Haftalık özet
27 Eylül - 3 Ekim
ELLERİM DOKUNUŞ DOKULAR
Kazanımlar: Bu öğretim oturumunun sonunda çocuklar;
1. Ellerinin işlevini açıklar. 2. Ellerini kullanarak yapabileceklerini ve yapabileceklerini göstermenin farklı yollarını tartışır. 3. Ellerini kullanarak farklı doku türlerini ayırt eder. 4. Ellerini kullanarak hissettiği farklı doku türlerine örnekler verir. 5. Ellerin çok önemli bir organ olduğu çıkarımına ulaşır. 6. Dokularına uygun materyal ve ölçek kullanarak farklı yüzeyleri, ellerinin dokunuşlarıyla yeniden oluşturur. 7. Farklı dokular oluşturmada ellerinin ve dokunuşlarının hissettirdiklerini ve işlevini anlatan bir yazı yazar.
Süre: 120 dakika
Materyaller: “Öğrenme Etkinliği 1” için kullanılmak üzere elleri olan ve olmayan canlılara ait fotoğraflar, bilgisayar ve yansıtıcı; “Öğrenme Etkinliği 2” için kullanılmak üzere fotoğraf makinesi, parmak boyaları, bilgisayar ve yansıtıcı; “Öğrenme Etkinliği 3” için kullanılmak üzere karton, taş, kum, ağaç kabuğu, pirinç, buruşuk kâğıt vb. farklı doku örnekleri; “Ölçme ve Değerlendirme Etkinliği” için kullanılmak üzere çocuk sayısı kadar 20x20cm büyüklüğünde karton, şehir/kasaba fotoğrafları, farklı doku örnekleri, makas, yapıştırıcı ve çocuk sayısı kadar A4 boyutunda kâğıt.
Giriş Tasarım; doğası gereği var olan üzerine düşünerek henüz var olmamış olanı ortaya çıkarmak, en az iki farklı şeyi bir araya getirerek yeniden kurgulamak üzerinedir. Bu çalışmada çocuklar, vücudumuzun bir tek organından yola çıkarak, bildikleri bir şeye farklı yollardan bakmayı keşfederler. Daha önceden bildiklerini düşündükleri nesnelere farklı bir gözle bakmayı, o nesnelerin dünyasına adım atmayı ve onlar üzerinde yeniden düşünmeyi öğrenirler. Bildikleri şeylerin, onları keşfedecekleri yeni alanlara taşıdığını fark ederler. İlk etapta yeniden bakmayı keşfedecekleri şey/ nesne/organ elleridir. Ellerinden; yaratmaya, oyuna, eğlenmeye bir yolculuğa çıkmaları istenmektedir. Bu çalışma ile çocuklara, “elleri” artık daha çok şey ifade edecektir. Ellerinin, hep daha çok dikkat ettikleri bir parçaları haline gelmesi amaçlanmıştır.
Doku bir şeyin kendini, kendi içinde bir düzene bağlı tekrar ederek oluşturduğu bütündür. Eller, insanın “doku”yu tanımasına yardımcı olan en yetenekli organıdır. Çalışmada, çocukların kendi dünyalarında zaten var olan yaratma dürtüsünü tasarım olgusu ile yeniden keşfetmelerini sağlamak amacıyla eller ile birlikte dokunma ve doku konularına da değinilmektedir.
Öğrenme Etkinliği 1
Öğretmen sınıfta, “el” ve “ellerimiz” üzerine kısa bir konuşma yapar. Bu konuşmada, bazı canlıların yaşamak için ellerini kullanmaya ihtiyacı olduğu, bazı canlıların ise ihtiyacı olmadığı vurgulanır. Bu konuşma; kuşlar, sürüngenler, dört ayaklılar, kelebekler, böcekler, atlar vb. elleri olmayan canlıların fotoğraflarının gösterilmesiyle desteklenebilir. Konuşmanın ardından çocukları elleri hakkında düşünmeye yönlendirmek üzere şu sorular sorulur:
• Ellerimizi nasıl kullanırız? • Ellerimizle neler yaparız, neler yapmak isteriz? • Ellerimizle neleri hissederiz, neleri anlamlandırırız? • Neleri bilmek için ellerimize ihtiyaç duyarız? • Ellerinizi seviyor musunuz? Ellerinizi neden sevdiğinizi hiç düşündünüz mü?
Öğretmen bu sorular doğrultusunda çocuklardan düşünmelerini, elleri ile ilgili görüşlerini sınıfta sıra ile söylemelerini, diğer arkadaşlarıyla paylaşmalarını ister. Yaş grubu ve sınıf düzeyine göre farklı sorular ve yönlendirmelerle, çocukların elleri hakkındaki görüşlerini ifade etmelerine yardımcı olunur.
4 Ekim - 10 Ekim
GÖRME BİÇİMLERİ
Kazanımlar: Bu öğretim oturumunun sonunda çocuklar; 1. Göz ve görme ile ilgili bazı kavramların anlamlarını analiz eder. 2. Aynı resimlere bakan kişilerin gördüklerinin birbirinden farklı olabileceği çıkarımını yapar. 3. Görmenin hızla olan ilişkisini yorumlar. 4. Farklı renkleri gördüğünde neler hissettiğini betimler. 5. Bir resmi eklemeler ve çıkarmalar yaparak yeniden yorumlar. 6. Nesnelerin yatay ve dikey konumlarda tam ortadan kesildiğinde farklı görüneceği çıkarımında bulunur. 7. Bir meyve ya da sebzeden yola çıkarak bütünü tanımlamak için görüş geliştirir. 8. Işık ve karanlığın görüşü etkilediğini göstermek için bir fener tasarlar. 9. Görmek ve göstermek istediklerinden oluşan bir oda maketi tasarlar.
