Konu özeti
SAVAŞIN ARDINDAN AVRUPA (1919-1938)
(kaynak: Clive Ponting; Yeni Bir Bakış Açısıyla Dünya Tarihi, çev.E.B.Özbilen, 2015)
Atatürk Türkiyesi’nde dış politikada izlenen öncü ve özgün yaklaşımlarla, komşu devletlere ve insanlık alemine duyarsız kalınmadığı gibi, normalde devletlerin başvurusu üzerine bu devletlere üyelik veren Milletler Cemiyeti bile, Türkiye için sıradışı bir uygulama yaparak, cemiyetin tarihinde ilk kez bir devleti ‘üye olmaya davet’ etmiştir. Bu davet üzerine Türkiye Cumhuriyeti devleti 1932 yılında Milletler Cemiyeti’ne üye olmuştur.
I.Dünya Savaşı (1914-1918)’ndan sonra Avrupa’nın yapısal gerilimleri—diktatörlük, faşizm, Nazizim ve komünizm— savaş sonrası sıradışı uluslararası güç dengesinin yol açtığı sorunları artırdı. Sovyetler Birliği, Polonya’nın doğusunun, Beyaz Rusya’nın bazı kısımlarının ve tüm Baltık devletlerinin kaybından sonra, 18.yüzyıldan beri sahip olduğu sınırlardan daha doğuya çekilmişti. Orta ve Doğu Avrupa’da güçlü devletler mevcut değildi. Versay Antlaşması’nda revizyon arayışları süren bir Almanya vardı. İngiltere ve Fransa, I.Dünya Savaşı’ndan galip çıkmalarına rağmen, sosyo-ekonomik sorunlarla uğraşmaktaydılar. Sovyet Rusya’da da 1917 Bolşevik İhtilali’nden itibaren yeni bir rejim ve ideoloji uygulanmaktaydı.
Kaynaklar:
Akşin, Aptülahat; Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi, 1991.
Aras, Tevfik Rüştü; Görüşlerim. 1968.
Atatürk, M.Kemal; Nutuk, C.I-III,1961.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, I-II, 1945, 1959.
Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri,1991.
Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları, (haz.M.Onar), C.I-II, 1995.
Ahmad, Feroz-B.T.Ahmad; Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), 1971.
Atay, F.Rıfkı; Çankaya, 1969; Atatürk’ün Bana Anlattıkları,1955.
Atatürk'ün Milli Dış Politikası (1919-1923), 1992.
Avcıoğlu, Doğan; Milli Kurtuluş Tarihi, 1974.
Aydemir, Ş.Süreyya; Tek Adam: Mustafa Kemal, C.I-III, 1963-65.
Barutçu, Ahmet Faik; Siyasi Hatıralar, 2001.
Bayur, Yusuf Hikmet; Türk İnkılabı Tarihi, 1953.
Bıyıklıoğlu, Tevfik; Atatürk Anadolu’da, 1959.
Bilsel, Cemil; Lozan, C. I-II, 1933.
Cebesoy, Ali Fuat; Milli Mücadele Hatıraları,1953; Moskova Hatıraları,1956.
Çetişli, İsmail; Memduh Şevket Esendal, 1991.
Erim, Nihat; Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri,1953.
Erkin, Feridun Cemal; Dışişlerinde 34 Yıl, 1992.
Girgin, Kemal; Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol), 1994.
Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi 1939-1945, 1974.
Gönlübol, Mehmet-Cem Sar; Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1973), 1982.
Gürün, Kamuran; Dış İlişkiler ve Türk Politikası (1939’dan Günümüze Kadar), 1983; Savaşan Dünya ve Türkiye, 1986.
İlter, Turan; Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, 1977.
İnan, Afet; Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, 1968.
İnönü, İsmet, Hatıralar, C.I-II, 1992.
Kansu, M.Müfit; Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürkle Beraber,1966.
Karabekir, Kazım; İstiklal Harbimiz, 1969.
Karaosmanoğlu, Yakup Kadri; Politikada 45 Yıl, 1968.
Karpat, Kemal; Türk Siyasi Tarihi, 2015.
Kocatürk, Utkan; Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi (1918-1938), 1988. Kuneralp, Zeki; İkinci Dünya Harbinde Türk Dış Siyaseti, 1982.
Lee, Stephen J.; Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980, çev.S.Aktur, 2010.
McNeill, William H.; Dünya Tarihi, çev.A.Şenel,1989.
Meray, Seha L.; Lozan Barış Konferansı-Tutanaklar/Belgeler, C.I-VIII, 1993; Osmanlı İmparatorluğu’nun Çöküş Belgeleri,1977.
Okyar, A.Fethi; Üç Devirde Bir Adam, 1980.
Olcay, Osman; Sevres Andlaşmasına Doğru, 1981.
Onar, Mustafa; Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları-I-II, 1995.
Öztürk, Kazım; Atatürk’ün TBMM Açık ve Gizli Oturumlarındaki Konuşmaları, C.I-II,1990.
Sanal, Türker; Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti, 1995.
Sarıhan, Zeki; Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C. I-IV,1982-1996.
Selek, Sabahattin; Anadolu İhtilali, 1968.
Selek, S. (haz.); İsmet İnönü Hatıralar, 2009.
Sonyel, R.Salahi; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika,1973.
Soyak, Hasan Rıza; Atatürk’ten Hatıralar, C.I-II, 1973.
Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, 1983.
Şimşir, Bilal N.; Lozan Telgrafları, C.I-II,1990.
Tansel, Selahattin; Mondros’tan Mudanya’ya , C.I-IV,1977-8.
Tengirşenk, Yusuf Kemal; Vatan Hizmetinde, 1967.
Turan, Şerafettin; Türk Devrim Tarihi, C.I-IV,1991-9.
Tunaya, T.Zafer; Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük,1981.
Ülman, Haluk; Birinci Dünya Savaşına Giden Yol (ve Savaş), 1973.
Uluslararası İlişkiler Tarihi-5 (Diplomasi Tarihi), çev.A.R.Dırık, 2013.
Ünaydın, Ruşen Eşref; Diyorlar ki, (haz.Ş.Kutlu),1985.
Winter, J. -G.Parker-M.R.Habeck; I.Dünya Savaşı ve 20.Yüzyıl, çev.T.Demirel, 2012.
Yalman, Ahmet Emin; Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim,1970.
