Bölüm anahatları

  • Basit teknolojiye sahip topluluklarda kıyamet kopmuştur denebilir. Dünyanın sonu az ya da çok uzak bir tarihte gelecekse de kozmik felaketlerle ilgili mitler son derece yaygındır. Bunlar, bir çift ya da sağ kalan birkaç canlı dışında dünyanın nasıl yok olduğunu ve insanlığın nasıl ortadan kalktığını anlatır. Afrika’da son derece ender olmalarına karşın nerdeyse evrensel olarak bilinirler. Tufanda ilgili mitlerin yanı sıra daha başka mitler kozmik boyutlardaki felaketlerle insanlığın yok olmasını anlatır. Tufan, hem dünyanın yeniden yaratılmasına hem de insanlığın yeniden canlanmasına yol açar. Yeni Yıl bayramına özgü mit ve rit nitelikli sistemin, dev boyuttaki yansımasını canlandırır.

    Tufan ile dünyanın yıllık yenilenmesi arasındaki bakış (Mezopotamya, Yahudilik) hissedilmiştir. Kozmogoniyi, simgesel olarak yeniden gerçekleşme aşamasına getirirler: Eski dünya, kendisini “başlangıçlardan ayıran uzaklığın en son sınıra ulaşmış olması gibi basit bir olgudan ötürü “doğal olarak” ortadan kalkar. Bazı mitlerin geçmişteki bir felaketle mi yoksa gelecekteki bir felaketle mi ilgili olduğunu kesin olarak söylemek güçtür.

    Kaynak:  Eliade, M. (2001), Mitlerin Özellikleri, Çev: S. Rıfat, İstanbul: Om Yayınları.