Süre:150 dakika
Materyaller: “Öğrenme Etkinliği 2” için kullanılmak üzere Escher’in resimleri, bilgisayar ve yansıtıcı; “Öğrenme Etkinliği 3” için kullanılmak üzere çocuk sayısı kadar A4 boyutunda kâğıt ve kalem; “Öğrenme Etkinliği 4” için kullanılmak üzere farklı renklerde kartondan kartlar; “Öğrenme Etkinliği 5” için kullanılmak üzere Paul Klee’nin resimleri, bilgisayar ve yansıtıcı; “Öğrenme Etkinliği 6” için kullanılmak üzere çocuk sayısının yarısı kadar elma, armut, portakal, nar, muz, biber, kırmızı lahana gibi sebze ve meyveler; “Öğrenme Etkinliği 7” için kullanılmak üzere çeşitli meyve ağaçlarının ve sebzelerin fotoğrafları, bilgisayar ve yansıtıcı; “Öğrenme Etkinliği 8” için kullanılmak üzere ip, renkli kartonlar, korunaklı mum ya da minik ampuller, yapıştırıcı ve makas; “Ölçme ve Değerlendirme Etkinliği” için kullanılmak üzere ip, renkli kartonlar, korunaklı mum ya da minik ampuller, yapıştırıcı, makas, çocuk sayısı kadar 20x30cm büyüklüğünde karton, boş kibrit kutuları, düğmeler, boncuklar vb. atık malzemeler.
Giriş Göz/görme/görme biçimleri üzerine odaklanılan bu oturumdaki öğrenme etkinlikleri çocukların; bütünü görmeleri, parçayı keşfetmeleri vb. görme deneyiminden neler edinebileceklerini düşünmeleri ve dünyalarına farklı bakış açılarını katabilmelerini, bununla birlikte; çocukların yaşamlarında gördüklerini, henüz görmediklerini, görüp henüz ifade etmediklerini fark etmelerini, görme/ bakma/anlama deneyimi ile keşfetmelerini, dünyalarına daha geniş açılımlar kazandırmalarını destekler. Yaşamın içinde var olanları görmek ve anlamak, bu çalışmanın temel kurgusunu oluşturmaktadır.
Öğrenme Etkinliği 1 Öğretmen, öncelikle “Ellerim, Dokunuş ve Dokular” adlı 1.oturumda “el” ve “ellerimiz” üzerine yaptığı konuşmaya benzer şekilde “göz ve görme” üzerine kısa bir konuşma yapar. Çocuklarla “göz ve görme” kelimelerinden türeyen sözcükler (görüş, gözlem, gözetmek, görsel, görüntü, görgü, görüş açısı, üçüncü göz, gönül gözü vb.) araştırılır ve bu sözcüklerin anlamları üzerinde tartışılır. Çocukları göz ve görme hakkında düşünmeye yönlendirmek üzere şu sorular sorulur:
• Görmek nasıl bir duygudur, insana neler hissettirir? • Görmekle nelerin ayırımına varırız? • Görme eylemi sadece fiziksel dünyayla mı ilgilidir? • Görüş nedir, kişisel midir? • Aynı yere bakıp farklı bir şeyler görmek mümkün müdür? Bu nasıl olabilir?
Bu çalışma okul öncesi dönemi çocukları için görme eyleminin olası somut anlamları üzerinden yürütülür.
11 Ekim - 17 Ekim
NOKTADAN ÇİZGİYE
Kazanımlar: Bu öğretim oturumunun sonunda çocuklar; 1. Nokta ve çizginin özelliklerini sıralar. 2. Verilen müziğe uygun nokta ve çizgi çalışmaları yapar. 3. Haritası verilen bir şehri/kasabayı nokta ve çizgilerle yeniden ifade eder. 4. Nokta ve çizgileri kullanarak bir kroki çizer.
Süre: 120 dakika
Materyaller: “Öğrenme Etkinliği 3” için kullanılmak üzere CD çalar, Vivaldi’nin Dört Mevsim Konçertosu CD’si, çocuk sayısı kadar 20x20cm boyutlarında karton ve renkli kalın uçlu kalemler; “Öğrenme Etkinliği 4” için kullanılmak üzere yaşanılan şehre/kasabaya ait büyük ölçekli bir harita, yaşanılan şehrin/kasabanın havadan çekilmiş fotoğrafları, renkli kartonlardan hazırlanan ince şeritler ve noktalar, hamur yapıştırıcı ve “Ölçme ve Değerlendirme Etkinliği” için kullanılmak üzere çocuk sayısı kadar resim kâğıdı ve renkli boya kalemleri.
Giriş Mimarlık zihinde başlar. Sonra kâğıda nokta ve çizgi olarak düşer. Ardından hacme kavuşur. Bu çalışmada çocukların noktadan çizgiye, hacme ve mekâna uzanan bu dizilimi fark etmeleri, nokta ve çizgi kavramları üzerine farklı bakışlar geliştirmeleri beklenir. Çocukların bu iki kavrama alışılagelmişin dışında bakarak, bunlar üzerine yazılı ve görsel materyal üretmeleri etkinliğin ilk amacıdır. Nokta ve çizgi ile alışılagelmişin dışında bir karşılaşma için işin içine müzik katılır. Çocukların, duygularını ve düşüncelerini çok da sorgulamadan, anlık olarak aktarabilecekleri bir fırsat yaratmak önemlidir. Bu fırsat müzik ile sağlanır. Müziğin katkısı ile çocuklar, nokta ve çizgi kavramlarının birçok kez ve çeşitli şekillerde yeniden ifade edilebildiğini fark ederler. Bununla birlikte çocukların bildikleri bir yerin pek de alışık olmadıkları şekilde haritada yeniden okunması, haritada bu yerlerin kendi malzemeleri ile yeniden işaretlenmesi ve anlayabilecekleri daha basit bir haritanın elde edilmesi de hem nokta ve çizgi kavramlarına ve bulundukları yere yeniden bakmalarını, hem de yeni bir ifade biçimini deneyimlemelerini sağlar. Bu çalışmalarla birlikte oluşan tartışma ortamı; iki basit kavram üzerine, farklı malzemelerle ve farklı yollarla, farklı kişiler tarafından son derece farklı ya da benzer üretimler yapılabildiğinin kavranmasını destekler.