Ayrıca, S.Akşin’in İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele (1994); B.Oran; Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu (1986); Bulgaristan’da Türk Varlığı (1992), A.C.Gazioğlu, Kıbrıs Tarihi, ve F.Armaoğlu’nun, C.Üçok, R.Uçarol’un ve O.Sander’in siyasi tarih ile ilgili eserlerinden de faydalanılmıştır.
İKİ DÜNYA SAVAŞI’NIN ARASINDA
(kaynaklar: Clive Ponting, Yeni Bir Bakış Açısıyla Dünya Tarihi, çev.E.B.Özbilen, 2015). J.Winter-G.Parker-M.R.Habeck, I.Dünya Savaşı ve 20.Yüzyıl, çev.T.Demirel, 2012).
I.Dünya Savaşı ve sonrası, hem 1919’da oluşturulan uluslararası güç yapısının dağınık niteliğini hem de küresel devlet sisteminin Avrupa-merkezli niteliğini ortadan kaldırdı. 1919 düzenlemelerini tartışıldı, uygulandı veya revizyona tabi tutuldu; ancak nihayetinde, Avrupa dışındaki dünya üzerinde Avrupa hakimiyeti İkinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında farklılaştı.
Kaynaklar:
Akşin, Aptülahat; Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi, 1991.
Aras, Tevfik Rüştü; Görüşlerim. 1968.
Atatürk, M.Kemal; Nutuk, C.I-III,1961.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, I-II, 1945, 1959.
Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri,1991.
Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları, (haz.M.Onar), C.I-II, 1995.
Ahmad, Feroz-B.T.Ahmad; Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), 1971.
Atay, F.Rıfkı; Çankaya, 1969; Atatürk’ün Bana Anlattıkları,1955.
Atatürk'ün Milli Dış Politikası (1919-1923), 1992.
Avcıoğlu, Doğan; Milli Kurtuluş Tarihi, 1974.
Aydemir, Ş.Süreyya; Tek Adam: Mustafa Kemal, C.I-III, 1963-65.
Barutçu, Ahmet Faik; Siyasi Hatıralar, 2001.
Bayur, Yusuf Hikmet; Türk İnkılabı Tarihi, 1953.
Bıyıklıoğlu, Tevfik; Atatürk Anadolu’da, 1959.
Bilsel, Cemil; Lozan, C. I-II, 1933.
Cebesoy, Ali Fuat; Milli Mücadele Hatıraları,1953; Moskova Hatıraları,1956.
Çetişli, İsmail; Memduh Şevket Esendal, 1991.
Erim, Nihat; Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri,1953.
Erkin, Feridun Cemal; Dışişlerinde 34 Yıl, 1992.
Girgin, Kemal; Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol), 1994.
Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi 1939-1945, 1974.
Gönlübol, Mehmet-Cem Sar; Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1973), 1982.
Gürün, Kamuran; Dış İlişkiler ve Türk Politikası (1939’dan Günümüze Kadar), 1983; Savaşan Dünya ve Türkiye, 1986.
İlter, Turan; Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, 1977.
İnan, Afet; Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, 1968.
İnönü, İsmet, Hatıralar, C.I-II, 1992.
Kansu, M.Müfit; Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürkle Beraber,1966.
Karabekir, Kazım; İstiklal Harbimiz, 1969.
Karaosmanoğlu, Yakup Kadri; Politikada 45 Yıl, 1968.
Karpat, Kemal; Türk Siyasi Tarihi, 2015.
Kocatürk, Utkan; Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi (1918-1938), 1988. Kuneralp, Zeki; İkinci Dünya Harbinde Türk Dış Siyaseti, 1982.
Lee, Stephen J.; Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980, çev.S.Aktur, 2010.
McNeill, William H.; Dünya Tarihi, çev.A.Şenel,1989.
Meray, Seha L.; Lozan Barış Konferansı-Tutanaklar/Belgeler, C.I-VIII, 1993; Osmanlı İmparatorluğu’nun Çöküş Belgeleri,1977.
Okyar, A.Fethi; Üç Devirde Bir Adam, 1980.
Olcay, Osman; Sevres Andlaşmasına Doğru, 1981.
Onar, Mustafa; Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları-I-II, 1995.
Öztürk, Kazım; Atatürk’ün TBMM Açık ve Gizli Oturumlarındaki Konuşmaları, C.I-II,1990.
Sanal, Türker; Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti, 1995.
Sarıhan, Zeki; Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C. I-IV,1982-1996.
Selek, Sabahattin; Anadolu İhtilali, 1968.
Selek, S. (haz.); İsmet İnönü Hatıralar, 2009.
Sonyel, R.Salahi; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika,1973.
Soyak, Hasan Rıza; Atatürk’ten Hatıralar, C.I-II, 1973.
Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, 1983.
Şimşir, Bilal N.; Lozan Telgrafları, C.I-II,1990.
Tansel, Selahattin; Mondros’tan Mudanya’ya , C.I-IV,1977-8.
Tengirşenk, Yusuf Kemal; Vatan Hizmetinde, 1967.
Turan, Şerafettin; Türk Devrim Tarihi, C.I-IV,1991-9.
Tunaya, T.Zafer; Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük,1981.
Ülman, Haluk; Birinci Dünya Savaşına Giden Yol (ve Savaş), 1973.
Uluslararası İlişkiler Tarihi-5 (Diplomasi Tarihi), çev.A.R.Dırık, 2013.
Ünaydın, Ruşen Eşref; Diyorlar ki, (haz.Ş.Kutlu),1985.
Winter, J. -G.Parker-M.R.Habeck; I.Dünya Savaşı ve 20.Yüzyıl, çev.T.Demirel, 2012.
Yalman, Ahmet Emin; Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim,1970.
Ayrıca, S.Akşin’in İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele (1994); B.Oran; Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu (1986); Bulgaristan’da Türk Varlığı (1992), A.C.Gazioğlu, Kıbrıs Tarihi, ve F.Armaoğlu’nun, C.Üçok, R.Uçarol’un ve O.Sander’in siyasi tarih ile ilgili eserlerinden de faydalanılmıştır.
LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI 24 Temmuz 1923
--------Kaynaklar:
Akşin, Aptülahat; Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi, 1991.
Aras, Tevfik Rüştü; Görüşlerim. 1968.
Atatürk, M.Kemal; Nutuk, C.I-III,1961.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, I-II, 1945, 1959.
Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri,1991.
Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları, (haz.M.Onar), C.I-II, 1995.
Ahmad, Feroz-B.T.Ahmad; Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), 1971.
Atay, F.Rıfkı; Çankaya, 1969; Atatürk’ün Bana Anlattıkları,1955.
Atatürk'ün Milli Dış Politikası (1919-1923), 1992.
