Ankara Üniversitesi Açık Ders Malzemeleri

Böceklerde çok çeşitli davranış biçimleri vardır. Bunları aşağıdaki ana gruplar halinde toplamak mümkündür. A. Yönelimler B. Beslenme Davranışları C. Yuva Yapma Davranışları D. Yumurta Bırakma Davranışları E. Yazlama-Kışlama Davranışları F. Diyapoza Girme Davranışları G. Göç etme Davranışları H. Ses Çıkarma Davranışları I. Salgı Çıkarma Davranışları J. Kur Yapma ve Çiftleşme Davranışları K. Yavrularını Koruma Davranışları L. Kaçma ve Saklanma, Taklit Yapma, Savunma ve Saldırı Davranışları M. Diğer Davranışlar A.Yönelimler Böcek davranışlarının en önemlilerinden biridir. Böcek için hayati önemi olduğu kadar insanlar tarafından da gerek bilimsel araştırmalarda, gerekse tarımsal savaşta diğer davranışlara göre fazlaca yararlanılır. Yönelim hareketlerine tropizm veya taxie adı da verilir. Her ne kadar tropizm ve taxie terimleri birbirlerinden biraz farklı anlamda ise de çoğu araştırıcılar tarafından birbirinin yerine de kullanılmaktadır. Tropizm, dış uyarılara karşı istem dışı yer değiştirme; taxie, çeşitli uyarılarla vücutta meydana gelen bazı fizyolojik değişikliklerin istemli bir hareketi oluşturması demektir. Sonuçta, her ikisinde de. uyarı karşısında bir yer değiştirme söz konusudur. Bu hareketler olayın meydana geliş biçimlerine göre isimlendirilir. Örneğin: Tropotaxie: Vücudun her iki yanında bulunan kasların uyarıcı kaynak tarafından eşit olarak uyarılmasıdır. Telotaxie: Uyarıcı kaynağa doğru bir hat boyunca yönelme ve hareket etme anlamındadır. Menotaxie: Kısmi yönelme veya belirsizliği ifade eder. Skolotaxie: Karanlığa yönelme demektir. Bunun gibi daha birçok yönelim terimleri kullanılmaktadır. İster taxie, ister tropizm olsun, sonuçta bir uyarı karşısında yer değiştirme söz konusu olduğuna göre burada “yönelim” terimi kullanılacaktır. Yönelim davranışlarında böcek, herhangi bir uyarı karşısında, ya uyarının kaynağına doğru yaklaşır veya oradan uzaklaşır. Yaklaşma durumunda pozitif, uzaklaşma durumunda ise negatif yönelimden söz edilir. Bir başka deyişle birinci durumda uyarıcı kaynağın böceği çekmesi, ikinci durumda uzaklaştırması söz konusudur.