Öğrenme Etkinliği 1 Bu çalışmada öğretmen öncelikle çocuklardan “nokta” kelimesini gündelik hayatta nasıl ve neleri ifade etmek için kullandıklarını tanımlamalarını ister. Daha sonra içinde “nokta” kelimesinin geçtiği kalıp ifadeleri düşünmelerini ve paylaşmalarını ister. Öğretmen bu ifadeleri tahtaya not eder. Örneğin;
• Hayatımızın dönüm noktaları • Suyun kaynama noktası • Patlama noktası • Birleşme noktası
18 Ekim - 24 Ekim
MİKADONUN ÇÖPLERİ
Kazanımlar: Bu öğretim oturumunun sonunda çocuklar; 1. Nokta, çizgi ve yüzey arasındaki ilişkiyi keşfeder. 2. Nokta, çizgi ve yüzey ile etrafında gördüğü nesneler arasındaki ilişkiyi keşfeder. 3. Farklı geometrik şekillerin hacmini keşfeder. 4. Farklı geometrik şekillerdeki cisimleri kullanarak model oluşturur.
Süre:120 dakika
Materyaller: “Öğrenme Etkinliği 1” için kullanılmak üzere çocuk sayısı kadar eskiz defteri, resim kalemi, çocuk sayısının yarısı kadar çöp (Mikado’nun çöpleri ya da çöp şiş kullanılabilir); “Öğrenme Etkinliği 2” için kullanılmak üzere 20x20cm büyüklüğünde ahşap/sunta bloklar (her 3-4 çocuğa 1 adet düşecek sayıda), harita çivileri, paket lastikleri, büyük ebatlarda örneğin 100x100cm ebadında sunta platform ya da strafor köpük, 20x20cm ebadında kolay kesilebilen bir malzemeden çocuk sayısının altı katı kadar kareler, çivi/harita çivisi, ip ve yapıştırıcı; “Ölçme ve Değerlendirme Etkinliği” için kullanılmak üzere farklı geometrik şekillerde ahşap bloklar.
Giriş Bu çalışmada çocukların mekânın fiziksel kavranışına yönelik farklı deneyimler yaşamaları amaçlanmaktadır. Bu amaç, öncelikle, çocukların parmak uçlarıyla temas ettikleri çöpleri düşürmeden oynayacakları bir oyun ile gerçekleştirilmeye çalışılır. Çocukların çöp şişlerde parmak uçlarıyla temas ettikleri noktaları kavrayışları, onların o oyundaki tüm hareketlerini ve bulundukları ortamdaki tüm ilişkilerini yönetmektedir. Oynanan oyun, çocukların “nokta”yı hissetmesi ve zaten bildikleri, tanıdık oldukları bir durumu yeniden değerlendirmelerine olanak tanıması açısından önemlidir. Bununla birlikte bu oturumda, çocukların mekân kavrayışına yönelik farklı bir duyarlılık geliştirmelerini sağlamak amacıyla bildikleri kavramlarla eğlenerek geometrik şekilleri 3 ve 4 boyutta içine girebildikleri mekânlar ile deneyimleyebilecekleri çalışmalar da gerçekleştirilir. Böylelikle; a) nokta, çizgi, yüzey ve hacmi (matematik alanı dışında bir yerden) yeniden fark etmek, kullanmak ve onlarla oynamak, b) bunların var oldukları yerdeki karşılıklarını aramak, yani etraflarında var olana bir de bu gözle bakmak, c) 3 boyutlu geometrik bir şekilden bahsederken, aslında “onun içinde olmak/onun içinde yer almak/içine girmek...” gibi bir deneyim alanına geçiş yapmalarını sağlamak çocukların kendilerine ve dünyaya bakış açılarını geliştirir.
25 Ekim - 31 Ekim
DOĞADAKİ YÜZEYLER VE MEKANLAR
Kazanımlar: Bu öğretim oturumunun sonunda çocuklar; 1. Doğadaki düzgün olan ve olmayan yüzeyleri ayırt eder. 2. Doğadaki organik formlara örnek verir. 3. Tel ile organik formlar tasarlar. 4. Doğadaki nesneler ile onlara benzeyen mimari yapıları eşleştirir. 5. Doğadaki bir nesneyi üç boyutlu mimari bir yapıya dönüştürür.