Avcıoğlu, Doğan; Milli Kurtuluş Tarihi, 1974.
Aydemir, Ş.Süreyya; Tek Adam: Mustafa Kemal, C.I-III, 1963-65.
Barutçu, Ahmet Faik; Siyasi Hatıralar, 2001.
Bayur, Yusuf Hikmet; Türk İnkılabı Tarihi, 1953.
Bıyıklıoğlu, Tevfik; Atatürk Anadolu’da, 1959.
Bilsel, Cemil; Lozan, C. I-II, 1933.
Cebesoy, Ali Fuat; Milli Mücadele Hatıraları,1953; Moskova Hatıraları,1956.
Çetişli, İsmail; Memduh Şevket Esendal, 1991.
Erim, Nihat; Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri,1953.
Erkin, Feridun Cemal; Dışişlerinde 34 Yıl, 1992.
Girgin, Kemal; Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol), 1994.
Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi 1939-1945, 1974.
Gönlübol, Mehmet-Cem Sar; Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1973), 1982.
Gürün, Kamuran; Dış İlişkiler ve Türk Politikası (1939’dan Günümüze Kadar), 1983; Savaşan Dünya ve Türkiye, 1986.
İlter, Turan; Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, 1977.
İnan, Afet; Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, 1968.
İnönü, İsmet, Hatıralar, C.I-II, 1992.
Kansu, M.Müfit; Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürkle Beraber,1966.
Karabekir, Kazım; İstiklal Harbimiz, 1969.
Karaosmanoğlu, Yakup Kadri; Politikada 45 Yıl, 1968.
Karpat, Kemal; Türk Siyasi Tarihi, 2015.
Kocatürk, Utkan; Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi (1918-1938), 1988. Kuneralp, Zeki; İkinci Dünya Harbinde Türk Dış Siyaseti, 1982.
Lee, Stephen J.; Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980, çev.S.Aktur, 2010.
McNeill, William H.; Dünya Tarihi, çev.A.Şenel,1989.
Meray, Seha L.; Lozan Barış Konferansı-Tutanaklar/Belgeler, C.I-VIII, 1993; Osmanlı İmparatorluğu’nun Çöküş Belgeleri,1977.
Okyar, A.Fethi; Üç Devirde Bir Adam, 1980.
Olcay, Osman; Sevres Andlaşmasına Doğru, 1981.
Onar, Mustafa; Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları-I-II, 1995.
Öztürk, Kazım; Atatürk’ün TBMM Açık ve Gizli Oturumlarındaki Konuşmaları, C.I-II,1990.
Sanal, Türker; Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti, 1995.
Sarıhan, Zeki; Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C. I-IV,1982-1996.
Selek, Sabahattin; Anadolu İhtilali, 1968.
Selek, S. (haz.); İsmet İnönü Hatıralar, 2009.
Sonyel, R.Salahi; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika,1973.
Soyak, Hasan Rıza; Atatürk’ten Hatıralar, C.I-II, 1973.
Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, 1983.
Şimşir, Bilal N.; Lozan Telgrafları, C.I-II,1990.
Tansel, Selahattin; Mondros’tan Mudanya’ya , C.I-IV,1977-8.
Tengirşenk, Yusuf Kemal; Vatan Hizmetinde, 1967.
Turan, Şerafettin; Türk Devrim Tarihi, C.I-IV,1991-9.
Tunaya, T.Zafer; Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük,1981.
Ülman, Haluk; Birinci Dünya Savaşına Giden Yol (ve Savaş), 1973.
Uluslararası İlişkiler Tarihi-5 (Diplomasi Tarihi), çev.A.R.Dırık, 2013.
Ünaydın, Ruşen Eşref; Diyorlar ki, (haz.Ş.Kutlu),1985.
Winter, J. -G.Parker-M.R.Habeck; I.Dünya Savaşı ve 20.Yüzyıl, çev.T.Demirel, 2012.
Yalman, Ahmet Emin; Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim,1970.
Ayrıca, S.Akşin’in İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele (1994); B.Oran; Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu (1986); Bulgaristan’da Türk Varlığı (1992), A.C.Gazioğlu, Kıbrıs Tarihi, ve F.Armaoğlu’nun, C.Üçok, R.Uçarol’un ve O.Sander’in siyasi tarih ile ilgili eserlerinden de faydalanılmıştır.
LOZAN SİSTEMİ
---
Kaynaklar:
Akşin, Aptülahat; Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi, 1991.
Aras, Tevfik Rüştü; Görüşlerim. 1968.
Atatürk, M.Kemal; Nutuk, C.I-III,1961.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, I-II, 1945, 1959.
Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri,1991.
Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları, (haz.M.Onar), C.I-II, 1995.
Ahmad, Feroz-B.T.Ahmad; Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), 1971.
Atay, F.Rıfkı; Çankaya, 1969; Atatürk’ün Bana Anlattıkları,1955.
Atatürk'ün Milli Dış Politikası (1919-1923), 1992.
Avcıoğlu, Doğan; Milli Kurtuluş Tarihi, 1974.
Aydemir, Ş.Süreyya; Tek Adam: Mustafa Kemal, C.I-III, 1963-65.
Barutçu, Ahmet Faik; Siyasi Hatıralar, 2001.
Bayur, Yusuf Hikmet; Türk İnkılabı Tarihi, 1953.
Bıyıklıoğlu, Tevfik; Atatürk Anadolu’da, 1959.
Bilsel, Cemil; Lozan, C. I-II, 1933.
Cebesoy, Ali Fuat; Milli Mücadele Hatıraları,1953; Moskova Hatıraları,1956.
Çetişli, İsmail; Memduh Şevket Esendal, 1991.
Erim, Nihat; Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri,1953.
Erkin, Feridun Cemal; Dışişlerinde 34 Yıl, 1992.
Girgin, Kemal; Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol), 1994.
Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi 1939-1945, 1974.
Gönlübol, Mehmet-Cem Sar; Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1973), 1982.
Gürün, Kamuran; Dış İlişkiler ve Türk Politikası (1939’dan Günümüze Kadar), 1983; Savaşan Dünya ve Türkiye, 1986.
İlter, Turan; Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, 1977.
İnan, Afet; Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, 1968.
İnönü, İsmet, Hatıralar, C.I-II, 1992.
Kansu, M.Müfit; Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürkle Beraber,1966.
Karabekir, Kazım; İstiklal Harbimiz, 1969.
Karaosmanoğlu, Yakup Kadri; Politikada 45 Yıl, 1968.
