Konu özeti
Dersin Genel Görünümü
Halkla ilişkiler ile kampanya arasındaki ilişki günümüzde giderek güçlenmektedir. Halkla ilişkilerin yalnızca etkinlikleri planlama ve uygulama değil aynı zamanda bütüncül bir kampanyayı hazırlayabilme olduğu fikri giderek yaygınlaşmaktadır. Bu nedenle ders öğrencilere teorik bilgilerini sınama ve pratiğe uyarlama,dahası gerçek bir müşteriye yönelik kampanya hazırlama olanağını sunmaktadır.
Öğrencilerle Tanışma ve Dersin Akışı Hakkında Öğrencilere Bilgi Verme.
Öğrencilere dersi, dersin işlenişi, haftalara göre konu başlıkları ve gerekli kaynakça anlatılır. Öğrencilerden beklentiler ve derse devamlılık konusunda bilgi verilir. Yapılacak uygulamalar için gerekli materyaller ve kurulacak ajansların özellikleri anlatılır. Öğrencilerin derse dair görüşleri ve talepleri dinlenir.
Halkla İlişkilerde Kampanya Kavramı. Kampanya Kavramının Etimolojisi ve Modern Kampanyaların Özellikleri.
Kampanya Kavramının Etimolojisi
Alman dilinin etimolojik sözlüğüne (Kluge, 1989: 118) göre “camp” kavramının kökeninde “(alan-), kamp” yatmaktadır. Fransızca’da campus kelimesi “düzlem, alan” anlamına geldiğinden kamp sözcüğü mekân, karargâh, en başta da “askeri veya tutsak karargâhı” ile ilişkilendirilmiştir. Morfolojik olarak kavram camper, camping; etimolojik olarak da champion, kampagne gibi sözcüklerle bağlantılıdır. Buradan kampagne denildiğinde “askeri sefer, planlı ortak eylemler” anlamı çıkmaktadır (1989: 350). Ancak sonraları kavram süreli kitlesel mobilizasyon girişimlerini betimlemek amacıyla kullanılmıştır. Nitekim Türkçe’de de farklı alanlardaki süreli etkinliklere karşılık gelmektedir. Günümüzde kampanyanın birçok yerde “askeri sefer” olarak kabul edilmesi ve heyecanla “war-rooms” (savaş odaları) organizasyonu biçiminde ele alınmasının ardında kavramın kökenindeki bu anlamlar yatmaktadır.
Modern toplumların bir ürünü olarak kampanyadan bahsederken bu kavramın gelişiminde rol oynayan propagandaya da değinilmelidir. Ancak zamanla politik ve toplumsal olanakların düşünceleri yönlendirme faaliyetlerini geliştirmesi ve geniş toplumsal kesimleri etkileyebilecek araçların ortaya çıkışıyla birlikte propagandanın önemi azalmıştır. Bunlara politik merkezileşmeye eşlik eden ticarileşme, basıma dayalı medyanın gelişimi, ulusal politik kamusallık ve bir tür yapısal demokratikleşme etkenleri de dâhil edilince kampanyaların propaganda ile olan bağı zayıflamıştır (Haug, 2008). Yerini temel alanı markaların tanıtılmasına ve tutundurulmasına hizmet eden büyük bütçeli ve gösterişli reklam etkinlikleri almıştır.
Kampanya, kamusal ilgiyi yaratmak amacıyla dramaturjik olarak donatılmış, tematik olarak sınırlandırılmış, süresi kısıtlı iletişimsel stratejilerdir. Bu ilgiyi yaratabilmek için, reklam ve pazarlamaya özgü yöntemlerden ve klasik halkla ilişkiler uygulamalarından (politik pazarlama da denilmekte) oluşan bir dizi farklı iletişimsel araçlar ve teknikler kullanılmaktadır. Kampanyanın hedefi ilgi uyandırmak, kendi güvenirliliklerine inandırmak ve kendi amaçları ya da izleyen eylemler için destek elde etmektir (Jarren, Sarcinelli ve Saxer, 2002: 667). (Ayrıntılı bilgi için bakınız. Fatih Keskin, Politik Kampanya, Teorik ve Pratik, Ankara, Siyasal Kitabevi, 2017)
Kampanya Aşamalarını Tanıtma. Bu Çerçevede Araştırma ve Analizin Önemi.
Kampanya Şeması
Kampanya şeması anlatılmadan önce ajansların kurulması ve iş bölümünün yapılması istenilecek. Bu bağlamda en büyük sorumluluğun ajans başkanında olduğu ifade edilecek. Ajans başkanının yönetici gibi düşünüp, davranması gereği üzerinde durulacak. Yöneticiliğin gereklilikleri anlatılacak.
