SBK224 Türk Kamu Yönetimi
Bu derste, öncelikle sosyo-ekonomik ilişkilerin tezahürü olarak ortaya çıkan yönetim olgusu tarihsel bir bakış açısıyla ele alınacaktır. Yönetim olgusunun, modern dönemde bir bilim ve disiplin olarak incelenmesine kısa değinilecek ve sonrasında çağdaş kamu yönetimi anlayışı irdelenecektir. Siyasal ve yönetsel sistem tartışmalarına dayalı Türkiye Cumhuriyeti’nin örgütlenmesi yapı, kural/ilke, işleyiş, işlev ve reform bağlamında ayrıntılı olarak incelenecektir. Dönem sonunda kamu yönetimi yapılanmasına ilişkin temel bilgilerin farklı disiplinlere ait bilgilerle harmanlanarak edinilmesi amaçlanmaktadır.
Konu başlıkları haftalık akış sırasıyla aşağıdaki gibi tasarlanmıştır:[1]
İlk Hafta: Kamu Yönetimi ve İlgili Kavramlar
Kurthan Fişek, Yönetim è “Yönetim Biliminin Tanım, Kapsam, Nitelik ve Yöntemi – İşbölümü, Otorite ve Hiyerarşinin Devlet Yönetimine Yansıma Biçimi: Bürokrasi”.
Muzaffer Sencer, Türkiye’nin Yönetim Yapısı è “Yönetimin Tarihsel Evrimi ve Yönetim Sistemleri”
Birgül Ayman Güler, Türkiye’nin Yönetimi è “Yönetim ve Yönetimin İncelenmesi”.
Birgül Ayman Güler, “Yönetim Bilimi ya da Kamu Yönetimi: Yöntembilimsel Özellikler Üzerine”, (Ed. Filiz Kartal), Türkiye’de Kamu Yönetimi ve Kamu Politikaları, TODAİE, Ankara 2011, s. 9-44.
Bilal Eryılmaz, Kamu Yönetimi è “Kamu Yönetiminin Niteliği”.
Onur Karahanoğulları, Kamu Hizmeti è “Kamu Hizmeti Kavramı”.
Cem Eroğul, Devlet Nedir è “Devletin Üç İşlevi”.
Ümit Doğanay, “Toplum Yararı ve Kamu Yararı Kavramı”, Mimarlık, S. 7, 1974, s. 5, 6. (İnternet üzerinden erişilebilir)
Can Umut Çiner, “Fransız Yönetim Düşüncesinin Gelişimi: Polis Biliminden Örgüt Bilimine”, Amme İdaresi Dergisi, C. 42 S. 1, 2009, s.1-22.
Ceyhun Gürkan, “Kameralizm: Modern Yönetim ve Maliye Düşüncesinin Doğuşu ve Gelişimi”, Toplum ve Bilim, S. 110, 2007, s. 25-40.
İkinci Hafta: Kamu Yönetimi Disiplininde Öne Çıkan Yaklaşımlar
Bilal Eryılmaz, Kamu Yönetimi è “Kamu Yönetiminin Niteliği”.
Yılmaz Üstüner, “Kamu Yönetimi Kuramı ve Kamu İşletmeciliği Okulu”, Amme İdaresi Dergisi, C. 33 S. 3, 2000, s. 15-31.
Selime Güzelsarı, “Kamu Yönetimi Disiplininde Yeni Kamu İşletmeciliği ve Yönetişim Yaklaşımları”, (Ed. M. Kemal Öktem ve Uğur Ömürgönülşen), Kamu Yönetimi: Gelişimi ve Güncel Sorunlar, İmaj, Ankara 2004, s. 85-137.
Birgül Ayman Güler, “Yönetişim: Tüm İktidar Sermayeye”, Praksis, S. 9, 2003, s. 93-116.
Birgül Ayman Güler, Türkiye’nin Yönetimi è “Yönetişim Kurumları”.
Fikret Toksöz, İyi Yönetişim El Kitabı, TESEV Yayınları, İstanbul 2008. (İnternet üzerinden erişilebilir)
Uğur Ömürgönülşen, “The Emergence of a New Approach to the Public Sector: The New Public Management”, Cemal Mıhçıoğlu’na Armağan: AÜ SBF Dergisi, C. 52 S. 1-4, 1997, s. 517-565.
Christopher Hood, “A Public Management for All Seasons?”, Public Administration, Vol. 69 No. 1, 1991, s. 3-19.
Örsan Ö. Akbulut, “Kamu Yönetiminde İşletmecilik Sorunu”, Mülkiye, C. 31 S. 254, 2007, s. 73-86.
Şinasi Aksoy, “Yeni Sağ ve Devletin Değişimi”, (Ed. Burhan Aykaç, Şenol Durgun ve Hüseyin Yayman), Türkiye’de Kamu Yönetimi, Yargı Yay., Ankara 2003, s. 545-559.
