Ders: DBB124 Karşılaştırmalı Dil İncelemeleri

Konu özeti

Genel
Bu ders, A.Ü. DTCF Dilbilim Bölümü'nde görevli dört öğretim üyesinin ortak katkılarıyla hazırlanmıştır. Derse ait bölümler ve hazırlayanlar aşağıdaki gibidir:
- Dilbilimsel Tipoloji I-IV - Prof. Dr. Özgür Aydın
- Sesbilimsel Tipoloji I-III - Dr. Öğr. Üyesi Pınar Uzun Bekar
- Biçimbilimsel Tipoloji I-III - Dr. Bahtiyar Makaroğlu
- Sözdiizmsel Tipoloji I-IV - Prof. Dr. Selçuk İşsever
Dilbilimsel tipoloji - I
- Dilbilimsel tipoloji nedir?
- Sınıflandırma sorunu
- Dilbilimsel Tipoloji I Kaynak
Dilbilimsel tipoloji - II
- Dil evrenceleri
- Dünya üzerinde dillerin dağılımı
- Dilbilimsel Tipoloji II Kaynak
Dilbilimsel tipoloji - III
- Dil-lehçe ayrımı
- Tehlikedeki diller
- Dilbilimsel Tipoloji III Kaynak
Dilbilimsel tipoloji - IV
- Dillerarası etkileşim
- Dilbilimsel Tipoloji IV Kaynak
Sesbilimsel tipoloji - I
- Sesbilimsel Tipolojiye Giriş
- Ses – Sesbirim Bağıntısı
- Ses Çevresi, Dağılımsal Değişkeler
- Evrensel İlkeler ve Değiştirgenler
- Parçalı Sesbilimde Tipolojik Yaklaşım
- Titreşimlilik Hiyerarşisi: Ötüm
- Konuşma Seslerinin Çıkarılış Türleri: Akciğer Girişli-Çıkışlı Sesler
- Sesbirim Sayımcaları – WALS’ten örnekler
- Dünya Dillerinde Ünlülerin Sınıflandırılması ve Evrenceler: Çene açısı, dudakların durumu, dilin devinimi
- Ünsüz Sınıflandırmasına Genel Giriş
- Sesbilimsel Tipoloji I Kaynak
Sesbilimsel tipoloji - II
- Dünya Dillerinde Ünsüzlerin Temel Özellikleri ve Evrenceler: Çıkış yeri, çıkış biçimi, ses tellerinin titreşimi
- Çıkış Yeri Ölçütleri
- Çıkış Biçimi Ölçütleri
- Titreşimlilik Ölçütleri
- WALS'ten Örneklerle Ünsüz Sayımcaları ve Sınıflandırmalar
- Seslem Yapısına Genel Giriş: Seslem, Çekirdek, Önses, Sonses Hiyerarşisi
- Sesbilimsel Tipoloji II Kaynak
Sesbilimsel tipoloji - III
- Seslem Yapısına Genel Giriş: Seslem, Çekirdek, Önses, Sonses Hiyerarşisi
- Seslem Yapılarının WALS Sınıflandırması: Basit, Yarı karmaşık, Karmaşık
- Parçalarüstü Sesbirimler: TON, VURGU, EZGİ
- Sesbilimsel Tipoloji III Kaynak
Biçimbilimsel tipoloji - I
- Geleneksel biçimbilim kavramları
- Modern biçimbilim kavramları
- Sözcükbirim ve biçimbirim
- Biçimbirim sınıfları
- Dağılımsal Biçimbilim Kuramı – Sami dilleri
- Biçimbirim türleri
- Biçimbilimsel Tipoloji I Kaynak
Biçimbilimsel tipoloji - II
- Tipoloji ölçeği
- Cinsiyet
- Cinsiyet türleri
- Cinsiyet ayrımları
- Türkçede cinsiyet
- Cinsiyeti belirleme yolları
- Cinsiyet etkileşimleri
- WALS’te cinsiyetin tipolojik görünümleri
- Biçimbilimsel Tipoloji II Kaynak
Biçimbilimsel tipoloji - III
- Sayı ulamı
- Sayı ayrımları
- Sayı belirleme yolları
- Sayı etkileşimleri
- Sözlüksel sayı
- Türkçede sayı
- Kişi ulamı
- Kişi ayrımları
- Türkçede kişi ulamı
- Kişi belirlemeleri
- Kişi etkileşimleri
- Biçimbilimsel Tipoloji III Kaynak
Sözdizimsel tipoloji - I
- Tipoloji konusuna iki temel yaklaşım
- Evrensel türleri
- Evrensellerin açıklanması
- Üretici Dilbilgisinde ilkeler ve değiştirgenler
- Sözdizimsel Tipoloji I Kaynak
Sözdizimsel tipoloji - II
- Sözcük dizilişi
- Temel diziliş tipolojisi
- Sözdizimsel Tipoloji II Kaynak
Sözdizimsel tipoloji - III
- Baş ve bağımlı birimler: biçimbilimsel imleme
- Sözdizimsel Tipoloji III Kaynak
Sözdizimsel tipoloji - IV
- Adılsıl öznelerin dillerdeki görünümü
- Ne-öbeklerinin konumu
- Sözdizimsel Tipoloji IV Kaynak