Karpat, Kemal; Türk Siyasi Tarihi, 2015.
Kocatürk, Utkan; Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi (1918-1938), 1988. Kuneralp, Zeki; İkinci Dünya Harbinde Türk Dış Siyaseti, 1982.
Lee, Stephen J.; Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980, çev.S.Aktur, 2010.
McNeill, William H.; Dünya Tarihi, çev.A.Şenel,1989.
Meray, Seha L.; Lozan Barış Konferansı-Tutanaklar/Belgeler, C.I-VIII, 1993; Osmanlı İmparatorluğu’nun Çöküş Belgeleri,1977.
Okyar, A.Fethi; Üç Devirde Bir Adam, 1980.
Olcay, Osman; Sevres Andlaşmasına Doğru, 1981.
Onar, Mustafa; Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları-I-II, 1995.
Öztürk, Kazım; Atatürk’ün TBMM Açık ve Gizli Oturumlarındaki Konuşmaları, C.I-II,1990.
Sanal, Türker; Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti, 1995.
Sarıhan, Zeki; Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C. I-IV,1982-1996.
Selek, Sabahattin; Anadolu İhtilali, 1968.
Selek, S. (haz.); İsmet İnönü Hatıralar, 2009.
Sonyel, R.Salahi; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika,1973.
Soyak, Hasan Rıza; Atatürk’ten Hatıralar, C.I-II, 1973.
Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, 1983.
Şimşir, Bilal N.; Lozan Telgrafları, C.I-II,1990.
Tansel, Selahattin; Mondros’tan Mudanya’ya , C.I-IV,1977-8.
Tengirşenk, Yusuf Kemal; Vatan Hizmetinde, 1967.
Turan, Şerafettin; Türk Devrim Tarihi, C.I-IV,1991-9.
Tunaya, T.Zafer; Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük,1981.
Ülman, Haluk; Birinci Dünya Savaşına Giden Yol (ve Savaş), 1973.
Uluslararası İlişkiler Tarihi-5 (Diplomasi Tarihi), çev.A.R.Dırık, 2013.
Ünaydın, Ruşen Eşref; Diyorlar ki, (haz.Ş.Kutlu),1985.
Winter, J. -G.Parker-M.R.Habeck; I.Dünya Savaşı ve 20.Yüzyıl, çev.T.Demirel, 2012.
Yalman, Ahmet Emin; Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim,1970.
Ayrıca, S.Akşin’in İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele (1994); B.Oran; Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu (1986); Bulgaristan’da Türk Varlığı (1992), A.C.Gazioğlu, Kıbrıs Tarihi, ve F.Armaoğlu’nun, C.Üçok, R.Uçarol’un ve O.Sander’in siyasi tarih ile ilgili eserlerinden de faydalanılmıştır.LOZAN SİSTEMİ
----------
Kaynaklar:
Akşin, Aptülahat; Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi, 1991.
Aras, Tevfik Rüştü; Görüşlerim. 1968.
Atatürk, M.Kemal; Nutuk, C.I-III,1961.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, I-II, 1945, 1959.
Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri,1991.
Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları, (haz.M.Onar), C.I-II, 1995.
Ahmad, Feroz-B.T.Ahmad; Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), 1971.
Atay, F.Rıfkı; Çankaya, 1969; Atatürk’ün Bana Anlattıkları,1955.
Atatürk'ün Milli Dış Politikası (1919-1923), 1992.
Avcıoğlu, Doğan; Milli Kurtuluş Tarihi, 1974.
Aydemir, Ş.Süreyya; Tek Adam: Mustafa Kemal, C.I-III, 1963-65.
Barutçu, Ahmet Faik; Siyasi Hatıralar, 2001.
Bayur, Yusuf Hikmet; Türk İnkılabı Tarihi, 1953.
Bıyıklıoğlu, Tevfik; Atatürk Anadolu’da, 1959.
Bilsel, Cemil; Lozan, C. I-II, 1933.
Cebesoy, Ali Fuat; Milli Mücadele Hatıraları,1953; Moskova Hatıraları,1956.
Çetişli, İsmail; Memduh Şevket Esendal, 1991.
Erim, Nihat; Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri,1953.
Erkin, Feridun Cemal; Dışişlerinde 34 Yıl, 1992.
Girgin, Kemal; Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol), 1994.
Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi 1939-1945, 1974.
Gönlübol, Mehmet-Cem Sar; Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1973), 1982.
Gürün, Kamuran; Dış İlişkiler ve Türk Politikası (1939’dan Günümüze Kadar), 1983; Savaşan Dünya ve Türkiye, 1986.
İlter, Turan; Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, 1977.
İnan, Afet; Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, 1968.
İnönü, İsmet, Hatıralar, C.I-II, 1992.
Kansu, M.Müfit; Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürkle Beraber,1966.
Karabekir, Kazım; İstiklal Harbimiz, 1969.
Karaosmanoğlu, Yakup Kadri; Politikada 45 Yıl, 1968.
Karpat, Kemal; Türk Siyasi Tarihi, 2015.
Kocatürk, Utkan; Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi (1918-1938), 1988. Kuneralp, Zeki; İkinci Dünya Harbinde Türk Dış Siyaseti, 1982.
Lee, Stephen J.; Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980, çev.S.Aktur, 2010.
McNeill, William H.; Dünya Tarihi, çev.A.Şenel,1989.
Meray, Seha L.; Lozan Barış Konferansı-Tutanaklar/Belgeler, C.I-VIII, 1993; Osmanlı İmparatorluğu’nun Çöküş Belgeleri,1977.
Okyar, A.Fethi; Üç Devirde Bir Adam, 1980.
Olcay, Osman; Sevres Andlaşmasına Doğru, 1981.
Onar, Mustafa; Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları-I-II, 1995.
Öztürk, Kazım; Atatürk’ün TBMM Açık ve Gizli Oturumlarındaki Konuşmaları, C.I-II,1990.
Sanal, Türker; Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti, 1995.
Sarıhan, Zeki; Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C. I-IV,1982-1996.
Selek, Sabahattin; Anadolu İhtilali, 1968.
Selek, S. (haz.); İsmet İnönü Hatıralar, 2009.
Sonyel, R.Salahi; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika,1973.
Soyak, Hasan Rıza; Atatürk’ten Hatıralar, C.I-II, 1973.
Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, 1983.
Şimşir, Bilal N.; Lozan Telgrafları, C.I-II,1990.
Tansel, Selahattin; Mondros’tan Mudanya’ya , C.I-IV,1977-8.