Ümit Sönmez, Piyasanın İdaresi: Neoliberalizm ve Bağımsız Düzenleyici Kurumların Anatomisi, İletişim, İstanbul 2011, s. 43-144.
Ozan Zengin, Verimlilik: Kuramsal Bir Çözümleme ve Kamu Yönetimi Disiplini, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2011, s. 113-225. (İnternet üzerinden erişilebilir)
Üçüncü ve Dördüncü Hafta: Merkezden Yönetim & Yerinden Yönetim ve Devlet Türleri
Bilal Eryılmaz, Kamu Yönetimi è “Kamu Yönetiminin Örgütlenmesi”.
Ruşen Keleş, Yerinden Yönetim ve Siyaset è “Siyasal Yerinden Yönetim”.
Örsan Akbulut, “Siyasal İktidarı Kullanmanın Aracı Olarak Başbakan,” Amme İdaresi Dergisi, C. 36 S. 1, (2003), s. 49-82. (İnternet üzerinden erişilebilir)
Kemal Gözler, Anayasa Hukukuna Giriş è “Devlet Şekilleri II: Üniter Devlet-Bileşik Devlet” ve “Hükümet Sistemleri”.
Ergun Özbudun, Türk Anayasa Hukuku è “Hükümet Sisteminin Niteliği”.
Serap Yazıcı, Başkanlık ve Yarı-Başkanlık Sistemleri: Türkiye İçin Bir Değerlendirme, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2011.
Ozan Zengin, “Hükümet Sistemleri ve Türkiye-Latin Amerika Değerlendirmesi,” Latin Amerika Çalıştayı Bildiriler Kitabı (22-23 Kasım 2012), T.C. Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) – AÜ Latin Amerika Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi (LAMER), Ankara Üniversitesi, 2013, s. 285-310.
TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı, Karşılaştırmalı Hükümet Sistemleri, Yarı-Başkalık Sistemi: Fransa, Polonya ve Rusya Örnekleri, 2014. (İnternet üzerinden erişilebilir)
Birgül Ayman Güler, Türkiye’nin Yönetimi è “Türk Kamu Yönetiminin Özellikleri”.
Kemal Gözler ve Gürsel Kaplan, İdare Hukuku Dersleri è “İdari Teşkilata Hakim Olan İlkeler”.
Kemal Gözler, “5018 ve 6085 Sayılı Kanunlarda Bazı İdare Hukuku Terimlerinin Yanlış Kullanımı Üzerin”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 60 S. 4, 2011, s. 837-919.
Koray Karasu, “Topraktan Bağımsızlaşma ve Merkezsizleşme Tartışmaları Çerçevesinde Kamu Örgütlenmesi”, Memleket Siyaset Yönetim, C. 12 S. 28, 2017, s. 81-110. (İnternet üzerinden erişilebilir)
Beşinci ve Altıncı Hafta: Merkezi Yönetim ve Başkent Yapılanması-Bakanlık Sistemi
Birgül Ayman Güler, Türkiye’nin Yönetimi è “Merkez Örgütlenmesi”.
Bilal Eryılmaz, Kamu Yönetimi è “Kamu Yönetiminin Örgütlenmesi” ve “Kamu Yönetiminin Yapısı”.
Kemal Gözler ve Gürsel Kaplan, İdare Hukuku Dersleri è “İdari Teşkilata Hakim Olan İlkeler”.
Esra Dik, Türkiye’de Bakanlık Sisteminin Geleceği, İmge Kitabevi, Ankara 2017.
Esra Dik, “643 Sayılı KHK İle Düzenlenen Bakan Yardımcılığı ve Hiyerarşik Örgütlenme İçerisindeki Konumu”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 68 S. 4, 2013, s. 121-145. (İnternet üzerinden erişilebilir)
Kemal Gözler ve Gürsel Kaplan, “Bakan Yardımcıları Bakanlık Hiyerarşisine Dahil Midir?”, Türkiye Barolar Birliği (TBB) Dergisi, S. 98, 2012, s. 11-24. (İnternet üzerinden erişilebilir)
Nazmi Küçükyağcı, Kamu Yönetimi Reformunda Bakanlıklar: 2011 Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2015. (İnternet üzerinden erişilebilir)
Yedinci ve Sekizinci Hafta: Merkezi Yönetimin Taşra Örgütü/Mülki İdare
Birgül Ayman Güler, Türkiye’nin Yönetimi è “Mülki Yönetim”.
Bilal Eryılmaz, Kamu Yönetimi è “Merkezi Yönetimin Taşra (Çevre) Örgütü”.
Kemal Gözler ve Gürsel Kaplan, İdare Hukuku Dersleri è “Merkezi İdarenin Taşra Teşkilatı (Devlet İdaresinin Mülki Teşkilatı)”.
