TIP584 OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUKLARI
OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUKLARI
Kanner, 1943
1/58
Erkeklerde 4-5 kat daha sık
Belirtiler doğumdan itibaren vardır ancak sıklıkla yaşamın 2. yılında farkedilir.
ETİYOLOJİ
Nöroanatomik değişiklikler
Fonksiyonel değişiklikler
Nörokimyasal değişiklikler
Genetik etmenler
Çevresel etmenler
v Hava kirliliği
v Pektisitler
v Tiomersal-aşılar
v Viral infeksiyon-inflamasyon
v D vit., folik asit eksikliği
v Erken dönem USG
v İleri ebeveyn (özellikle baba) yaşı
DSM-5 Tanı Ölçütleri
A. Görülen ya da öyküden alınan bilgiye göre aşağıdakileri içeren, çeşitli bağlamlarda sosyal iletişim ve etkileşimde süreğen güçlük:
1. Sosyal yakınlık kuramama ve karşılıklı konuşamamadan, ilgi, duygu ya da duygulanımın azalmış paylaşımına ve sosyal etkileşim başlatma ya da yanıtlamada zorlanmaya kadar değişen düzeyde sosyal-duygusal karşılıklılıkta eksiklik.
2. Sözel ve sözel olmayan iletişimin yetersiz bütünleştirilmesinden göz teması ve beden dili ya da jest ve mimiklerin anlaşılması ve kullanılmasında anormalliklere, ya da yüz ifadesi ve sözel olmayan iletişimin tamamen eksikliğine kadar farklı düzeylerde sosyal etkileşimde kullanılan sözel olmayan iletişim becerilerinde eksiklik.
B. Şunlardan en az ikisiyle kendini gösteren sınırlı, yineleyici davranış örüntüsü, ilgi ya da etkinlikler:
1. Basmakalıp ya da tekrarlayıcı motor hareketler, nesne kullanımı ya da konuşma (basit stereotipiler, nesne dizme, ekolali, jargon).
2. Aynılık ısrarı, esneklik göstermeme ya da törensel sözel ya da sözel olmayan davranışlar (değişiklik karşısında aşırı sıkıntı duyma, geçişlerde zorluk, katı düşünce, aynı yoldan gitmek, aynı yemeği istemek gibi).
3. Yoğunluğu ya da odağı olağandışı olan, kısıtlı, değişkenlik göstermeyen ilgi alanları (tuhaf nesnelere bağlanma, bunlarla uğraşıp durma gibi).
4. Duyusal uyaranlara çok fazla ya da az tepki verme ya da ortamın duyusal özelliklerine aşırı ilgi gösterme (ağrı/ısıya tepkisizlik, ses ya da dokulara ilgi, nesne koklama, ışıklara aşırı etkilenme gibi)
C. Belirtiler erken gelişim döneminde başlamıştır.
D. Belirtiler sosyal, işle ilgili ya da diğer alanlarda klinik açıdan belirgin işlev bozukluğuna yol açar.
E. Bilişsel gerilik ya da genel gelişimsel gecikme ile daha iyi açıklanamaz. Bilişsel gerilik eş tanısı için, sosyal iletişim genel gelişim düzeyinin altında olmalıdır.