Ankara Üniversitesi Açık Ders Malzemeleri

Bazı renklerin, belirli bazı böcekleri çektiği, bazı kelebeklerin ancak belirli renkteki çiçeklere gittiği eskiden beri insanların dikkatini çekmiştir. Örneğin bal arısı sarı rengi fark etmemekte, fakat sarımsı yeşil ve turuncu renkleri fark etmekte, mavi ile moru, kırmızı ile griyi ayırt edememektedir. Renk, böceklerin besinlerini seçmesinde, karşı eşeyi bulmasında, yumurtlama yerini saptamasında tek değil ama önemli bir faktördür. Belirli renkleri algılayan böcek besinine doğru yönelir ve besinini bulur. Bazan bunda diğer uyarıcı faktörlerin de etkisi vardır. Karşı eşeyin ilginç rengi eşeyleri birbirine çektiği gibi belirli bazı renkteki meyveler veya yapraklar da onların beslenmesi veya yumurta bırakması için uyarıda bulunabilir. Örneğin Kiraz sineği, yumurtalarını olgunlaşmakta olan kiraz meyvelerine bırakır. Sera beyaz sineği ile bitki bitleri ise sarı renk tarafından kuvvetle çekilmektedir. Sivrisinek ve kara sineklerin mavi renge boyanmış camlarda ve duvarlarda hareketsiz kaldığı saptanmıştır. Böceklerin bu renk seçiciliğinden yararlanılarak, gün boyu açık arazi ve meyve bahçelerinde, çeşitli böcek türlerine karşı kullanılabilen, değişik şekil ve renkteki tuzaklar veya ekranlar yapılmıştır(Şekil 9). Örneğin Tephritidae familyasına türler, özellikle Rhagoletis cerasi L. için geliştirilmiş ve son yıllarda bu zararlının surveyi için kullanılan visuel (Rebell) tuzaklar vardır. Bunlar R.cerasi’nin sarı ve floresans sarı renge aşırı duyarlılığından yararlanılarak yapılmıştır. Plaka halinde olan ve gereğinde ikisi çapraz olarak birbirine geçirilerek kullanılan ve dört yöne de bakabilen bu tuzaklara, bir spatula yardımı ile, ince tabaka halinde, özel yapıştırıcı bir madde sürülür (Bird-tangle-foot veya stickem). Daha sonra iki ucundaki deliklere bir ip veya tel geçirilerek ağaçların güney yönlerine, yarı ağaç boyunda, güneş gören bir yere asılır. Duruma göre değişmek üzere 10 dekarlık bir yere 1-3 adet tuzak kullanılmaktadır. Haftada bir kere kontrol edilmek suretiyle buraya yapışan sinekler sayılır ve temizlenip tekrar asılır. Böylece elde edilen verilerle grafikler çizilir. Bu tuzaklar yardımı ile, böceğin çıkış zamanı, belirli zamanlardaki populasyon yoğunluğu, biyolojisi de göz önüne alınarak tarımsal savaşa başlama zamanı saptanır.