Ankara Üniversitesi Açık Ders Malzemeleri

Hay Bin Yakzan 12. yüzyılda Endülüslü filozof ve bilim adamı İbn Tufeyl (1106-1186) tarafından yazılan felsefi romandır. Kitabın diğer bir adı ise Esrarü’l Hikmeti’l Meşrikiye’dir. Yapı Kredi yayınlarından çıkan bu eserde Hay Bin Yakzan adıyla yayınlanan iki farklı anlatı yer alır. Daha evvel yayınlanmış olanı hem tıp hem de felsefe alanında dünyaca meşhur bir isim olan hekim ve filozof İbn Sina (980-1037) tarafından yazılmış. Diğeri ise İbn Sina’dan daha sonra İbn Tufeyl tarafından daha uzun ve kapsamlı olarak kaleme alınmış olanı. M. Şerefeddin Yaltkaya ve Babanzade Reşit’in Arapçadan çevirisi ile N. Ahmet Özalp kitabı yayına hazırlamış.

Huneyn Bin İshak (810-873) tarafından Yunancadan Arapçaya çevrilmiş olan “Salaman ve Absal” adlı meselden tarihi kaynaklarda ilk kez söz eden kişi İbn Sina’dır. İbn Sina bu öyküden hareketle doğuda simgesel ve felsefi öykü yazan ilk kişidir. Bu öyküden esinle yazılmış eserlerin sayısı çok olsa da en bilinenleri İbn Sina ve İbn Tufeyl’in yazdıkları Hay Bin Yakzan’dır. İbn Tufeyl kendi eserinin giriş kısmında kitabını İbn Sina’dan feyz alarak yazdığını belirtir. Her iki filozofun aynı ismi verdikleri eserdeki tek ortak nokta karakterlerin adlarıdır. Bunun dışında gerek kurgu gerek varılan sonuçlar açısından tamamıyla farklıdır.