Ders: "Hem" ve Bilirubin Metabolizması

Konu özeti

Genel
Hemoproteinler;

•Prostetik grup olarak “Hem” içeren özelleşmiş bir grup proteindir.

•Hem molekülü protoporfirin IX ve ferröz demirden (Fe+2) oluşmuştur.

•Demir, molekülün ortasında halkanın 4 azotuyla bağ yapar. Ayrıca globin grubunun histidini ve oksijen ile de bağlanır.

Hem halkası içeren proteinler parçalandığı zaman:

Serbest kalan protein kısmı amino asitlere yıkılır

Hem halkası demirden ayrılır ve bilirubine dönüşür. İlk oluşan bilirubin indirekt-unkonjuge bilirubindir. bu daha sonra karaciğerde konjuge olur.

Konjugasyon işlemi UDP-glukronil transferaz ile gerçekleşir. Bilirubinin çözünülürlüğü artar.Safra kanallarıyla konjuge bilirubin bağırsağa atılır.

İncebağırsağın alt bölümleri ve kolonda bağırsak bakterilerinin salgıladığı glukronidaz enzimi ile hidrolize olur.

İndirekt Hiperbilirubinemi yapan nedenler: Yenidoğan sarılığı, Gilbert Sendromu ve Crigler-Najjar Sendromu .
Direkt Hiperbilirubinemi yapan nedenler: Kolestaz, Dubin-Johnson ve Rotor Sendromu..
- özgeçmiş Kaynak
- ders izlence formu Kaynak
Prostetik grup olarak “Hem” içeren özelleşmiş bir grup proteindir. Hem molekülü protoporfirin IX ve ferröz demirden (Fe+2) oluşmuştur. Demir, molekülün ortasında halkanın 4 azotuyla bağ yapar. Ayrıca globin grubunun histidini ve oksijen ile de bağlanır.
Miyoglobin, Suda çok derinlere dalan fok ve balinaların toplam kas kitlesinin %8’ini miyoglobin oluşturur. Oksijen deposu görevi görür. 153 aa içerir.
Miyoglobin yapısı:Tek bir polipeptid zincirinden oluşur. Tek hem, dolayısıyla da tek oksijen taşır. Heliksler A ve H arasında adlandırılır. Hem grubu E ve F heliksleri arasına yerleşmiştir.
Hemoglobin:4 polipeptid zincirinden oluşmuştur. 4 tane hem taşır. 4 oksijen bağlar. Alfa zinciri 141 Beta zinciri 146 amino asit içerir. 7-20 aa’ten oluşan alfa heliksler içerir.
Hemoglobin T Formu:Alt üniteler birbirine nonkovalen (iyonik, hidrojen, hidrofobik, Vander Waals bağları)bağlarla bağlanmıştır. Oksijene affinitesi düşüktür. Hem demiri ve bağlı olduğu HisF8 hem halka düzleminden dışarı doğru yerleşmiştir.
Hemoglobin R Formu:Demire oksijen bağlanmasıyla demir hem düzlemine doğru hareket eder. Beraberinde HisF8 ve ona bağlı tüm zincirler çekilir ve alt birimler arasındaki nonkovalen bağlar kopar. Oksijene affinitesi yüksektir
Mb’in oksijene affinitesi hemoglobinden fazladır. Mb’in p50’si 2.8 mmHg’dır. Tek polipeptid zinciri olduğundan allosterik değildir. Hb’nin p50 değeri 26mmHgdır. Hb’nin alt üniteleri arasında yardımlaşma vardır.
Hemoglobinin geri dönüşümlü olarak oksijen bağlama yeteneği allosterik efektörler olan pO2, pCO2, pH, kan sıcaklığı ve 2-3 bifosfogliserat tarafından sağlanır. Bunların allosterik olmayan miyoglobine etkisi yoktur.
Hem halkası içeren proteinler parçalandığı zaman: serbest kalan protein kısmı amino asitlere yıkılır Hem halkası demirden ayrılır ve bilirubine dönüşür.
Bilirubin kanda albuminle taşınarak karaciğere gelir. Karaciğerde glukronik asitle konjuge olup safraya atılır. Hiperbilirubinemi sonucu sarılık (ikter) oluşur.
İndirekt bilirubin lipofiliktir. Hücre zarını kolayca geçebilir. Sitotoksik. Serum albuminine bağlanarak toksik etkisi önlenmekte. Çok fazla arttığında kernikterus tablosu gelişir.
Konjugasyon işlemi UDP-glukronil transferaz ile gerçekleşir. Bilirubinin çözünülürlüğü artar. Safra kanallarıyla konjuge bilirubin bağırsağa atılır.