Süre: 120 dakika
Materyaller: “Öğrenme Etkinliği 1” için kullanılmak üzere 15-20m uzunluğunda plastik ile kaplı bakır tel; “Öğrenme Etkinliği 2” için kullanılmak üzere bilgisayar ve yansıtıcı; “Ölçme ve Değerlendirme Etkinliği” için kullanılmak üzere 15-20m uzunluğunda plastik ya da tüyle ile kaplı tel, karton, boş kibrit kutuları, düğme, boncuk, ip, kurdele vb. atık malzemeler. Giriş Bu çalışmada, çocukların doğada var olan ağaçların şekilleri, toprakta duruşları, güneşe yönlenmeleri ya da meyvenin şekli, bir meyve kurdunun orada barınması, hareketleri vb. hakkında düşünmelerini sağlayarak çevrelerine olan ilgilerinin artırılması ve anlama biçimlerinin zenginleştirilmesi amacıyla dikkatleri, doğada var olan formlara çekilmektedir. Mimari yapıların düzgün ve keskin formlarının aksine, insan yapısı olan birçok üründen farklı olarak kendi içlerinde bir disiplinle oluşmuş olan doğadaki düzgün olmayan formlar üzerine yoğunlaşılmaktadır. Bu doğrultuda oturumda; çocukların içlerinden geldiği şekilde bir form üretmelerine, kendileriyle bağ kurmalarına, ellerini üretken bir parçaları olarak görerek kullanmalarına, doğada var olan organik oluşumlar ile mimari yapıları karşılaştırmalarına ve ilişkilendirmelerine katkıda bulunacak nitelikteki öğrenme etkinliklerine yer verilmiştir. Öğrenme Etkinliği 1 Bu etkinlik okul bahçesi ya da yakınlardaki bir parkta gerçekleştirilir. Etkinliğin bir dış mekânda gerçekleştirilmesinin nedeni, öğrencilerin doğayı gözlemleyebilmelerini sağlamaktır. Burada çocuklarla sırasıyla doğada var olan noktalar, çizgiler, yüzeyler, hacimler ve organik formlar hakkında konuşulacaktır. Öğretmen öğrencilerin doğada var olan nokta, çizgi ve yüzey kavramları hakkında düşünmelerini sağlamak ve tartışmalarını yönlendirmek üzere öncelikle “Doğada neler var? Doğayı detaylı incelersek noktalara ve çizgilere rastlar mıyız?” sorusunu sorar. Çocukların bu soru ile ilgili görüşlerini ifade etmeleri sağlanır. Öğretmen çocukların görüşlerini ifade etmelerine yardımcı olmak üzere “Doğada noktalar ve çizgiler vardır, mesela çilek üzerinde noktalar vardır. Zürafanın kocaman noktaları, arının, zebranın çizgileri vardır.” şeklinde örnekler verebilir
1 Kasım - 7 Kasım
FOTOĞRAFIN KALBİ
Kazanımlar:
Bu öğretim oturumunun sonunda çocuklar; 1.Bir fotoğrafın can alıcı noktasını (kalbini) ayırt eder. 2.Mimari yapıların ve/veya kentsel alanların mekânsal özelliklerini yorumlar. 3.Mimari yapıların ve/veya kentsel alanların can alıcı noktalarını (kalbini) bulur.
Süre: 60 dakika
Materyaller: “Öğrenme Etkinliği 1A” için kullanılmak üzere canlı/cansız nesnelere ve/veya mekânlara ait çeşitli fotoğraflar, bilgisayar, yansıtıcı; “Öğrenme Etkinliği 1B” için kullanılmak üzere bina ve mekânlara ait çeşitli fotoğraflar, bilgisayar ve yansıtıcı; “Ölçme ve Değerlendirme Etkinliği” için kullanılmak üzere bina ve mekânlara ait çeşitli fotoğraflar, bilgisayar, yansıtıcı, çocuk sayısı kadar A4 büyüklüğünde resim kâğıtları, siyah keçeli kalemler.
Giriş Hayatın içinde gördüğümüz, dokunduğumuz ve hayatımızın bir parçası olan her şeye; örneğin resimlere, fotoğraflara, heykellere, binalara, şehirlere can veren kalpleri vardır. Bunlar; can alıcı noktalar olarak da tanımlanabilir. Bakana göre değişen, bakılan şeyin en dikkat çekici noktası olan bu can alıcı noktalar, o resmi, fotoğrafı, binayı ya da şehri anlamayı sağlar.
Bu çalışmada, bir nesnenin içindeki anlamı bulmaya çalışmak için araç olarak fotoğraf seçilmiştir. Çalışma kapsamında; bir fotoğrafın kalbini, içerdiği can alıcı ifadeyi bulmaya çalışmaya, bir başka deyişle fotoğrafı okumaya, orada neler olduğu ve nasıl olduğu üzerine konuşmaya dayalı etkinlikler yer almaktadır. Bu etkinlikler sırasında bir fotoğrafın can alıcı noktasının, kalbinin neresi olduğuna ilişkin olarak çocukların duygu ve düşünceleri doğrultusunda yaptıkları farklı belirlemeler ile çocukların “herkesin farklı bakmasının ve görmesinin mümkün olduğu”nu kavraması da kolaylaşmaktadır.
Öğrenme Etkinliği 1A Bu Fotoğrafın Kalbi Neresi? Çalışmada öncelikle öğretmen aşağıda yer alan fotoğrafların bulunduğu bir slayt gösterisini çocuklara izletir. Bu esnada çocukların fotoğrafların içeriği, anlamı ve özellikleri hakkında düşünmelerini sağlamak amacıyla öğretmen çocuklara sırayla şu soruları yöneltir: • Bu fotoğrafta neler var? • Bu fotoğraf ne anlatmaktadır? • Bu fotoğrafta en dikkat çeken yer ve/veya durum nedir? • Bu fotoğrafta hangi an yakalanmıştır? • Bu fotoğrafın kalbi neresidir? Çocukların bu sorulara ilişkin cevaplarını, duygu, düşünce ve görüşlerini sınıf ortamında diğer arkadaşlarıyla paylaşması ve tartışması sağlanır.
8 Kasım - 14 Kasım
YAPI BİLEŞENLERİ
Kazanımlar: Bu öğretim oturumunun sonunda çocuklar; 1. Bir yapının temel bileşenlerini (temel, duvar, pencere, kapı, çatı ve baca) tanımlar. 2. Kendi bedeniyle yapabildiği hareketlerle bir yapının bileşenlerini ilişkilendirir. 3. Bir yapının temel bileşenlerinin birbiriyle ilişkisini keşfeder. 4. Bedenini kullanarak, yapıyı oluşturan temel bileşenleri içeren bir yapı tasarlar.
Süre: 120 dakika
Materyaller: “Öğrenme Etkinliği 2” için kullanılmak üzere bir binanın temeli atıldıktan bitene kadarki aşamalarının yer aldığı fotoğraflar, farklı yapıların çeşitli çatı fotoğrafları (ev çatısı, okul çatısı, dam/ahır/kümes çatısı vb.), çit duvarı fotoğrafı, baca fotoğrafları; “Ölçme ve Değerlendirme Etkinliği” için kullanılmak üzere fotoğraf makinesi.
