Duyusal Keşif Etkinlikleri

•Sabun Köpüğü Heykeli

•Buz Heykel

•Tel Nesneler

•Tuz Heykeli

•Kâğıt Hamuru

•Kâğıt Hamuru Fransızcada “çiğnenmiş kâğıt” demektir

•

•Kağıt Hamuru Pastası (Fırınlanmış)

•Gösterişli Alçı

•Bir Heykel Yap

•Balondan Yaratıklar

•ÖZET

•Öğretim programı farklı kişiler için farklı anlama gelebilir; programın tümü ya da belirli bir konu alanı anlamlarına da gelebilir. Bu ikinci görüşte, sanat sadece bir müfredat alanıdır. Tartışmalar ve önerilen etkinlikler sanat ve matematik; fen; iletişimsel sanatlar; dil sanatları ve okuma yazma; sosyal bilgiler ve diğer kişisel ifade edici sanatların arasındaki ilişkiyi vurgulamıştır.

•
Sanat Merkezi
•ÜNİTE 4
Sanat Deneyimleri Sağlamak

•

•

•GİRİŞ

•Swann (2009) çocukların sevimli sosyal etkileşim ve ilham verici etkinlikler yapmasını sağlayan öğrenme merkezlerinden hoşlandıklarına inanmaktadır. Sanat merkezleri, bağımsız ve yaratıcı ifadeyi cesaretlendirmek gibi olanaklar sağlar. Sanat merkezleri, uygun alan, kaynaklar ve öğretmenin bireysel tarzına bağlı olarak değişkenlik gösterir.

•SANAT MERKEZİ

•Sanat merkezi çocukların sanatla uğraşmaya gittikleri bir alandır.

•

1.Bir Sanatçı Atölyesi

•Reçete Olarak Değil, Öneri Olarak Sanat Etkinlikleri

•Malzemeleri Karıştırma

•Aracı, Metodu ve Malzemeyi Çeşitlendirmek

•İki Boyutlu ve Üç Boyutlu Sanat Malzemelerini Birleştirme

•

2. Rahatlıkla Bulma ve Kolay Erişilebilme

3. Gelişime Uygun Materyallerle Düzenlenme

•

•Kâğıtlar

•Aletler ve Aksesuarlar

•Sanat Merkezinizde Kültüre Duyarlı Materyaller Bulundurun

•

4. Düzenli ve Planlı

•

5. Kuralları ve Sınırları Olan Bir Alan

•Herhangi Bir Zaman İçin Merkezdeki Çocuk Sayısını Sınırlayın.

•Sanat Etkinliği Esnasında Önlük Kullanın

•

•

•Sanat Aletlerini Doğru Kullanın

•Neye İhtiyacın Varsa Sadece Onu Kullan

•Sanat Etkinliğinizi Tamamlayın

•Materyalleri Paylaşın

•Diğerlerine Saygı Gösterin

•İşi Bittiğinde Her Şeyi Yerine Kaldırın

•Bittiğinde Temizleyin

•SANAT MERKEZİNİ/PROGRAMINI
DEĞERLENDİRME

•KUKLALAR VE MASKELER

•Kuklalar ve maskeler birçok gelişimsel sürecin oluşmasına yardımcı olurlar.

•

•Kağıt Kuklalar

•Kağıt Kuklaları

•Kağıt Çanta Kuklası

•İçi Doldurulmuş Kağıt Torba Kuklası

•Kağıt Tabak Kuklası

•Kağıt Havlu Rulosundan Kukla

•“Benim” Kuklası

•

•Tahta Kuklalar

•Tahta Çubuk Kuklası

•Tahta Blok Kuklası

•Tahta Kaşık Kuklası

•

•Kumaş Kuklalar

•Çorap Kuklası

•Eldiven Kuklası

•

•Kutu Kuklalar

•Plastik - Köpük Bardaktan Kukla

•Küçük Plastik Kutudan Kukla

•Küçük Karton Kutudan Kukla

•Ceket Askısından Kukla

•

•Kukla Sahneler

•Maskeler

•

•Başa Geçirilen Maskeler

•Market Çantasından Maske

•Karton Kutudan Maske

•

•Yüz Maskeleri

•Pasta Tabağından Maske

•Kağıt Hamurundan Maske

•ÖZET

•Bu bölümde öğrenme merkezi formatı içerisinde bir sanat programının düzenlenmesine odaklanılmıştır.

•
Teknoloji Yardımıyla Sanat Deneyimleri
ÜNİTE 5
Rol ve Stratejiler

GİRİŞ

Bu bölüm, bilgisayar ve diğer teknolojilerin erken çocukluk sanat öğretim programındaki rolünü gözden geçirecektir. Bilgisayarın çocuk gelişimi üzerindeki etkileri ile sınıfta bilgisayar kullanımı için öneriler ve stratejiler anlatılacaktır.

