Konu özeti

  • Genel

  • Ünite I: Günümüz Türk dil ve diyalektlerinin kullanımda olduğu coğrafya

    Türk dili, 20. yy başlarına kadar Doğu ve Batı Türkçesi yani doğuda Çağatayca, batıda ise Osmanlıca olarak standart yazı dili olarak kullanılmıştır. Bu yazı dilleri klasik şeklini aldığından halk ağızları  yazı dilini etkilememiştir. 20. yy'da özellikle eski SSCB'nin siyaseti ile yeni Türk yazı dilleri oluşmuş ve göz ardı edilen mahalli özellikler söz konusu yazı dillerinin malzemesi olmuştur.

    Kaynak

    Dilaçar, A., "Lehçelerin Yayılma Tarzı ve Türk Dil ve Lehçelerinin Tasnifi Meselesi", TDAY-Belleten 1954, Ankara 1988, s. 39-58.

    _____, "Türk Lehçelerinin Meydana Gelişinde Genel Temayüllerin Koyulaşması ve Körlenmesi", TDAY-Belleten 1957, Ankara 1988, s. 83-93.  

  • Ünite 2: Türk dil ve diyalektlerinin tasnif çalışmaları I

    Bu derste ilk tasnif çalışması olarak Türk dili ve diyalektleri ile ilgili ilk Türkçe kaynak olan Kaşgarlı Mahmud'un bilinen tek eserinde ilk tasnif çalışması konu edilecek ve tasnif çalışmalarında kullanılacak ölçütler hakkında bilgi verilecek. Coğrafyaya dayalı olan ilk tasnif denemelerinden sonra V. Radloff'un Türkçe adıyla Kuzey Türk Dillerinin Fonetiği kitabında yapmış olduğu tasnif irdelenecektir. Bu ders ve bundan sonraki iki ders bu konuda yapılmış çalışmalardan olan aşağıda künyeleri verilen Talat Tekin, Claus Schönig, Lars Johanson 'un çalışmaları esas tutularak işlenecektir.

    Tekin, T., "Türk dil ve diyalektlerinin yeni bir tasnifi", Erdem, C. 5, S. 13, Ocak 1989, s. 129-141.

    Johanson, L., "The History of Turkic Languages", London, New York: Rutledge.

    Schönig, C., "A New  Attempt to Classify the Turkic Languages I-II-III", Turkic Languages, I : 1, s. 117-133; I: 2, s. 262-277; II: 1, s. 130-151.

    _______, "The Internal Divisions Modern Turkic and Its Historical Implications", Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, Vol. 52(1), p.63-95. 

  • Ünite 3: Türk dil ve diyalektlerinin tasnif çalışmaları II

    Bu ders ve bundan sonraki ders bu konuda yapılmış çalışmalardan olan aşağıda künyeleri verilen Talat Tekin, Claus Schönig, Lars Johanson 'un çalışmaları esas tutularak işlenecektir.

    Tekin, T., "Türk dil ve diyalektlerinin yeni bir tasnifi", Erdem, C. 5, S. 13, Ocak 1989, s. 129-141.

    Johanson, L., "The History of Turkic Languages", London, New York: Rutledge.

    Schönig, C., "A New  Attempt to Classify the Turkic Languages I-II-III", Turkic Languages, I : 1, s. 117-133; I: 2, s. 262-277; II: 1, s. 130-151.

    _______, "The Internal Divisions Modern Turkic and Its Historical Implications", Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, Vol. 52(1), p.63-95.

  • Ünite 4: Türk dil ve diyalektlerinin tasnif çalışmaları III

    Bu ders ve bundan sonraki iki ders bu konuda yapılmış çalışmalardan olan aşağıda künyeleri verilen Talat Tekin, Claus Schönig, Lars Johanson 'un çalışmaları esas tutularak işlenecektir. Ayrıca gerektiği yerde bu konuda yapılmış diğer çalışmalar da ele alınacaktır.

    Tekin, T., "Türk dil ve diyalektlerinin yeni bir tasnifi", Erdem, C. 5, S. 13, Ocak 1989, s. 129-141.

    Johanson, L., "The History of Turkic Languages", London, New York: Rutledge.

    Schönig, C., "A New  Attempt to Classify the Turkic Languages I-II-III", Turkic Languages, I : 1, s. 117-133; I: 2, s. 262-277; II: 1, s. 130-151.

    _______, "The Internal Divisions Modern Turkic and Its Historical Implications", Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, Vol. 52(1), p.63-95.

  • Ünite 5: Güney-batı Oğuz Türkçesinin 11. yy'daki özellikleri

    DLT'teki Oğuzca belirtiler üzerine çalışma yapanlardan birisi Zeynep Korkmaz, Kıpçakça izleri araştıran ise Rysbek Alimov'dur.  

    Korkmaz, Z., "Kaşgarlı Mahmud ve Oğuz Türkçesi", Türk Dili, Yıl 22, C. XXVII, S. 253, 1 Ekim 1972, s. 3-20.

    Alimov, R. "Divanü Lugati't-Türk'e Göre Kıpçakları Dili" Yıldız Teknik Üniversitesi, Mahmud al-Kaşgari'nin 1000. Doğum Yıldönümü Dolayısıyla Uluslararası Sempozyum (5-7 Eylül 2008), İstanbul.

    Daha sonra bu konularda pek çok çalışma başka araştırıcılar tarafından yapılmıştır. Bu iki makalede anlatılanlar üzerinde durulacaktır.  

  • Ünite 6: Güney-batı Türkçesi- Azerbaycan Türkçesi

    Türkiye Türkçesine anlaşabilirlik açısından en yakın Türk dili olan Azerbaycan Türçesinin karakteristik özellikleri öğreticek ve metinle bu özellikler pekiştirilecek.

  • Ünite 7: Güney-batı Türkçesi- Gagauzca

    Gagauzcanın Güney-batı Oğuz grubunda değerlendirilmesinin nedenleri ile bu grup içerisinde ayrı bir Türkçe olarak kabul ediliş nedenleri üzerinde durulacak. Verilen bu özellikler metin üzerinde pekiştirilecektir.

  • Ünite 8: Güney-batı Türkçesi- Türkmence, Horasan Türkçesi

    Türkmencenin karakteristik özellikleri üzerinde durulacak ve bu özellikler Türkmence metinlerle pekiştirilecek.

  • Ünite 9: Güney-doğu Türkçesi- Özbekçe

    Genel Türkçe içinde Güney-doğu Türkçelerinin ayrılma nedenleri ile bu Türkçeler arasında farklılıklar ayrı ayrı işlenecektir.

  • Ünite 10: Güney-doğu Türkçesi- Yeni Uygurca

    Yeni Uygur Türkçesinin karakteristik özellikleri neler o konuda bilgi verilecek ayrıca metinlerle verilen bu özellikler pekiştirilecek.

  • Ünite 11: Kuzey-batı Türkçesi- Tatarca

    Tatarcaya has özellikler öğretilecek ve bu özellikler metin çözümlemeleri ile pekiştirilecek.

  • Ünite 12: Kuzey-batı Türkçesi- Başkurtça

    Başkurtçayı diğer Türk yazı dillerine yaklaştıran ve uzaklaştıran özellikler öğrenilecek ve bu özellikler metinler üzerinde pekiştirilecek.