Haftalık özet

  • Genel

  • Bilgi Erişim Terminolojisi, Yöntem ve Kaynaklar

    • Derste interaktif yöntem izlenmektedir. Hem kuramsal hem de pratik düzlemde ders kapsamında yapacağımız çalışmaları siz öğrencilerimize bir ders öncesi, balıklar halinde verip hazırlıklı gelmeniz istenecektir. Dersi önceden planlanan konular bazında birlikte inşa etmemizin olanaklı kılınabilmesi ve zihninizin ele alınacak konuya hazır olması ön çalışma yapmanız ve bir önceki derste sunulan konuyu özümsemiş olmanız, interaktif yöntemin yararlılığı için çok önem taşımaktadır. Bunun yanısıra yurtiçi ve yurtdışındaki literatürü, genel hatları ile, bilmenizde büyük yarar bulunmaktadır. Aşağıda ilgili literatürden bazıları sunulmuştur; sunulan kaynakların bir kısmı açık erişimli kaynaklardır, bir kısmı da Fakülte Kütüphanemizin dermesinde yer almaktadır.   
    • Prytherch, Raymond John. Harrod's librarians' glossary and reference book : A directory of over 9.00 terms, organizations, projects and acronyms in the areas of information management, library science, publishing and archive management. 9th ed. Aldershot : Gower, 2000. 
    • Reitz, J. M., Western Connecticut State University., & Libraries Unlimited, Inc. (1996). Online dictionary for library and information science: ODLIS. Westport, Conn.: Libraries Unlimited.
    • Gürdal Tamdoğan, Oya. Blog. https://oyagurdaltamdoganblog.wordpress.com
    • Pao, M. L. (1989). Concepts of information retrieval. Englewood, CO: Libraries Unlimited.
    • Gürdal Tamdoğan, O. (2009). Enformasyon zincirinde bilgi erişim sistemleri, bilgi erişim sürecinde kütüphane kurumu ve diğer bilgi merkezleri. Türk Kütüphaneciliği, 23(1), 151-168. 
    • Gürdal Tamdoğan, O. (2009). Bilgi üretiminde yazın ürünleri ve kütüphaneler: Atıfların tespiti ve analizi yoluyla araştırma. Türk Kütüphaneciliği 23(2), 254-277.
    • Alkan, Nazlı. (1994). Bilgi taramalarının nitelik açısından değerlendirilmesinde “kesin isabet” (Kİ-precision) ve “erişim isabeti” (Eİ-recall) oranları. Türk Kütüphaneciliği 8(4), 254-265.
    • Salton, G. ve McGill, M. J. (1983). Introduction to modern information retrieval. New York: McGraw-Hill.
    • Tonta, Y. (1995). Bilgi erişim sistemleri. Türk Kütüphaneciliği, 9(3), 302-314.
    • Baeza-Yates, R., & Ribeiro-Neto, B. (1999). Modern information retrieval. New York: ACM Press.

    • 25 Eylül - 1 Ekim

      Dersin amacı, kapsamı, terminoloji, kaynaklar ve yöntem

    • 2 Ekim - 8 Ekim


      ØBilgi erişim süreci
      ØBilgi erişim sistemi
      ØKavramsal içerik ve önemi
      ØSistemin bileşenleri- Sistem yaklaşımı
      ØBilgi erişim sistemlerinin türleri
      ØBilgi erişim sistemi olarak kütüphaneler ve diğer bilgi merkezleri

    • 9 Ekim - 15 Ekim

      ØBilgi erişim sistemleri: Kavramsal içerik, sistemin bileşenleri ve türleri. İletişim sistemleri ile bilgi erişim sistemlerinin karşılaştırılması
      ØBibliyografik denetim araçları ve bilgi erişim sistemlerini inceleme ve değerlendirme ölçütleri
      ØBilgi erişim sistemi olarak tarama motorları
      ØBilgi erişim sistemi olarak çevrimiçi kataloglar
      ØBilgi erişim sistemi olarak veritabanları
      ØBilgi erişim sistemi olarak açık erişim sistemleri

    • 16 Ekim - 22 Ekim

      ØBilgi erişim sistemleri: Kavramsal içerik, sistemin bileşenleri ve türleri. İletişim sistemleri ile bilgi erişim sistemlerinin karşılaştırılması
      ØBibliyografik denetim araçları ve bilgi erişim sistemlerini inceleme ve değerlendirme ölçütleri
      ØBilgi erişim sistemi olarak tarama motorları
      ØBilgi erişim sistemi olarak çevrimiçi kataloglar
      ØBilgi erişim sistemi olarak veritabanları
      ØBilgi erişim sistemi olarak açık erişim sistemleri