Tengirşenk, Yusuf Kemal; Vatan Hizmetinde, 1967.
Turan, Şerafettin; Türk Devrim Tarihi, C.I-IV,1991-9.
Tunaya, T.Zafer; Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük,1981.
Ülman, Haluk; Birinci Dünya Savaşına Giden Yol (ve Savaş), 1973.
Uluslararası İlişkiler Tarihi-5 (Diplomasi Tarihi), çev.A.R.Dırık, 2013.
Ünaydın, Ruşen Eşref; Diyorlar ki, (haz.Ş.Kutlu),1985.
Winter, J. -G.Parker-M.R.Habeck; I.Dünya Savaşı ve 20.Yüzyıl, çev.T.Demirel, 2012.
Yalman, Ahmet Emin; Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim,1970.
Ayrıca, S.Akşin’in İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele (1994); B.Oran; Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu (1986); Bulgaristan’da Türk Varlığı (1992), A.C.Gazioğlu, Kıbrıs Tarihi, ve F.Armaoğlu’nun, C.Üçok, R.Uçarol’un ve O.Sander’in siyasi tarih ile ilgili eserlerinden de faydalanılmıştır.
BATI TRAKYA
Yunanistan Sevr Barış Antlaşması'nı 29 Eylül ve 30 Ekim 1923 tarihli tasdik belgeleriyle onaylamıştır. Batı Trakya Türkleri için, Sevr genel bir azınlık koruma rejimi, Lozan sistemi ise özel bir azınlık koruma rejimidir. Dolayısıyla da Lozan sistemi, Batı Trakya için tartışmasız olarak geçerlidir. Özetle ,Yunan makamlarının Batı Trakya'ya (ve ayrıca Oniki Ada’da oturmakta olan Müslümanlara) yönelik azınlık hakları yükümlülükleri, tarihsel olarak üç şekilde belirlenmiştir: (1).Lozan Antlaşması'nın 37.-45.maddeleri; (2).Yunanistan'daki azınlıkların korunmasına ilişkin Sevr Antlaşması'nın hükümleri; (3).Sevr'de Trakya konusunda imzalanmış antlaşmanın hükümleri.
Kaynaklar:
Akşin, Aptülahat; Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi, 1991.
Aras, Tevfik Rüştü; Görüşlerim. 1968.
Atatürk, M.Kemal; Nutuk, C.I-III,1961.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, I-II, 1945, 1959.
Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri,1991.
Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları, (haz.M.Onar), C.I-II, 1995.
Ahmad, Feroz-B.T.Ahmad; Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), 1971.
Atay, F.Rıfkı; Çankaya, 1969; Atatürk’ün Bana Anlattıkları,1955.
Atatürk'ün Milli Dış Politikası (1919-1923), 1992.
Avcıoğlu, Doğan; Milli Kurtuluş Tarihi, 1974.
Aydemir, Ş.Süreyya; Tek Adam: Mustafa Kemal, C.I-III, 1963-65.
Barutçu, Ahmet Faik; Siyasi Hatıralar, 2001.
Bayur, Yusuf Hikmet; Türk İnkılabı Tarihi, 1953.
Bıyıklıoğlu, Tevfik; Atatürk Anadolu’da, 1959.
Bilsel, Cemil; Lozan, C. I-II, 1933.
Cebesoy, Ali Fuat; Milli Mücadele Hatıraları,1953; Moskova Hatıraları,1956.
Çetişli, İsmail; Memduh Şevket Esendal, 1991.
Erim, Nihat; Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri,1953.
Erkin, Feridun Cemal; Dışişlerinde 34 Yıl, 1992.
Girgin, Kemal; Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol), 1994.
Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi 1939-1945, 1974.
Gönlübol, Mehmet-Cem Sar; Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1973), 1982.
Gürün, Kamuran; Dış İlişkiler ve Türk Politikası (1939’dan Günümüze Kadar), 1983; Savaşan Dünya ve Türkiye, 1986.
İlter, Turan; Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, 1977.
İnan, Afet; Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, 1968.
İnönü, İsmet, Hatıralar, C.I-II, 1992.
Kansu, M.Müfit; Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürkle Beraber,1966.
Karabekir, Kazım; İstiklal Harbimiz, 1969.
Karaosmanoğlu, Yakup Kadri; Politikada 45 Yıl, 1968.
Karpat, Kemal; Türk Siyasi Tarihi, 2015.
Kocatürk, Utkan; Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi (1918-1938), 1988. Kuneralp, Zeki; İkinci Dünya Harbinde Türk Dış Siyaseti, 1982.
Lee, Stephen J.; Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980, çev.S.Aktur, 2010.
McNeill, William H.; Dünya Tarihi, çev.A.Şenel,1989.
Meray, Seha L.; Lozan Barış Konferansı-Tutanaklar/Belgeler, C.I-VIII, 1993; Osmanlı İmparatorluğu’nun Çöküş Belgeleri,1977.
Okyar, A.Fethi; Üç Devirde Bir Adam, 1980.
Olcay, Osman; Sevres Andlaşmasına Doğru, 1981.
Onar, Mustafa; Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları-I-II, 1995.
Öztürk, Kazım; Atatürk’ün TBMM Açık ve Gizli Oturumlarındaki Konuşmaları, C.I-II,1990.
Sanal, Türker; Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti, 1995.
Sarıhan, Zeki; Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C. I-IV,1982-1996.
Selek, Sabahattin; Anadolu İhtilali, 1968.
Selek, S. (haz.); İsmet İnönü Hatıralar, 2009.
Sonyel, R.Salahi; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika,1973.
Soyak, Hasan Rıza; Atatürk’ten Hatıralar, C.I-II, 1973.
Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, 1983.
Şimşir, Bilal N.; Lozan Telgrafları, C.I-II,1990.
Tansel, Selahattin; Mondros’tan Mudanya’ya , C.I-IV,1977-8.
Tengirşenk, Yusuf Kemal; Vatan Hizmetinde, 1967.
Turan, Şerafettin; Türk Devrim Tarihi, C.I-IV,1991-9.
Tunaya, T.Zafer; Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük,1981.
Ülman, Haluk; Birinci Dünya Savaşına Giden Yol (ve Savaş), 1973.
Uluslararası İlişkiler Tarihi-5 (Diplomasi Tarihi), çev.A.R.Dırık, 2013.
Ünaydın, Ruşen Eşref; Diyorlar ki, (haz.Ş.Kutlu),1985.
Winter, J. -G.Parker-M.R.Habeck; I.Dünya Savaşı ve 20.Yüzyıl, çev.T.Demirel, 2012.