Can Umut Çiner ve Oral Karakaya, “Merkez-Yerel İlişkileri ve Mülki İdarenin Dönüşümü”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 68 S. 2, 2013, s. 63-93. (İnternet üzerinden erişilebilir)
Nuray Ertürk Keskin, “İl Yönetimi Sisteminde Değişim”, Memleket, Siyaset ve Yönetim, C.3 S. 6, 2008, s. 88-117.
Koray Karasu, “Vali Atamasında Çok Bilinmeyenli Denklem”, (Ed. Şulenur Özkan Erdoğan ve Ozan Zengin), Prof. Dr. Oğuz Onaran’a Armağan, AÜ SBF KAYAUM Yay., Ankara 2016, s. 397-416. (İnternet üzerinden erişilebilir)
Dokuzuncu ve Onuncu Hafta: Yerel Yönetimler
Ruşen Keleş, Yerinden Yönetim ve Siyaset è “Yerel Yönetim Kavramı”, “Yerel Yönetimlerin Dayandığı Değerler”, “Yerel Özerklik”, “Anayasalarımızda Yerel Yönetimler”, “İl Özel Yönetimleri”, “Köylerimizde Yerel Yönetim”, “Belediyeler”, “Anakent Yönetimleri”, “Devlet ve Yerel Yönetim İlişkileri”.
Birgül Ayman Güler, Yerel Yönetimler: Liberal Açıklamalara Eleştirel Yaklaşım, İmge, 3. Baskı, Ankara 2006.
Birgül Ayman Güler, Türkiye’nin Yönetimi è “Yerel Yönetim”.
Bilal Eryılmaz, Kamu Yönetimi è “Yerel Yönetimler”.
Kemal Gözler ve Gürsel Kaplan, İdare Hukuku Dersleri è “Yer Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları: Mahalli İdareler”.
Ozan Zengin, “Kavramlar Üzerinden Yerel Özerkliği Tartışmak”, Kentsel Politikalar, (Ed. Ayşegül Mengi ve Deniz İşçioğlu), PALME Yayıncılık, Ankara 2018, s. 662-675.
Can Umut Çiner, “Yeniden Kamu Yönetimi Kanunu: Yerel Yönetimler Alanındaki Bilanço”, Memleket Siyaset Yönetim, C. 12 S. 28., 2017, s. 27-52. (İnternet üzerinden erişilebilir)
Ozan Zengin, “Büyükşehir Belediyesi Sisteminin Dönüşümü: Son On Yılın Değerlendirmesi”, Ankara Barosu Dergisi, C. 72 S. 2, 2014, s. 91-116. (İnternet üzerinden erişilebilir)
On Birinci ve On İkinci Hafta: Hizmet Yerinden Yönetim Kuruluşları
Bilal Eryılmaz, Kamu Yönetimi è “Hizmet Yerinden Yönetim Kuruluşları”.
Kemal Gözler ve Gürsel Kaplan, İdare Hukuku Dersleri è “Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları: Kamu Kurumları”.
Birgül Ayman Güler, Türkiye’nin Yönetimi è “Yönetişim Kurumları”.
Koray Karasu, “Yerelleşme Söylemi ve Bölge Kalkınma Ajansları”, Memleket Siyaset Yönetim, C. 4 S. 11, 2009, s. 1-43.
Ali Yılmaz, “Kalkınma Ajansları ve Yerel Yönetişim”, Türk İdare Dergisi, S. 466, 2010, s. 175-195.
Barış Övgün, “Dünden Bugüne, Bugünden Yarına: Kalkınma Ajansları”, Memleket Siyaset Yönetim, C. 12 S. 27, 2017, s. 19-40. (İnternet üzerinden erişilebilir)
Ozan Zengin, “Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların (DDK) Özerkliği Meselesi”, Afro-Avrasya Coğrafyasında Kamu Yönetimi Uygulamaları ve Sorunları: XI. KAYFOR Bildiriler Kitabı, (Yay. Haz. Fatih Yüksel), TODAİE, 2014, s. 500-508.
Sonay Bayramoğlu, Yönetişim Zihniyeti: Türkiye’de Üst Kurullar ve Siyasal İktidarın Dönüşümü, İletişim, İstanbul 2005.
Ümit Sönmez, Piyasanın İdaresi: Neoliberalizm ve Bağımsız Düzenleyici Kurumların Anatomisi, İletişim, İstanbul 2011, s. 145-230.
Seriye Sezen, Türk Kamu Yönetiminde Kurullar, TODAİE, Ankara 2003.
Güneri Akalın, KİT'ler ve Özelleştirmeleri, Gazi Kitabevi, Ankara 2003.
İbrahim Özdemir, Meslek Kuruluşlarının Kamu Kurumu Niteliği, TOBB Yayını, Ankara 2004.
[1] Her bir haftadaki kaynakların sırası, dersin içeriği itibarıyla belirlenmiştir. Baskı değişiklikleri sonrasında sayfa numaralarının değişebilmesinden ötürü kitap içi kısımların yalnızca başlıkları yazılıp sayfa numaraları belirtilmemiştir.