Genel
Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş
Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş
ABİYOTİK PEYZAJ BİLEŞENLERİ
1. İklim (İklim ile ekosistemin diğer faktörleri arasındaki karşılıklı etki ve ilişkiler); yağış/sıcaklık/rüzgar/nem
2. Jeoloji
3. Topografik yapı (Topografik yapı ile ekosistemin diğer faktörleri arasındaki karşılıklı etki ve ilişkiler); eğim/yükseklik grupları/bakı
4. Hidroloji
5. Toprak (Toprak ile ekosistemin diğer faktörleri arasındaki karşılıklı etki ve ilişkiler)
BİYOTİK PEYZAJ BİLEŞENLERİ
1. Bitki Örtüsü
2. Yaban YaşamıPeyzaj Fonksiyonu
(Jeomorfolojik ve Ekolojik Süreçler)
Bölüm 4'den alıntı:
Forman and Godron (1986) Doğal sınır içindeki peyzajın(karakterini) biçimlendiren mekanizmaları üç bölüme ayırmıştır: .
1. Fonksiyon: Jeomorfolojik süreçler
2. Strüktür: Organizmaların kolonizasyon deseni
3. Değişim: Lokal müdahaleler
Marcucci (2000) bu süreçlere, “Bir Planlama Aracı Olarak Peyzaj Tarihi” başlıklı yayınında iklim değişikliğini de katmaktadır. Kültürel süreçleri ise, Forman ve Godron’un local müdahaleler tanımlamasından ayrı olarak ele almaktadır. Jeomorfolojik süreçler, tektonik olayları, erozyon, çökelme, vb olayları içerir. Organizmaların kolonizasyon deseni uzun ya da kısa dönemde oluşabilir ve doğal ya da antropojenik olabilir. İnsanlar yeni peyzajlarda sadece kendi kolonizasyonundan sorumlu değildir, aynı zamanda birçok yabancı bitki ve hayvan türünü araziye getirmektedir. Lokal müdahaleler içsel ya da dışsal güçlerle olabilir ve peyzajın doğal değişiminin hızını ve yönünü etkileyebilir. Öte yandan birçok müdahale tipi peyzajın değişimini etkileyemeyebilir ve bu nedenle belirleyici süreçler değillerdir (Marcucci 2000).
Yılmaz, Fırat Çağlar 2016. EKOSİSTEM SERVİSLERİ KAVRAMININ PEYZAJ MİMARLIĞI AÇISINDAN YERİ VE ÖNEMİ. Doktora Semineri. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı.
Ekosistem süreci: Ekolojistler özetle bir ekosistemin canlı ve cansız olmak üzere iki kısımdan oluştuğunu belirtmektedir. Canlı kısım üretici, tüketici ve ayrıştırıcılardan oluşan tür topluluklarından; cansız kısım ise organik ve inorganik besin havuzundan oluşmaktadır. Enerji ve madde hem ekosistemi oluşturan canlı ve cansız kısımlar arasında hem de ekosistemin içinde ve dışına doğru hareket halindedir. Enerji ve maddenin bu hareketinden dolayı taşınması ve ayrışması sonucu oluşan tüm olaylar bütününe ekosistem süreci denilmektedir (Naeem vd. 1999: Çağlar, 2016). Ekosistem süreçlerine örnek olarak tüm karasal ekosistemlerde görülen 4 temel süreç verilebilir: Su döngüsü, mineral döngüsü, bitki ve hayvan süksesyonu ve enerji akışı (karbon döngüsü) (Anonymus 2016a: Çağlar 2016).
Peyzaj Yapısı
Peyzaj Değişimi
Müdahale Edilmiş Peyzajlar ve Peyzaj Onarımında Ekoloji Biliminin Yeri ve Önemi
Ekosistem Servisi insan refahının sağlanabilmesi için ekosistem fonksiyon/süreçlerinden doğrudan veya dolaylı olarak elde edilen faydalardır (Yılmaz, 2016).
Ekolojik Başarım insan faaliyetlerinin ekolojik ve ekonomik sürdürülebilirliğe yönelik etkilerini ölçmek ve sayısal olarak ifade etmek için kullanılan bir göstergedir.
Peyzaj Baskı Durumu genel olarak doğal ekosistemlerin ve etkileşimli süreçlerinin fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinin durumunu ifade eder. Birçok insan faaliyeti (örneğin bitki örtüsünü sıyırma veya değiştirme, akarsu yatağı derivasyonu, hidrolojik döngüdeki değişime yol açma, doğal olmayan ve istilacı türlerin yayılmasına neden olma, vb.) ekolojik durumu etkiler. Peyzaj durum modellemesi/değerlendirmesi ile peyzaj ekolojisi prensiplerinden yararlanarak belirli bir alandaki karakteristik ekolojik koşullar mekânsal olarak ortaya konulmaktadır. Peyzaj durumu ekolojik yapı üzerine baskı yaratan faktörlerin (insan faaliyetlerinin) haritalanması ile ortaya konulacağı gibi, ilgili ekosistemin kilit süreçlerindeki değişimin yönünü zamansal olarak ifade eden haritalama teknikleri ile de belirlenebilmektedir.
Not: Peyzaj Baskı Durumu SINAV DIŞI KONUDUR