Yalman, Ahmet Emin; Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim,1970.
Ayrıca, S.Akşin’in İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele (1994); B.Oran; Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu (1986); Bulgaristan’da Türk Varlığı (1992), A.C.Gazioğlu, Kıbrıs Tarihi, ve F.Armaoğlu’nun, C.Üçok, R.Uçarol’un ve O.Sander’in siyasi tarih ile ilgili eserlerinden de faydalanılmıştır.
BULGARİSTAN’DAKİ TÜRKLER
Bulgaristan topraklarında Osmanlı hakimiyeti, 1396’da başlamış ve yaklaşık 500 yıl sürmüştür. Bulgaristan, 1878 Berlin Antlaşmasıyla muhtar bir Prenslik haline gelmiş, 1908'de de bağımsız bir devlet olmuştur. 1925 Dostluk Antlaşması’nın azınlıklarla ilgili hükümleri, statü düzenleyen hükümler olduğundan, tek taraflı da degiştirilemeyeceği gibi sona ermesi de süre ile de kayıtlı olamaz. Ayrıca, Türk azınlıgın korunması sorunu, Bulgar devletinin kuruluşunun temel yapılarında yer almış, Bulgar devletinin kuruluşu, azınlık haklarının korunması şartına tabi tutulmuştu. Ondan sonraki bütün antlaşmalarda aynı hükümler yer almıştır.
Kaynaklar:
Akşin, Aptülahat; Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi, 1991.
Aras, Tevfik Rüştü; Görüşlerim. 1968.
Atatürk, M.Kemal; Nutuk, C.I-III,1961.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, I-II, 1945, 1959.
Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri,1991.
Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları, (haz.M.Onar), C.I-II, 1995.
Ahmad, Feroz-B.T.Ahmad; Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), 1971.
Atay, F.Rıfkı; Çankaya, 1969; Atatürk’ün Bana Anlattıkları,1955.
Atatürk'ün Milli Dış Politikası (1919-1923), 1992.
Avcıoğlu, Doğan; Milli Kurtuluş Tarihi, 1974.
Aydemir, Ş.Süreyya; Tek Adam: Mustafa Kemal, C.I-III, 1963-65.
Barutçu, Ahmet Faik; Siyasi Hatıralar, 2001.
Bayur, Yusuf Hikmet; Türk İnkılabı Tarihi, 1953.
Bıyıklıoğlu, Tevfik; Atatürk Anadolu’da, 1959.
Bilsel, Cemil; Lozan, C. I-II, 1933.
Cebesoy, Ali Fuat; Milli Mücadele Hatıraları,1953; Moskova Hatıraları,1956.
Çetişli, İsmail; Memduh Şevket Esendal, 1991.
Erim, Nihat; Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri,1953.
Erkin, Feridun Cemal; Dışişlerinde 34 Yıl, 1992.
Girgin, Kemal; Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol), 1994.
Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi 1939-1945, 1974.
Gönlübol, Mehmet-Cem Sar; Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1973), 1982.
Gürün, Kamuran; Dış İlişkiler ve Türk Politikası (1939’dan Günümüze Kadar), 1983; Savaşan Dünya ve Türkiye, 1986.
İlter, Turan; Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, 1977.
İnan, Afet; Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, 1968.
İnönü, İsmet, Hatıralar, C.I-II, 1992.
Kansu, M.Müfit; Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürkle Beraber,1966.
Karabekir, Kazım; İstiklal Harbimiz, 1969.
Karaosmanoğlu, Yakup Kadri; Politikada 45 Yıl, 1968.
Karpat, Kemal; Türk Siyasi Tarihi, 2015.
Kocatürk, Utkan; Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi (1918-1938), 1988. Kuneralp, Zeki; İkinci Dünya Harbinde Türk Dış Siyaseti, 1982.
Lee, Stephen J.; Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980, çev.S.Aktur, 2010.
McNeill, William H.; Dünya Tarihi, çev.A.Şenel,1989.
Meray, Seha L.; Lozan Barış Konferansı-Tutanaklar/Belgeler, C.I-VIII, 1993; Osmanlı İmparatorluğu’nun Çöküş Belgeleri,1977.
Okyar, A.Fethi; Üç Devirde Bir Adam, 1980.
Olcay, Osman; Sevres Andlaşmasına Doğru, 1981.
Onar, Mustafa; Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları-I-II, 1995.
Öztürk, Kazım; Atatürk’ün TBMM Açık ve Gizli Oturumlarındaki Konuşmaları, C.I-II,1990.
Sanal, Türker; Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti, 1995.
Sarıhan, Zeki; Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C. I-IV,1982-1996.
Selek, Sabahattin; Anadolu İhtilali, 1968.
Selek, S. (haz.); İsmet İnönü Hatıralar, 2009.
Sonyel, R.Salahi; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika,1973.
Soyak, Hasan Rıza; Atatürk’ten Hatıralar, C.I-II, 1973.
Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, 1983.
Şimşir, Bilal N.; Lozan Telgrafları, C.I-II,1990.
Tansel, Selahattin; Mondros’tan Mudanya’ya , C.I-IV,1977-8.
Tengirşenk, Yusuf Kemal; Vatan Hizmetinde, 1967.
Turan, Şerafettin; Türk Devrim Tarihi, C.I-IV,1991-9.
Tunaya, T.Zafer; Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük,1981.
Ülman, Haluk; Birinci Dünya Savaşına Giden Yol (ve Savaş), 1973.
Uluslararası İlişkiler Tarihi-5 (Diplomasi Tarihi), çev.A.R.Dırık, 2013.
Ünaydın, Ruşen Eşref; Diyorlar ki, (haz.Ş.Kutlu),1985.
Winter, J. -G.Parker-M.R.Habeck; I.Dünya Savaşı ve 20.Yüzyıl, çev.T.Demirel, 2012.
Yalman, Ahmet Emin; Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim,1970.
Ayrıca, S.Akşin’in İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele (1994); B.Oran; Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu (1986); Bulgaristan’da Türk Varlığı (1992), A.C.Gazioğlu, Kıbrıs Tarihi, ve F.Armaoğlu’nun, C.Üçok, R.Uçarol’un ve O.Sander’in siyasi tarih ile ilgili eserlerinden de faydalanılmıştır.