Giriş Bu etkinlikte çocukların, gündelik hayatlarından yola çıkarak gün içinde neler yaptıklarını, hangi eylemlerde bulunduklarını ve bu eylemleri yaparken nasıl hareket ettiklerini düşünmelerini sağlamak amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda öğretim oturumunda; çocukların basit hareketlerden başlayarak, hangi eylemlerle yaşamlarını devam ettirdiklerine uzanan bir dizilim içinde beden hareketlerini kullanarak canlandırmalar yapmalarını ve çocukların kendi bedenleriyle yapabildikleri eylemlerle bir yapının bileşenlerinin hareketleri arasında bağlantı kurmalarını sağlayacak nitelikte etkinliklere yer verilmektedir.
Öğrenme Etkinliği 1 Bedeni hissetme/fark etme Öğretmen çocuklardan bedenlerine dokunmalarını ve baş, gövde, bacak, el, kol, göz, kulak vb. vücut parçaları üzerine düşünmelerini ister. Böylece çocukların bazı organlarının sabit, bazı organlarının ise harekete uygun olduğunu fark etmeleri sağlanır. Öğretmen çocuklara bedenlerinin, hangi hareketleri ne kadar yapmalarına izin verdiğini sorar. Ardından öğretmen, çocukların, bedenleri başka türlü olsaydı (örneğin bacak boyları iki kat daha uzun, iki yerine üç gözleri, sağdan ve soldan çıkan iki kol yerine önden çıkan tek bir kolları olduğunu vb. düşündüklerinde) nasıl hareket edebileceklerini tartışmalarını, bu konudaki görüşlerini sınıf ortamında diğer arkadaşlarıyla paylaşmalarını sağlar.
15 Kasım - 21 Kasım
BİR YAPI OL
Kazanımlar: Bu öğretim oturumunun sonunda çocuklar; 1. Verilen örnek bina resimlerinde dikme, kiriş, kemer, kubbe, beşik tonoz ve uçan payandayı bulur. 2. Verilen dikme, kiriş, kemer, kubbe, beşik tonoz ve uçan payanda örneklerini canlandırır. 3. Örnek bina resimlerini, yapı parçalarına ilişkin canlandırma fotoğraflarını ve yapı parçası çizimlerini kullanarak bir poster tasarlar. Süre: 60 dakika Materyaller: “Öğrenme Etkinliği” için kullanılmak üzere fotoğraf makinesi, toplamda 3-4kg ağırlığına denk gelecek kadar kitap ve basketbol topu; “Ölçme ve Değerlendirme Etkinliği” için kullanılmak üzere grup sayısı kadar 50x70cm ebadında resim kâğıdı, derste yapılan canlandırmaların fotoğrafları, yapı parçalarının fotoğrafları, farklı yapı parçalarına ilişkin çizimler, yapıştırıcı ve makas. Giriş Bu oturumda yer alan öğrenme etkinlikleri, çocukların bir yapının parçalarını bedenleriyle karşılaştırıp ilişkilendirerek yapıları hissetmelerini ve problem çözme, analitik düşünme, yaratıcı düşünme vb. zihinsel süreçleri kullanarak bu yapıların işlevlerini ve birbirleriyle olan ilişkilerini keşfetmelerini sağlamayı amaçlamaktadır. Öğrenme Etkinliği Öğretmen öncelikle, sınıfın uygun bir yerine, mimari yapılarda kullanılan yapı parçaları olan dikme, minare, kubbe, kemer, beşik tonoz, çapraz tonoz ve uçan payandayı gösteren çizimleri asar. Her bir çizim hakkında çocuklarla konuşulur. Ardından, Türkiye’den ve dünyadan çeşitli binaların fotoğrafları teker teker sınıfa gösterilir.
22 Kasım - 28 Kasım
KÖPRÜ
Kazanımlar: Bu öğretim oturumunun sonunda çocuklar; 1. Köprü kavramının anlamını açıklar. 2. Farklı köprü türlerini ve özelliklerini tanır. 3. Bir köprünün hikâyesini yazar/resmeder. 4. Verilen iki noktayı birleştiren bir köprü çizerek işlevini, neyi birleştirdiğini ve üzerinde nelerin olduğunu açıklayan bir yazı yazar. 5. Bir köprü tasarlar.
Süre: 75 dakika
Materyaller: “Öğrenme Etkinliği 1” için kullanılmak üzere karınca köprüsü adlı video (internet üzerinden http://www.youtube.com/watch?v=rL9J05xYtq8 adresinden ulaşılabilir), bilgisayar ve yansıtıcı; “Öğrenme Etkinliği 2” için kullanılmak üzere Türkiye’de ve dünyanın diğer ülkelerinde bulunan çeşitli köprülere ait fotoğraflar, çocuk sayısı kadar A4 büyüklüğünde resim kâğıtları ve siyah keçeli kalemler, “Öğrenme Etkinliği 3” için kullanılmak üzere çocuk sayısı kadar A3 büyüklüğünde resim kâğıtları ve renkli kalemler; “Ölçme ve Değerlendirme Etkinliği” için kullanılmak üzere her biri en fazla 20cm uzunlukta olan çöp şişler, ip, kürdan, kesme şeker, silikon tabancası ve silikon çubuklar.
Giriş Mimarlık, bazen kavramlara yeni anlamlar yüklemek, bazen de derin anlamları olan kavramları kullanarak onları mimari bir eleman olarak yaşama katmaktır. “Köprü” de bu tür kavramlardandır. Mimari bağlamda “herhangi bir engelle ayrılmış iki yakayı birbirine bağlayan veya trafik akımının, başka bir trafik akımını kesmeden üstten geçmesini sağlayan ahşap, kâgir, beton veya demir yapı” olarak tanımlanan köprü kavramı gerçekte “iki şey arasında bağ veya ilişkiyi sağlayan şey”dir. Bir başka deyişle, mimarlık, köprü kavramını ifade etmenin aracıdır. Bu öğretim oturumu kapsamındaki etkinlikler çocukların birbirine bağlamak istediği iki şeyi seçerek bunlar arasına bağ kurmasını, diğer bir deyişle “köprü” kavramını anlamasını amaçlamaktadır.
