Ankara Üniversitesi Açık Ders Malzemeleri

KONUŞMA VE LİSAN BOZUKLUKLARI

Konuşma bozuklukarı

1.       Dizartri

Dizartri tipik olarak motor sorunlara bağlı artikulasyon bozukluklarını tanımlar.

-          Kortikal orijinli spastik dizartri

-          Ataksik (serebellar) dizartri

-          Hipokinetik veya hiperkinetik dizartri

-          Flask dizartri

2.       Disfoni

3.       Ekolali

4.       Palilali

5.       Logore

 

Lisan Bozuklukları

Afazi değerlendirmesi

—  Spontan konuşma

—  Anlama

—  İsimlendirme

—  Tekrarlama

—  Okuma

—  Yazma

 

Afazi Sınıflaması

—  Akıcı Afaziler

—  Wernicke

—  Transkortikal sensoryal

—  Anomik

—  Kondüksiyon

—  Tutuk Afaziler

—  Broca

—  Global

—  Transkortikal motor

—  Mikst transkortikal

 

Tablo. Ana afazi tipleri ve özellikleri

 

Afazi tipi	Konuşma	Anlama	Tekrarlama	İsimlendirme	Farkında	Lezyon
Broca	Tutuk Bozuk	Normal	Bozuk	Bozuk	Evet	Broca alanı
Wernicke	Akıcı Bozuk	Bozuk	Bozuk	Bozuk	Hayır	Wernicke alanı
Global	Tutuk Bozuk	Bozuk	Bozuk	Bozuk	Hayır	Broca + Wernicke alanı
Kondüksiyon	Akıcı Bozuk	Normal	Bozuk	Bozuk	Evet	Arkuat fasikül
Transkortikal	Akıcı Bozuk	Bozuk	Normal	Bozuk	Hayır	Wernicke alanı çevresi
Nominal	Akıcı veya tutuk Bozuk	Normal	Normal	Bozuk	Hayır	Çeşitli

 

 

Broca Afazisi-Nonfluent Afazi-Ekspressif Afazi-Motor Afazi

—  Etkilenen Anatomik Bölge; İnferior frontal girus

                                   BA’nın 44, 45. alanları

—  Tereddütlü, tutuk,tonasyonsuz konuşma

—  Agramatizm, telgrafik konuşma

—  Artikülasyon beceriksiz

—  Sınırlı kelime kullanımı

—  İsimlendirme bozuk

—  Tekrarlama bozuk

—  Yazma bozuk

—  Okuma bozuk

—  Anlama göreceli korunmuş

—  Defisitin farkında

 

Wernicke Afazisi

—  Etkilenen anatomik alanlar; Superior Temporal Girus

                                     Brodmann’ın 22.alanı

—  Duyduğunu ve okuduğunu anlama bozuk

—  Okuma ve yazma bozuk

—  Akıcı ama boş anlamsız konuşma

—  Paragramatik

—  Parafaziler var

—  Logore var

—  Neolojizm

—  Tekrarlama bozuk

—  İsimlendirme bozuk

—  Defisitin farkında değil

 

Global Afazi

—  Etkilenen Anatomik Alanlar; Sol frontal, parietal ve temporal loblar

                                     İCA ve MCA’nın suladığı alanlar

—  Tutuk konuşma

—  Anlama bozuk

—  Okuma bozuk

—  Yazma bozuk

—  Tekrarlama bozuk

—  İletişim sınırlı

 

Kondüksiyon Afazisi

—  Etkilenen Anatomik Alanlar; Arcuat fasikulus 

                                    Brodmann’nın 40. alanı

                                    BA 41.,42, alan , insula ve alttaki ak madde

—  Tekrarlama bozuk

—  Ayrıntıdan fakir, akıcı konuşma

—  Dolgu kelime ve fiil kullanımı çok

—  Literal parafazi

—  İsimlendirme normal veya bozuk

—  İşitsel anlama iyi

—  Yüksek sesle okuma bozuk

—  Yazma iyi

 

Transkortikal Motor Afazi

—  Etkilenen Anatomik Bölge; Sol frontal lob prefrontal ve premotor korteks

                                   Sol anterior lateral ventrikül bitişiğindeki subkortikal alan

                                   BA2nın 6, 8, 9, 10, 46. alanları

                                                                ACA ve MCA’nın anterior dalları tarafından sulanan alanlar

—  Tutuk afazi

—  Anlama iyi

—  İsimlendirme bozuk

—  Parafaziler

—  Sözcük dizim hataları

—  Perseverasyon

—  Tekrarlama normal

 

Transkortikal Sensoryal Afazi

—  Etkilenen Anatomik Bölge, Bilateral parieto-oksipital korteks

                                   Sol temporo-oksipital korteks

                                    Angular girus

                                    Orta temporal girus posterior bölümü (BA 21.alan)

                                     BA 18. 19. alan

                                                                  Sol MCA posterior dalları tarafından sulanan bölge

—  Konuşma akıcı fakat boş ve parafazik

—  Konuşulanı anlama kötü

—  Neologizm

—  Global parafazi

—  İsimlendirme bozuk

—  Tekrarlama iyi

 

Mikst Transkortikal Afazi

—  Tutuk konuşma

—  Anlama bozuk

—  Tekrarlama normal

—  Tekrarlama ekolalik formda

—  Yazma bozuk

—  Okuma bozuk

—  İsimlendirme bozuk

 

Anomik Afazi

—  Etkilenen Anatomik Bölge; Dorsolateral frontal korteks

                                                Temporal korteks

                                  Temporo-oksipital korteks

                                  Talamus

—  Akıcı konuşma

—  İsimlendirme bozuk

—  Anlama normal

—  Tekrarlama genellikle iyi

—  Okuma normal

—  Yazma normal

—  İzole, diğer afazilerin başlangıcı ya da iyileşme sürecinde

—  AH erken döneminde