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE
BİLGİSAYAR

Bilişsel gelişim açısından, alıştırma ve uygulama programları sayma ve düzenleme gibi bazı ezber becerilerinin gelişmesine yardımcı olur.

Çocuklara problem çözdüren açık uçlu programlar ise yaratıcılığı, mantıksal-matematiksel düşünceyi ve eleştirel düşünmeyi geliştirir.

Özel Gereksinimli Küçük Çocuklar

İleri Teknoloji Çocukları

Yaşa Uygun Bilgisayar Kullanımı ve Öğretmenin Rolü

BİLGİSAYAR VE SANAT

Çizim ve Boyama Programları

Boyama programları, yaratılan resimleri ekranda gösterirken bitmap kullanır (bakınız Resim 14-5).

Sanatsal Değer

Simülasyon programları ile çocuklar sanal müze turuna çıkarılabilir.

Bilgisayarı erken çocukluk programına başarıyla yerleştirmenin ve öğrenmeyi artırmanın yolları nelerdir?

Haugland’a (1992) göre alttaki dört aşama önemlidir.

1. Gelişime Uygun Yazılım Seçin

2. Gelişime Uygun Web Sitesi Seçin

3. Yazılım ve Web sitelerini Programla İlişkilendirin

4. Bilgisayarı Dikkatli Seçin

Bilgisayar Öğrenme Merkezi

Temel bir bilgisayar kurulumu için, bir merkezi işletim ünitesi (MİÜ), ekran, fare, hoparlör, klavye, gelişime uygun yazılım, CD ve DVD sürücü, bağlantı girişleri (USB girişi gibi), yazıcı ve uygun bir masaya ihtiyaç vardır.

Teknoloji Araçları

Çocuklarla kullanmak için pek çok araç vardır:

Fotoğraf makinesi ve video kamera

Yazıcı ve tarayıcılar

Çizim tabletleri

Çoklumedya ya da hipermedya yazılım araçları

E-posta

Video kayıtları

Kids Works Deluxe

Bilgisayar Öğrenme Merkezi Nasıl Düzenlenir ve Kurulur?

Bilgisayar Öğrenme Merkezi Kural ve Sınırlılıkları

Bilgisayarın Sınıfta Kullanılması İçin Prensipler

Teknoloji ile İletişim Kurmak

DİJİTAL FOTOĞRAFLAR

Dijital fotoğraflar piksel olarak bilinen minik renk ünitelerinden oluşur.

Lensin geniş açı ve telefoto fonksiyonlarını ve çekilen fotoğrafları görüntülemeyi öğretin.

Kendini İfade Edici Sanat Etkinlikleri

Hangisi Farklı?

Zıtlıklar

“Benim” Albümlerim

Yaşamda Bir Gün

Okul Rehberi

Eşleştirme Oyunu

Hikaye Anlatma

Duyusal Keşif Etkinlikleri

Belgeleme

Yakın ve Uzak

ÖZET

Bu bölüm çocukların sanat üretirken ve uygularken teknolojiyi nasıl kullanabileceğimize odaklanmıştır. Bazı yetişkinler çocukların teknoloji kullanımından memnun olmasa da, var olan araştırmalar bilgisayar kullanmanın çocukların bilişsel, sosyal duygusal durumları üzerinde olumlu etkiye sahip olduğunu göstermektedir.
Çocukların Sanat Becerilerini Destekleyen Roller, Sorumluluklar ve Stratejiler
•ÜNİTE 5
Rol ve Stratejiler

•

•

•GİRİŞ

•Sanat öğretimi yaklaşımı için farklı birçok yol vardır. Çocukların sanatında öğretmenin rolü nedir? Yetişkinler model ve katılımcılar olarak çocukların sanat yapmalarını teşvik edebilirler. Yetişkinler günlük yaşamlarında yaratıcılıkta model olabilir ve kendi sanat etkinliklerine aktif olarak katılabilirler. Bir sanat uzmanı olmak ve sanatı bilmek önemli olmasına rağmen, bir yetişkinin çocuklara yaratıcı sanat deneyimleri sağlaması için yetenekli bir sanatçı olması gerekmez.

•MODEL OLARAK ÖĞRETMEN

•Öğretmen model ya da gösterici olarak hizmet eder.

•KATILIMCI OLARAK ÖĞRETMEN

•Bir öğretmenin öğrenme merkezlerinden birine katılımcı ya da oyuncu olarak katılmasının çocuklar tarafından istendiği zamanlar vardır.