Öğrenme Etkinliği 1 Köprü Nedir? Etkinliğe; karınca köprüsü adlı videonun internet üzerinden (http://www.youtube.com/watch?v=n71abhaadRs adresinden) izlenmesiyle başlanır. Ardından çocuklarla video hakkında konuşulur ve aşağıdaki sorular sorularak bir tartışma ortamı yaratılır.
• Köprü nedir? • Ne işe yarar? • Neden köprü yapılır? • Ne tür köprüler vardır? • Köprüler kimler içindir? Köprüden kimler geçer?
29 Kasım - 5 Aralık
OKULUM
Kazanımlar: Bu öğretim oturumunun sonunda çocuklar; 1. Bir mimari yapı olarak okulun yaşamımızdaki önemini açıklar. 2. Okulunun mimari yapısıyla ilgili sevdiği ve sevmediği yönleri belirler. 3. Okuldaki diğer bireylerin (öğretmenler, çalışanlar, diğer öğrenciler vb.) okulunun mimari yapısıyla ilgili sevdiği ve sevmediği yönleri belirler. 4. Araştırma sonuçlarına göre okulunda (sınıfta, okul binasının herhangi bir yerinde ve bahçesinde) eksik/yanlış olduğunu düşündüğü ve okula yeni eklemek istediği yerlere karar verir. 5. Değişmesine karar verilen yerlere göre okulunu yeniden tasarlar.
Süre: 120 dakika
Materyaller: “Öğrenme Etkinliği 1A” için kullanılmak üzere iki farklı renkte 50x70cm ebadında kâğıt, renkli keçeli kalemler; “Öğrenme Etkinliği 1B” için kullanılmak üzere fotoğraf makinesi, bloknotlar, siyah keçeli kalemler; “Ölçme ve Değerlendirme Etkinliği” için poster tasarımında kullanılmak üzere çocuk sayısı kadar A4 boyutunda kâğıt, siyah keçeli kalemler, grup sayısı kadar 50x70cm ebadında resim kâğıdı, yapıştırıcı ve makas, maket tasarımında kullanılmak üzere örtücü malzeme olarak beyaz kumaş parçaları, taşıyıcı malzeme olarak 5x5cm ebadında çıtalar ve bağlayıcı malzeme olarak yeterli kalınlıkta ip.
Giriş Lise mezunu bir öğrenci 7 yaşından 17 yaşına kadar yaşadığı günün üçte birini diğer bir deyişle 10 yılının en az 2 yılını okulda geçirmektedir. Bu yüzden okullar da en az evimiz kadar yaşamımızda önemi olan mekânlardır. Evimizin, ihtiyaçlarımıza uygun olması ne kadar önemli ise okulumuzun da bize, ihtiyaçlarımıza ve eğitimin gereklerine uygun olması çok önemlidir. Bu etkinliğin amacı; öğrencilerin, günlerinin önemli bir bölümünü geçirdikleri okulları ile ilgili görüş oluşturması, okullarına estetik ve duyarlı bir gözle bakıp değerlendirme yapmaları, okullarında bulunan bireylerin okul ile ilgili sevdikleri ve sevmedikleri yönleri, yerleri belirlemeleri, vardıkları sonuca göre değişiklik önerileri oluşturmaları, bu değişiklikler konusunda arkadaşlarını ve öğretmenlerini ikna etmeleri ve kendilerine verilecek malzemeleri kullanarak istedikleri değişikliği hayata geçirmeleridir. Bu etkinlikte ayrıca çocuğun okuldaki öğrenci topluluğunun bir üyesi olması dışında, okulun sosyal ortamında kendi varlığının farkına varan bir birey olduğunu hissetmesini sağlamak amaçlanmaktadır. Çocuğun okulla kurduğu bildik ilişkinin (derslik- bahçe- spor salonu- koridor vb. mekânlarda, derse girme, spor yapma, oyun oynama vb.) çeşitlenebileceğinin farkına varmasını sağlamak da bir diğer amaçtır. Çocukların, mekânsal dönüşümle aynı zamanda sosyal olma halinin de dönüştürülebileceğini keşfetmelerini sağlamak, böylelikle sunulan okul imkânlarının, üzerinde düşünülebilir, konuşulabilir ve koşullara göre dönüştürülebilir olmasının fark edilmesini sağlamak, bu farkındalığı bir yaşam deneyimine dönüştürmek de bu oturumun amaçları arasında yer almaktadır. Mümkün olduğu durumda bu oturumda öğretmene bir mimarın eşlik etmesi yararlı olacaktır. Bu etkinlik okulda bir değişiklik, onarım, ek yapma kararında olan okul yönetimleri tarafından, sürece öğrencilerin katılımını sağlamak için de kullanılabilir
6 Aralık - 12 Aralık
ŞEHİR_KASABA
Kazanımlar:
Bu oturumun sonunda çocuklar; 1. Yaşanılan şehri/kasabayı anlatan bir yazı yazar/resim çizer. 2. Yaşanılan şehir/kasaba hakkında tartışılanları şehri/kasabayı tanıtan yazı/resim ile karşılaştırır. 3. Şehrin/kasabanın farklı akışa sahip alanları ile ilgili gözlemlerini paylaşır. 4. Yaşadığı şehri/kasabayı anlatan yazı/resim ile gezi boyunca elde ettiği gözlemleri karşılaştırır. 5. Gözlem ve tartışmalara dayalı olarak yaşadığı şehri/kasabayı anlatan bir poster tasarlar.