KIBRIS SORUNU
Kıbrıs, 1878’e kadar 308 yıl Osmanlı idaresi altında kaldı. İngilizlerin Ada'ya gelmesi ve Rumlara göz yumması ile ENOSİS =yani İLHAK uğraşları yoğunlaştı. İngiltere, 1914’te Ada'yı ilhak etti; ancak Osmanlı Devleti bunu tanımadı. 1923 Lozan Antlaşması’nda Kıbrıs’ın İngiltere 1914’teki ilhakı tanındı. Kıbrıs’ta, 1925'ten itibaren 'İngiliz tacına bağlı bir sömürge' statüsü uygulandı. 1959 Zürih-Londra Antlaşmaları’nın imzalanmasından sonra, 13 Aralık 1959 seçimlerinde Başpiskopos Makarios Cumhurbaşkanı, Dr.Fazıl Küçük de Cumhurbaşkanı Yardımcısı seçildi. 16 Ağustos 1960’da Kıbrıs Cumhuriyeti ilan edildi ve 24 Ağustos’ta ise BM’ye üye oldu. Türk-Rum ortaklığına dayalı Kıbrıs Cumhuriyeti ancak 3 yıl yaşadı. Kıbrıs Rumlarını çözümsüzlükte ve Enosis yolunda cesaretlendiren en önemli etken, BM'nin 4 Mart 1964'de alınan karar uyarınca Rum yönetimini meşru Kıbrıs hükümeti olarak tanımasıydı. 15 Temmuz 1974 günü Makarios'a karşı 'sözde' bir darbe yaptı. 20 Temmuz 1974 Kıbrıs Barış Harekatı yapıldı. Harekat sonrası, 30 Temmuz 1974'te Cenevre Andlaşması imzalandı. 2.Cenevre görüşmelerinde de bir sonuç çıkmayınca, 14 Ağustos günü başlayan 2.Barış Harekâtı, 16 Ağustos'a kadar sürdü ve bugünkü 'Barış Hattı' çizildi. 13 Şubat 1975'de Kıbrıs Türk Federe Devleti ilan edildi. 15 Kasım 1983’de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ilan edildi.
Kaynaklar:
Akşin, Aptülahat; Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi, 1991.
Aras, Tevfik Rüştü; Görüşlerim. 1968.
Atatürk, M.Kemal; Nutuk, C.I-III,1961.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, I-II, 1945, 1959.
Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri,1991.
Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları, (haz.M.Onar), C.I-II, 1995.
Ahmad, Feroz-B.T.Ahmad; Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), 1971.
Atay, F.Rıfkı; Çankaya, 1969; Atatürk’ün Bana Anlattıkları,1955.
Atatürk'ün Milli Dış Politikası (1919-1923), 1992.
Avcıoğlu, Doğan; Milli Kurtuluş Tarihi, 1974.
Aydemir, Ş.Süreyya; Tek Adam: Mustafa Kemal, C.I-III, 1963-65.
Barutçu, Ahmet Faik; Siyasi Hatıralar, 2001.
Bayur, Yusuf Hikmet; Türk İnkılabı Tarihi, 1953.
Bıyıklıoğlu, Tevfik; Atatürk Anadolu’da, 1959.
Bilsel, Cemil; Lozan, C. I-II, 1933.
Cebesoy, Ali Fuat; Milli Mücadele Hatıraları,1953; Moskova Hatıraları,1956.
Çetişli, İsmail; Memduh Şevket Esendal, 1991.
Erim, Nihat; Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri,1953.
Erkin, Feridun Cemal; Dışişlerinde 34 Yıl, 1992.
Girgin, Kemal; Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol), 1994.
Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi 1939-1945, 1974.
Gönlübol, Mehmet-Cem Sar; Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1973), 1982.
Gürün, Kamuran; Dış İlişkiler ve Türk Politikası (1939’dan Günümüze Kadar), 1983; Savaşan Dünya ve Türkiye, 1986.
İlter, Turan; Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, 1977.
İnan, Afet; Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, 1968.
İnönü, İsmet, Hatıralar, C.I-II, 1992.
Kansu, M.Müfit; Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürkle Beraber,1966.
Karabekir, Kazım; İstiklal Harbimiz, 1969.
Karaosmanoğlu, Yakup Kadri; Politikada 45 Yıl, 1968.
Karpat, Kemal; Türk Siyasi Tarihi, 2015.
Kocatürk, Utkan; Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi (1918-1938), 1988. Kuneralp, Zeki; İkinci Dünya Harbinde Türk Dış Siyaseti, 1982.
Lee, Stephen J.; Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980, çev.S.Aktur, 2010.
McNeill, William H.; Dünya Tarihi, çev.A.Şenel,1989.
Meray, Seha L.; Lozan Barış Konferansı-Tutanaklar/Belgeler, C.I-VIII, 1993; Osmanlı İmparatorluğu’nun Çöküş Belgeleri,1977.
Okyar, A.Fethi; Üç Devirde Bir Adam, 1980.
Olcay, Osman; Sevres Andlaşmasına Doğru, 1981.
Onar, Mustafa; Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları-I-II, 1995.
Öztürk, Kazım; Atatürk’ün TBMM Açık ve Gizli Oturumlarındaki Konuşmaları, C.I-II,1990.
Sanal, Türker; Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti, 1995.
Sarıhan, Zeki; Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C. I-IV,1982-1996.
Selek, Sabahattin; Anadolu İhtilali, 1968.
Selek, S. (haz.); İsmet İnönü Hatıralar, 2009.
Sonyel, R.Salahi; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika,1973.
Soyak, Hasan Rıza; Atatürk’ten Hatıralar, C.I-II, 1973.
Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, 1983.
Şimşir, Bilal N.; Lozan Telgrafları, C.I-II,1990.
Tansel, Selahattin; Mondros’tan Mudanya’ya , C.I-IV,1977-8.
Tengirşenk, Yusuf Kemal; Vatan Hizmetinde, 1967.
Turan, Şerafettin; Türk Devrim Tarihi, C.I-IV,1991-9.
Tunaya, T.Zafer; Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük,1981.
Ülman, Haluk; Birinci Dünya Savaşına Giden Yol (ve Savaş), 1973.
Uluslararası İlişkiler Tarihi-5 (Diplomasi Tarihi), çev.A.R.Dırık, 2013.
Ünaydın, Ruşen Eşref; Diyorlar ki, (haz.Ş.Kutlu),1985.
Winter, J. -G.Parker-M.R.Habeck; I.Dünya Savaşı ve 20.Yüzyıl, çev.T.Demirel, 2012.
Yalman, Ahmet Emin; Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim,1970.
