Bölüm anahatları

    • Tevfik Rüştü Aras: “İkinci Dünya Savaşı’na Karışmak Tehlikesinden Ancak Atatürk’ün Yoluna Dönmekle Kurtulduk….”

    • “Revizyon” denilen müessesenin rafa kaldırılmasının, suistimali kadar tehlikeli olduğunu düşünen Tevfik Rüştü Aras, Almanlara karşı bu yol kapalı tutuldukça, Avrupa ufkunda sürekli olarak İkinci Dünya Savaşı ihtimalinin sezildiğine dikkat çekiyordu. Fransız Briand’ın Locarno(1925)’su barışçı ümitler doğurmuştu. Ancak1935 yılı Mart ayında Hitler’in mecburi askerliği ilan etmesi üzerine haklı endişeler belirmekteydi. TEVFİK RÜŞTÜ: “Biz de olayları çok yakından izliyorduk. İstemeyerek yüklendiğimiz Birinci Dünya Savaşı tecrübesi, gözümüzün önünden asla ayrılmıyordu. Mecbur olmadıkça ve savunma gereği belirmedikçe acele ittifaklara koşmanın ne büyük yanlışlık olduğunu iyice öğrenmiştik. Uluslararası konferanslarda kolektif emniyet ve bölge nizamını ileri sürmekte önde bulunanlardan sayılıyorduk. Büyük önderimiz Atatürk’ün yüksek idaresi devrinde sözümüzle hareketlerimizin yüzde yüz birbirine uyduğu dünyaca öğrenilmişti. Balkan Antlaşması bölge nizami için, İskandinavyalıların aralarındaki ilişkilerinden sonra, iyi bir örnek olmuştu ve barış için çok şeyler vaat ediyordu. Kuruluşunda bölge-içi emniyeti sağladı”…...  “Eğer İkinci Dünya Savaşı Balkanlara sirayet etmeseydi, savaş sonunda ayakta kalan Birleşik Amerika ve Sovyetler olarak iki dev devletten sonra, sade Avrupa’nın değil, dünyanın üçüncü büyük kuvveti ‘BALKAN BİRLİĞİ’ olacaktı”.

    • Kaynaklar:

      Ahmad, Feroz-B.T.Ahmad; Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), Ankara 1971.

      Bayur, Yusuf Hikmet, Türk İnkılabı Tarihi, Ankara 1953.

      Erim, Nihat, Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri, Ankara 1953.

      Frey, F.W, The Turkish Political Elite, Cambridge 1965.

      Goloğlu, Mahmut, Milli Şef Dönemi 1939-1945, Ankara 1974.

      Gönlübol, Mehmet-Cem Sar; Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1973), Ankara 1982.

      İnönü, İsmet, Hatıralar, C.I-II, Ankara 1992; Söylev ve Demeçler, İstanbul 1946.

      Karaosmanoğlu, Yakup Kadri, Politikada 45 Yıl, Ankara 1968.

      Karpat, Kemal, Türk Siyasi Tarihi, İstanbul 2015.

      Öztürk, Kazım, Atatürk’ün TBMM Açık ve Gizli Oturumlarındaki Konuşmaları, C.I-II, Ankara 1990; Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri ve Programları, İstanbul 1968.

      Sanal, Türker; Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti, Ankara 1995.

      Tökin, F. Hüsrev; Türkiye’de Siyasi Partiler ve Siyasi Düşüncenin Gelişimi, İstanbul 1965.

      Turan, Şerafettin, Atatürk'ün Düşün Yapısını Etkileyen Olaylar Düşünürler, Ankara 2010; Türk Devrim Tarihi C.I-IV, Ankara 1991-9.

      Tunaya, T.Zafer; Türkiye’de Siyasi Partiler (1859-1952), İstanbul 1952; Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük, İstanbul 1981.

      Türk Anayasaları; Parlamento Tarihi.

      Yalman, Ahmet Emin, Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim, İstanbul 1970.

      Ayrıca, F.Armaoğlu’nun, C.Üçok ve O.Sander’in siyasi tarih ile ilgili eserlerinden de faydalanılmıştır.