•YARATICI BİREY OLARAK ÖĞRETMEN

•Yaratıcı öğretmenler öğrencilerinin yaratıcılığını destekler, onlara yaratıcılıkta model olurlar.

•SANAT UZMANI OLARAK ÖĞRETMEN

•Küçük çocuklarla çalışan öğretmenlerin sanat uzmanı olmaları önemlidir.

•GÖZLEMCİ OLARAK ÖĞRETMEN

•CAVAP VEREN OLARAK ÖĞRETMEN

•Sanatsal ögelerde kullanılan bir strateji olan sanat diyalogu, uygun bir yaklaşım olarak sunulacaktır.

•

•Sanat Yazıları

•Sanat yazıları niçin yazılır?

•

•Sanat Diyaloğu

•Takdir etme yaklaşımı ile öğretmenler, çocuklara sanatlarının, iyi, hoş, sevimli, süper ya da güzel olduğunu söylerler.

•Yargılayıcı yaklaşım ile öğretmen çocuklara sanatlarının iyi ya da mükemmel olduğunu söyler.

•Değer verme yaklaşımı ile öğretmen çocuklara onların sanatlarını beğendiğini ve sevdiğini söyler.

•Soru sorma yaklaşımında, bir öğretmen doğrudan çocuklara, “Bu nedir?” ya da “O ne anlatıyor?” şeklinde sorar.

•Dolaylı bilgi alma yaklaşımında, öğretmen, çocukların sanatları hakkında çocuklardan bazı ipucu, isim ya da sözel açıklama almak için çabalar.

•

•

•Düzeltici yaklaşımı, çocukların sanatını geliştirmelerine ya da onu “daha iyi” yapmalarına olanak verecek şekilde geri bildirim vererek, gerçeğe daha yakın sanat yapmaları için uğraşır.

•

•Sanatsal Ögelere Dayalı Bir Sanat Sözlüğü Geliştirmek

•SORUN ÇÖZÜCÜ OLARAK ÖĞRETMEN

•Bir öğretmen, sanatsal ya da yaratıcılıkta bloke olmuş çocukları belirleyerek ve uygun bir müdahale stratejisini kullanarak bir sorun çözücü olarak davranabilir.

•

•Diğerlerinin Sanatını Eleştiren Çocuklar

•Kopyalayan ve Taklit Eden Çocuklar

•Sanatsal Olarak İlerleme Gösteremeyen Çocuklar

•Denemeyi Reddeden Çocuklar

•Kirlilikten ya da Dağınıklıktan Hoşlanmayan Çocuklar

•

•

•

•Sanattan Kaçınan Çocuklar

•Ne Yapacağını Bilmeyen Çocuklar

•Kendi Sanatını Beğenmeyen Çocuklar

•Gerçekçi Olmayan Beklentiler Geliştiren Çocuklar

•Yetişkinin Kendisi İçin Resim Yapmasını İsteyen Çocuklar

•DİKİŞ DİKME VE DOKUMA

•Dikiş Dikme

•Dikiş dikme boyadan çok, iğne, yün ya da iplikle yapılır (bakınız Resim 15-6).

•

•Kendini İfade Edici Sanat Etkinlikleri

•İp ile Resim

•Kâğıtta Dikiş

•Karışık Malzeme

•Kumaşta Dikiş

•

•Duyusal Keşif Etkinlikleri

•Basit Dikiş Dikme

•

•Dokuma

•Erken çocukluk programlarında sıklıkla gözden kaçırılan diğer sanat etkinlikliği dokumadır.

•

•Ağaç Dal Dokuma

•Tanrı Gözü Dokuması

•File Kullanarak Dokuma

•Karışık Malzeme

•Soda Pipetleri

•Çit Dokuma

•Altılı Paket Halka Dokuma

•ÖZET

•Bu bölüm, öğretmenin, çocukların sanatına saygıdaki çok boyutlu rolüne odaklanmıştır. Bir öğretmen model olabilir ve sanat etkinliklerine katılabilir. Sanat konusunda bilgili olmak öğretmene bir sanat uzmanı olması için yardımcı olur ve çocuklar için yaratıcı deneyimler sağlar. Öğretmenin, çocukların sanatına tepkisinin yaratıcı süreçte güçlü bir etkiye sahip olduğu tartışılmıştır. Takdir etme, yargılama, değer verme, soru sorma, dolaylı bilgi alma ve düzeltme tepkisi yaklaşımları kritik edilmiştir. Sanat diyaloğu, sanatsal ögeleri birleştiren bir strateji, “Güzel”, “Hoş”, “İyi” ya da “O ne?” demenin alternatifi olarak sunulmuştur.

•