Atatürk'ün Siyasi Fikirleri-I
Atatürk’ün çağdaş bir ulus devlet oluşturma anlayışına verdiği önemin bir nevi göstergesi olarak, kitabın ilk cümlesi millet/ulus tanımından oluşmaktadır. Türk ulusunun oluşturan bireylerin çok farklı tiplerde ve yaratılışlarda olduğunu, bunun da bu coğrafya için normal olduğunu, ancak tarihlerinin ve ahlakının bir olduğunu ve bunun da daha önemli olduğunu bir olgu olduğunu belirtmiştir. Din öğesinin de ahlak açısından etkili olduğunu söyleyenler bulunsa da Atatürk bu görüşlere katılmadığını belirtmiştir. Atatürk bölümün devamında milleti oluşturan çeşitli unsurları sıralamıştır. Atatürk'e göre ülke içinde yaşayan Kürt, Laz, Çerkez gibi etnik unsurlar ile Hıristiyan ve Museviler gibi dini unsurlar da bu kapsamın içerisinde yer almakta ve milletin bir parçasını oluşturmaktadır. Bir diğer başlık devlet konusu olup, Atatürk devleti ülkenin bağımsızlığını ve vatandaşların özgürlüğünü sağlamakla yükümlü bir varlık olarak tanımlar. Kitapta daha sonra egemenlik başlığına geçilir ve burada Atatürk uzunca, ulusal egemenliğin eş anlamlısı olarak gördüğü demokrasiden bahseder. Atatürk, demokrasi ile birlikte egemenliğin kaynağının tanrısal bir düzlemden halka geçtiğini vurgulamış ve bu bağlamda demokrasi ile halkçılığı eş olarak görmüştür. Atatürk, Medeni Bilgiler kitabında demokrasinin diğer bazı niteliklerini de sıralamıştır. Atatürk’e göre demokrasi siyasal olup, amacı ulusa siyasal özgürlük verip, yönetenler üzerinde denetim kurmaktır. Nitekim bir sonraki başlıkta da Atatürk cumhuriyete yer vermiştir. Demokrasinin cumhuriyet yönetimiyle daha açık bir şekilde uygulanabileceğine inanan Mustafa Kemal ayrıca, gerçek demokrasinin ancak tüm milletin yönetime katılabildiği bir ortamda var olabileceğini vurgulamaktadır. Bir sonraki başlık anayasa olup, Atatürk burada da cumhuriyet rejiminin anayasasının ulusal egemenlik ilkesine dayandığına vurgu yapmıştır. Bir sonraki başlık ise demokrasiye karşı olan çağdaş akımlar olup, bu başlık da Atatürk’ün demokrasiye verdiği önemi bizlere göstermektedir.
Afet İnan, Vatandaş İçin Medeni Bilgiler Kitap I, Milliyet Matbaası, İstanbul, 1930, ss. 40-78