    • 23 Ekim - 29 Ekim

      ØBilginin üretimi, dolaşımı, aktarımı ve kullanımı süreci. Enformasyon zinciri, aktörleri ve işlevleri. Enformasyon zincirinde bilgi erişim sistemlerinin yeri- Enformasyon Zinciri
      ØSorgulama formülasyonu: Bilgi gereksinimin tanımlanması, sorgu cümlesinin oluşturulması, sınırlılıkların belirlenmesi, sonuçların değerlendirilmesi… Sorgu cümlesinin oluşturulması: Anahtar sözcüklerin seçimi, tamlama kullanımı, kesik tarama, Boolean operatörlerinin kullanımı, yakınlık (proximity operatörlerinin kullanımı)

    • 30 Ekim - 5 Kasım

      ØBilginin üretimi, dolaşımı, aktarımı ve kullanımı süreci. Enformasyon zinciri, aktörleri ve işlevleri. Enformasyon zincirinde bilgi erişim sistemlerinin yeri- Enformasyon Zinciri
      ØSorgulama formülasyonu: Bilgi gereksinimin tanımlanması, sorgu cümlesinin oluşturulması, sınırlılıkların belirlenmesi, sonuçların değerlendirilmesi… Sorgu cümlesinin oluşturulması: Anahtar sözcüklerin seçimi, tamlama kullanımı, kesik tarama, Boolean operatörlerinin kullanımı, yakınlık (proximity operatörlerinin kullanımı)

    • 6 Kasım - 12 Kasım

      ØTarama motorlarında uygulama (Metin, görsel, ses erişim)
      ØEnformasyon zincirindeki yerleri
      ØSorgulama formülasyonu
      ØTarama arayüzleri
      lBasit tarama arayüzü (Basic search interface)
      lGelişmiş/ Detaylı tarama arayüzü (Advanced search interface)
      lKullanılırlık ölçütleri açısından değerlendirme

    • 13 Kasım - 19 Kasım

      ØTarama motorlarında uygulama (Metin, görsel, ses erişim)
      ØEnformasyon zincirindeki yerleri
      ØSorgulama formülasyonu
      ØTarama arayüzleri
      lBasit tarama arayüzü (Basic search interface)
      lGelişmiş/ Detaylı tarama arayüzü (Advanced search interface)
      lKullanılırlık ölçütleri açısından değerlendirme

    • 20 Kasım - 26 Kasım

      ØVeritabanlarında, çevrimiçi kataloglarda, açık erişim sistemlerinde uygulama (Metin, görsel, ses erişim)
      ØEnformasyon zincirindeki yerleri
      ØSorgulama formülasyonu
      ØTarama arayüzleri
      lBasit tarama arayüzü (Basic search interface)
      lGelişmiş/ Detaylı tarama arayüzü (Advanced search interface)
      lKullanılırlık ölçütleri açısından değerlendirme

    • 27 Kasım - 3 Aralık

      ØVeri tabanlarında, çevrimiçi kataloglarda, açık erişim sistemlerinde uygulama (Metin, görsel, ses erişim)
      ØEnformasyon zincirindeki yerleri
      ØSorgulama formülasyonu
      ØTarama arayüzleri
      lBasit tarama arayüzü (Basic search interface)
      lGelişmiş/ Detaylı tarama arayüzü (Advanced search interface)
      lKullanılırlık ölçütleri açısından değerlendirme

    • 4 Aralık - 10 Aralık

      Ø5C Modeli (Oya Gürdal Tamdoğan’a ait Paradigma)
      l5C Modeli ile Bilgi erişim sistemlerinin analizi
      l5C Modeli ile Bilgi erişim sistemlerinin karşılaştırılması
      l5C Modeli ile Bilgi erişim sistemlerinin kullanımına talep yaratma

    • 11 Aralık - 17 Aralık

      Ø5C Modeli (Oya Gürdal Tamdoğan’a ait Paradigma)
      l5C Modeli ile Bilgi erişim sistemlerinin analizi
      l5C Modeli ile Bilgi erişim sistemlerinin karşılaştırılması
      l5C Modeli ile Bilgi erişim sistemlerinin kullanımına talep yaratma

    • 18 Aralık - 24 Aralık

      ØSorgulama formülasyonu ve bilgi erişim sürecini/sistemini değerlendirme teknikleri
      lKesin isabet (Precision)
      lErişim isabeti (Recall)
      lGöreli tarama tekniği
      lParalel tarama tekniği
      ØDeğerlendirme ve bilgi erişim sistemlerinin geleceğine ilişkin öngörüler (Semantik web, yapay us, doğal dilde bilgi arama)