Ankara Üniversitesi Açık Ders Malzemeleri

Böcekler içgüdüsel bir davranışla, meydana gelecek olan yavruların hemen beslenebilecekleri yerlere yumurtalarını bırakırlar. Ancak, yumurta koyacağı yerin rengi, şekli, hareketi, sesi ve kokusu gibi uyarı faktörlerinden biri veya birkaçı tarafından uyarıldıktan sonra buraya yönelir ve yumurtasını koyar. Bu uyarı faktörlerinin içinde en önemlisi yine kokudur. Çünkü koku, çok uzak mesafelerden algılanabilir. Yumurtlama yerine yaklaştıkça diğer uyarılar da devreye girebilir. Örneğin lahana kelebekleri hardal kokusunu alarak konukçusuna yönelir ve yumurta bırakır. Uyarıcı faktör hardal kokusudur. Hatta bundan yararlanan bazı araştırıcılar hardal esansını gerçek konukçusu olmayan bitkilere sürerek lahana kelebeklerinin bu bitkilere yumurta bırakmalarını sağlamışlardır. Odunla beslenen böceklerin, reçineli ağaçlara daha fazla yumurta bırakmalarının nedeni, burada bulunan terebentin’in çekiciliğinden ileri gelmektedir. Sivrisineklerin dişileri için, çok uzaklardan algılanabilen bir su birikintisi şekli uygun bir uyarı faktörüdür. Ancak buna benzer şekiller de bazen sivrisinekleri yanıltabilir. Gerek koku, gerek hareket, gerekse şekil, aynı şekilde parazitlerin konukçularını bulmalarına da yardımcı olur. Bu uyarıları algılayan bir parazit, konukçusu ile temas edinceye kadar o yöne doğru hareket eder ve yumurtasını koyar.