(I) Araştırma ve Analiz
(II) Stratejik Planlama
(III) Konsept Geliştirme
(IV) Uygulama
(V) Denetim
İkinci Aşama Olarak Stratejik Planlama
(I) Araştırma ve Analiz
a. Sorunu Tanımlama
b. Çözüm Önerileri Geliştirme
c. SWOT Analizi
d. Genel Kamuların Saptanması
e. Belirlenmiş Çözüm Önerisine Yönelik Olası Eleştiriler
(II) Stratejik Planlama
a. İletişimsel Hedefler
b. Zaman Ufkunun Belirlenmesi
c. Kampanyanın Pazardaki Konumu
d. Hedef Kitlenin Saptanması
e. Çoğaltıcılar
Üçüncü Aşama ve PR-Konsepti
(III) Konsept
a. Stratejiye Elverişli Ana Fikir
b. Ana Fikre Uygun Medya (Reklam) ve Halkla İlişkiler Araçları
PR Konsepti Çerçevesinde Medya ve Reklam Mecralarının Açıklanması ve Örnek Uygulama
Konsept çerçevesinde yapılması gerekenlerden biri de ana fikre uygun medya ve halkla ilişkiler araçlarının seçimidir. Medya burada reklam taşıyıcısı, halkla ilişkiler etkinlikleri duyurma araçlarıdır. Her ikisi için medya analizi yapmak faydalı olacaktır. Sözlü, yazılı, basılı, görsel ve elektronik medya içinden hangisinin hedef kitleye uygun olduğuna ve seçilmesi gerektiğine karar verilmelidir.Bunun için öncelik hedef kitlenin doğru ve isabetle tespit edilmesidir. Bu tespit, hedef kitleye uygun mecraların seçimi ve etkinliklerin planlanmasını sağlayacaktır. Elbette bu çabalar eldeki bütçenin genel görünümü dikkate alınarak yürütülecektir.
Kampanyada Dördüncü Aşama Olarak Uygulama
(IV.) Uygulama
a. Redaksiyon
b. Tedbirlerin Sıralaması
c. Bütçeleme
d. Dışarıdan Danışmanlık Hizmeti Alımı
Kampanyada Bütçeleme, Zaman ve Etkinlik Tablolarının Hazırlanması. Örnek Uygulamalar
Bütçelemede birden fazla seçenek bulunmaktadır. Yani farklı bütçeleme metodolojileri vardır. Burada hangi metodoloji seçilirse seçilsin eldeki bütçenin uygun kalemlere bölünmesi ve bu kalemlerin en işlevsel ve etkin kullanımı önemlidir. Önceden öngörülmeyen harcamalar için bütçenin %5-7 diliminin ayrılması ve olası beklenmedik durumlar için saklanması yararlı olacaktır. Bütçeyi denetleyecek, harcamaların planlandığı gibi yürütülüp yürütülmediğini belirleyecek bir uzmanın olması kampanya yönetimini oldukça rahatlatır.
Zaman ve Etkinlik Tabloları kampanyada yararlanılacak reklam ve PR mecralarının kullanım zamanı ve süresiyle ilgilidir. Aylara ve haftalara hatta gerektiğinde günlere bölmek gerekebilir. Takvime uymak ve personeli buna uygun hazırlamak büyük yarar sağlayacaktır. Dahası herkesin sorumlu olduğu alanların bilinmesi, iş bölümünün yapılması açısından da faydalıdır.
Kampanyanın Beşinci Aşaması ve Denetleme/Değerlendirme
(V) Denetim
a. Sonuç Denetimi
b. Başarı Denetimi
Denetleme/Değerlendirme Yöntemleri: Biçimsel-İçeriksel
Denetim iki türlü yapılabilir. Birincisinde söz konusu olan kampanyanın başında saptanmış hedeflere ulaşılıp ulaşılamadığı ile ilgilidir. Konulmuş hedeflerden ne ölçüde sapıldığı ve gelecekte buna dair neler yapılabileceğine bakılabilir. İkincisi ise kullanılan medya ve reklam araçlarının etkisine dairdir. Doğru araçların veya etkinliklerin seçilip seçilmediği burada denetlenebilir.Bu aşama yalnızca gelecekteki kampanyalar için "derslerin" çıkarılmasına değil aynı zamanda personelin verimliliğine ilişkin de verile sunacaktır.
Kampanyanın Sonuçları ve Hedefleri Bağlamında Değerlendirilmesi. Kampanya Değerlendirme Ölçütlerinin Anlatılması
Kampanyanın değerlendirilme ölçütleri çeşitlidir. Bu ölçütler içerisinde temel olarak kampanya döngüsünün başlıkları veya planlama-uygulama-sunum ve değerlendirmeden oluşan temel aşamalar yer almaktadır. Kampanya her bir aşamanın tamamlanarak ilerlendiği bir halkla ilişkiler uygulamasıdır.
Yeni Medya ve PR
Geleneksel medyadan farklı olarak Yeni Medyanın insan-toplum-teknoloji ilişkisini değiştirdiğinden ve yeni platformlar aracılığıyla iletişimi dönüştürdüğünden hareket edilir. Karşılıklı etkileşim, sürekli ağa bağlantılı olma durumu, platformların sağladığı çizgisel olmayan okuma-yazma ve sunma olanakları halkla ilişkileri de etkilemiştir. Bu etki bir yanda yeni olanaklar diğer yanda ise meydan okumalar ile tanımlanmaktadır.
Yeni Medyanın Olanakları: Etkileşim, Sürekli Bağlanma, Parçalı Okuma. Halkla İlişkilerde Kampanyanın Geleceği
Online-PR başlığı altında internetin basın ve halkla ilişkilerin geleceğini nasıl ve hangi yönde etkilediği anlatılmakta. Online-PR'ın Doğrudan ve Diyalog-PR'a katkısı tartışılmakta.