Süre: “Öğrenme Etkinliği 1” için 60 dakika “Öğrenme Etkinliği 2” (Şehir/Kasaba Gezisi) için 1 yarım gün “Ölçme ve Durum Belirleme Etkinliği” için 75 dakika
Materyaller: “Öğrenme Etkinliği 1” için kullanılmak üzere çocuk sayısı kadar A4 boyutunda kâğıt, renkli kalemler; “Öğrenme Etkinliği 2” için kullanılmak üzere not defteri, fotoğraf makinesi, kamera ve/veya ses kayıt cihazı; “Ölçme ve Değerlendirme Etkinliği” için kullanılmak üzere çocuk sayısı kadar 50x70cm ebadında resim kâğıdı, gezi esnasında tutulan notlar, çekilen fotoğraflar, şehre/kasabaya ilişkin duygu ve düşünceleri içeren yazı veya resimler, renkli boyalar, yapıştırıcı ve makas.
Giriş Tasarıma yönelik geliştirilen çalışmada başlangıç önemlidir. Tasarım yolculuğu için başlangıç olarak seçilen yer şehrin/kasabanın kendisidir. Burası, çocukların hep orada oldukları yerdir. Çocuklara sunulan çalışma boyunca da, her seferinde, tekrar tekrar zihinleriyle, kalpleriyle ve fiziksel varlıklarıyla başvurabilecekleri bir yer olması bakımından, başlangıç noktası şehrin/kasabanın kendisi seçilmiştir. Tasarım çalışması “ bulunma” ile başlar. Fark etme, karşılaşma, buluşma, çarpışma, kesişme, ayrılma vb. bir dizi oluşumla öğrencilere bir farkındalık kazandırılmak amaçlanır. Şehirdeki/kasabadaki her şey; binalar, insanlar, satıcılar, meydanlar, kaldırımlar, kokular, sesler vb. ile her gün karşılaşırız. Artık fark etmesek de bütün bunların yaşamımızda sürekli yerleri vardır. Bu etkinlik yaşamımızdaki karşılaşmaları yeniden fark etmek ve ifade etmek için kurgulanmıştır. Kazanılan farkındalığı, farklı ifade biçimlerini keşfederek aktarmak ise çalışmanın özünü oluşturur.
13 Aralık - 19 Aralık
SÜRPRİZ BAHÇE
Kazanımlar: Bu öğretim oturumunun sonunda çocuklar; 1. Yaşadığı yerde bakımsız olan yerleri bulur/belirler. 2. Yetiştireceği tohumlar için tohum topları yapar. 3. Tohum toplarını, belirlediği alanda nereye yerleştireceğine karar verir. 4. Tohum toplarından sürpriz bir bahçe tasarlar. 5. Sürpriz bahçedeki tohumların gelişimini gözlemler. 6. Gözlemlerine göre sürpriz bahçedeki tohumların gelişimi konusunda yapacaklarına karar verir.
Süre: 2-3 gün Materyaller: “Öğrenme Etkinliği” için kullanılmak üzere toz haline getirilmiş kırmızı ya da kahverengi kil (seramik kili), kompost (bitki artıklarından yapılan gübre), su, kova, tahta parçaları, taşlar, boya. Giriş Bu etkinlik ile çocukların, içinde yaşadıkları şehre/kasabaya sahip çıkmaları için bir adım atmalarına yardımcı olmak hedeflenmektedir. Bu öğrenme etkinliği kapsamında çocuklar şehirdeki/kasabadaki boş mekanları fark edecekler ve küçük bir sürpriz ile şehirde/kasabada gözden kaçan, fark edilmeyen, unutulan, arada kalan bu yerleri herkesin fark etmesini sağlayacaklardır. Bu farkındalık yaratma sürecinde çocuklar, hazırlayacakları tohum topları ile seçilecek alanlarda küçük bahçeler oluşturacaklardır. Örneğin; kaldırımla okul duvarının arasında kalan yer, trafik lambasının altındaki küçük toprak parçası, yıkılan bir binanın boş kalan arsası bu etkinlik için uygun yerlerdir. Öğrenme Etkinliği Öğretmen çocuklara aşağıdaki açıklamayı yaparak çalışmayı başlatır: “Çevremizde, dışarıda kullanılmayan, kullanılmadığı ve bakımsız kaldığı için kötü görünen ne kadar çok yer var. Farkında mısınız? Bu tür yerlere örnekler verebilir misiniz?” Bu soru ile öğrencilerin farkında olmadıkları boş ve bakımsız alanlar konusunda düşünmeleri, bu tür yerlerin farkına varmaları sağlanmaya çalışılır. Çocukların bu konudaki belirlemeleri ve görüşleri sınıf içinde bir tartışma ortamı yaratılarak paylaşılır. Öğretmen daha sonra öğrencilere şu soruyu sorar: “Buraların güzelleşmesi için belediyeyi mi bekleyelim, yoksa siz bir şeyler yapabilir misiniz?” Bu yönlendirmenin ardından çocuklarla birlikte tohum topları hazırlama çalışmasına geçilir. Tohum topları aşağıdaki aşamalara göre hazırlanır: 1) Bir kova içerisine iki ölçek karışık tohum ve üç ölçek kompost (bitki artıklarından yapılan gübre) eklenir ve karıştırılır. 2) Üzerine 5 ölçek toz haline getirilmiş kuru kil eklenir. 3) Karışım, top haline gelinceye kadar ıslatılır.
20 Aralık - 26 Aralık
ŞEHRİM/KASABAM
Kazanımlar: Bu öğretim oturumunun sonunda çocuklar; 1. Şehir ve kasaba kavramını tanımlar. 2. Şehirlerin ve kasabaların ortaya çıkış nedenlerini açıklar. 3. Yaşanılan şehir/kasaba ile zihinlerindeki şehir/kasaba kavramını karşılaştırır. 4. Şehir/kasaba gezisinde çektiği fotoğrafları, yaptığı çizimleri, resimleri ve yazdığı yazıları kullanarak şehirde/kasabada gördüklerini, sevdiklerini ve sevmediklerini anlatan bir poster tasarlar. 5. Hayallerindeki şehrin/kasabanın bir parçasını tasarlar. 6. Kendi şehir/kasaba parçasının diğer şehir/kasaba parçaları ile nasıl bir araya gelebileceğini belirler. 7. Kendi tasarladığı şehrin/kasabanın parçasını diğer şehir/kasaba parçaları ile birleştirerek şehri/kasabayı tamamlar.
Süre: “Öğrenme Etkinliği 1” için 60 dakika “Öğrenme Etkinliği 2” (Şehir/Kasaba Gezisi) için 1 yarım gün “Öğrenme Etkinliği 3” için 60 dakika “Ölçme ve Durum Belirleme Etkinliği” için 120 dakika
Materyaller: “Öğrenme Etkinliği 1” için kullanılmak üzere farklı renklerde A4 boyutunda kâğıtlar, renkli kalemler; “Öğrenme Etkinliği 2” için kullanılmak üzere çocuk sayısı kadar eskiz defteri, kalem, fotoğraf makinesi, şehir haritası; “Ölçme ve Değerlendirme Etkinliği” için kullanılmak üzere 50x70cm ebadında resim kâğıdı, şehir/kasaba gezisine ilişkin fotoğraflar, çizimler, yazılar, resimler, yapıştırıcı ve makas, grup sayısı kadar 50x70cm büyüklüğünde karton ve artık malzemeler.
Giriş Bu öğretim oturumu kapsamında çocukların şehrin/kasabanın ne olduğunu, neden ve nasıl ortaya çıktığını anlamaları amaçlanmaktadır. Bu kapsamda çocuklar; yaşadıkları yerlerin bütünü üzerinde düşünmeye, burada kimlerin ne şekilde yaşadığını ve yaşamın nasıl şekillendiğini, şehrin/kasabanın, içinde yaşayanlara neler verdiğini ve nasıl bir yaşam sunduğunu gözden geçirmeye yönlendirilmektedir. Çocukların bu öğretim oturumu kapsamındaki etkinliklerin sonunda şehri/kasabayı anlamaları ve anladıklarını ifade etmeleri amaçlanmıştır. Bu kazanımın; bir şehre/kasabaya ilişkin olanakları, olasılıkları ve hayalleri (şehir/kasabanın olanakları, şehirli/kasabalı olmanın ne demek olduğu, şehri/kasabayı kimlerin paylaştığı, bu paylaşımda yaşamın nasıl şekillendiği, şehirde/kasabada neler yapılabileceği, kimlerin neler yapılmasını isteyebileceği vb.) içeren bir maket tasarımında uygulamaya geçirilmesi beklenmektedir.
Öğrenme Etkinliği 1 Şehir/Kasaba Nedir? Öğretmen, aşağıda yer alan soruları çocuklara sorarak, çocukların vermiş olduğu yanıtları farklı renklerdeki kâğıtlara yazarak duvara asar.
27 Aralık - 2 Ocak
ŞEHRİMDEN KENDİME
Kazanımlar: Bu öğretim oturumunun sonunda çocuklar; 1. Şehirde/kasabada var olan öğelerin (binalar, insanlar, yollar, farklılıklar, or taklıklar, tanımlar, sıfatlar, eylemler vb.) anlamlarını bedenini kullanarak gösterir/tanımlar. 2. Şehirde var olan öğelerin (binalar, insanlar, yollar, farklılıklar, ortaklıklar, tanımlar, sıfatlar, eylemler vb.) anlamlarını oyun kurgusuyla gösterir/ tanımlar. 3. Gezdiği, tanımladığı ve oyunla temsil ettiği şehri gösterecek bir maket tasarlar. Süre: “Öğrenme Etkinliği 1” için 120 dakika “Ölçme ve Durum Belirleme Etkinliği” için 60 dakika
Materyaller: “Öğrenme Etkinliği 1” için kullanılmak üzere fotoğraf makinesi; “Ölçme ve Değerlendirme Etkinliği” için kullanılmak üzere çocuk sayısı kadar düzgün kesilmiş 50x50cm boyutunda karton altlıklar ve/ya strafor köpük, çubuklar, ip, kumaş parçaları, tel vb. malzemeler.
Giriş Hayatın akışını kavramak için şehir yaşamı -aslında daha çok metropoller- eşsiz fırsatlar sunar. Şehirler, farklı akışlardan, farklı yerlerden, farklı zamanlardan gelenlerin bir arada yaşadığı yerlerdir. Özellikle şehir merkezleri, içinde yaşayanların tümü ile birlikte deneyimlenir, yaşam o şehirle birlikte yaşanır ve paylaşılır. Şehir, kendini her gün yeniden var eder. Şehri yeniden var eden, şehrin şehirliye sundukları ve şehirlinin yorumudur. Şehirde yaşayan tüm insanlar, şehirdeki taşıtlar, bisikletler, kaldırımlar, meydanlar vb. şehirdeki gündelik hayatın ritmini var eder. Şehri tanımak, şehir içinde kendine bir yer, bir duruş belirlemek ve kim olduğuna karar vermek için bu ritmi algılamak önemlidir.
Bu çalışmada çocuklardan, şehre ve şehirli olmaya yönelik farklı bakış açıları geliştirmeleri ve eğlenceli ipuçlarını elde etmeleri beklenmektedir. Bu nedenle çalışma, şehirde var olan öğelerin (binalar, insanlar, yollar, farklılıklar, ortaklıklar, tanımlar, sıfatlar, eylemler vb.) dilini çözmek, onları tanımlamak ve anlamlandırmak üzerine kurulur. Çalışmada çocuklar bu çözümlemeyi önce bir oyun kurgusu içinde kendi bedenleriyle, sahne üzerinde temsil edeceklerdir. Sonrasında çocuklar tarafından bu çözümleme, üç boyutlu bir tasarıma yansıtılacaktır.