Ayrıca, S.Akşin’in İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele (1994); B.Oran; Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu (1986); Bulgaristan’da Türk Varlığı (1992), A.C.Gazioğlu, Kıbrıs Tarihi, ve F.Armaoğlu’nun, C.Üçok, R.Uçarol’un ve O.Sander’in siyasi tarih ile ilgili eserlerinden de faydalanılmıştır.
MUSUL SORUNU
Musul Sorunu, Lozan'da büyük bir çıkmaza girdi. Dahası, 31 Ocak'ta konferansa sunulan antlaşma taslağının 3.maddesinde, Türk-Irak sınırının MC'nce bu konuda alınacak karara uygun olarak tesbit edilecek bir çizgi olması öngörülmekteydi. Ancak, Türkiye, üyesi olmadığı ve İngiliz egemenliğindeki Milletler Cemiyeti'nin işe karıştırılmasını istemiyordu. İstanbul'da toplanan Haliç Konferansı'nın başarısızlıkla noktalanması üzerine, İngiltere, Milletler Cemiyeti alternatifini devreye sokmak istediğini Türkiye'ye bildirdi. Türk hükümeti ise Ağustos 1924'de Londra Maslahatgüzarlığı'na yolladığı talimatta, İngilizler ile Musul meselesi hakkında, MC'ye gitmeden önce bir görüşme daha yapmak istediğini bildirdi. MC'nin 20 Eylül 1924'de başlayan toplantısında İngiliz tezini Adalet Bakanı Lord Parmoor savunurken, Türk tezini ise A.Fethi(Okyar) heyeti savundu. MC Meclisi, 30 Eylül 1924'de Musul meselesini inceleyecek bir üçlü komisyonun kurulmasını kararlaştırdı.Türkiye'yi Cevat Paşa temsil ediyordu; heyette Tevfik Rüştü de vardı. Bu arada, herhangi bir çatışmaya meydan vermemek için, MC Meclisi, 29 Ekim 1924'de "Brüksel hattı" denilen bir çizgiyi kabul etti; bu çizgi, yaklaşık olarak Musul'u Hakkari'den ayıran eski vilayet sınırıydı. 5 Haziran 1926 tarihli Ankara Antlaşması (Sınır ve İyi Komşuluk Antlaşması), Türkiye, İngiltere ve Irak hükümetleri arasında imzalandı. 25 yıllık bir süre için %10'luk bir petrol gelirinin Türklere verilmesi kabul edildi. Türk-Irak sınırı, MC'nin saptadığı Brüksel hattı olarak kabul edildi. Ancak Brüksel hattı, Tsuta ve Alamut'un güneyinde, bu iki yeri birbirine bağlayan yakın Irak topraklarından geçen kısmını Türkiyeye bırakmak üzere değiştirildi.
Kaynaklar:
Akşin, Aptülahat; Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi, 1991.
Aras, Tevfik Rüştü; Görüşlerim. 1968.
Atatürk, M.Kemal; Nutuk, C.I-III,1961.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, I-II, 1945, 1959.
Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri,1991.
Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları, (haz.M.Onar), C.I-II, 1995.
Ahmad, Feroz-B.T.Ahmad; Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), 1971.
Atay, F.Rıfkı; Çankaya, 1969; Atatürk’ün Bana Anlattıkları,1955.
MUSUL SORUNU
Kaynaklar:
Atatürk'ün Milli Dış Politikası (1919-1923), 1992.
Avcıoğlu, Doğan; Milli Kurtuluş Tarihi, 1974.
Aydemir, Ş.Süreyya; Tek Adam: Mustafa Kemal, C.I-III, 1963-65.
Barutçu, Ahmet Faik; Siyasi Hatıralar, 2001.
Bayur, Yusuf Hikmet; Türk İnkılabı Tarihi, 1953.
Bıyıklıoğlu, Tevfik; Atatürk Anadolu’da, 1959.
Bilsel, Cemil; Lozan, C. I-II, 1933.
Cebesoy, Ali Fuat; Milli Mücadele Hatıraları,1953; Moskova Hatıraları,1956.
Çetişli, İsmail; Memduh Şevket Esendal, 1991.
Erim, Nihat; Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri,1953.
Erkin, Feridun Cemal; Dışişlerinde 34 Yıl, 1992.
Girgin, Kemal; Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol), 1994.
Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi 1939-1945, 1974.
Gönlübol, Mehmet-Cem Sar; Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1973), 1982.
Gürün, Kamuran; Dış İlişkiler ve Türk Politikası (1939’dan Günümüze Kadar), 1983; Savaşan Dünya ve Türkiye, 1986.
İlter, Turan; Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, 1977.
İnan, Afet; Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, 1968.
İnönü, İsmet, Hatıralar, C.I-II, 1992.
Kansu, M.Müfit; Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürkle Beraber,1966.
Karabekir, Kazım; İstiklal Harbimiz, 1969.
Karaosmanoğlu, Yakup Kadri; Politikada 45 Yıl, 1968.
Karpat, Kemal; Türk Siyasi Tarihi, 2015.
Kocatürk, Utkan; Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi (1918-1938), 1988. Kuneralp, Zeki; İkinci Dünya Harbinde Türk Dış Siyaseti, 1982.
Lee, Stephen J.; Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980, çev.S.Aktur, 2010.
McNeill, William H.; Dünya Tarihi, çev.A.Şenel,1989.
Meray, Seha L.; Lozan Barış Konferansı-Tutanaklar/Belgeler, C.I-VIII, 1993; Osmanlı İmparatorluğu’nun Çöküş Belgeleri,1977.
Okyar, A.Fethi; Üç Devirde Bir Adam, 1980.
Olcay, Osman; Sevres Andlaşmasına Doğru, 1981.
Onar, Mustafa; Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları-I-II, 1995.
Öztürk, Kazım; Atatürk’ün TBMM Açık ve Gizli Oturumlarındaki Konuşmaları, C.I-II,1990.
Sanal, Türker; Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti, 1995.
Sarıhan, Zeki; Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C. I-IV,1982-1996.
Selek, Sabahattin; Anadolu İhtilali, 1968.
Selek, S. (haz.); İsmet İnönü Hatıralar, 2009.
Sonyel, R.Salahi; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika,1973.
Soyak, Hasan Rıza; Atatürk’ten Hatıralar, C.I-II, 1973.
Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, 1983.
Şimşir, Bilal N.; Lozan Telgrafları, C.I-II,1990.
Tansel, Selahattin; Mondros’tan Mudanya’ya , C.I-IV,1977-8.
Tengirşenk, Yusuf Kemal; Vatan Hizmetinde, 1967.
Turan, Şerafettin; Türk Devrim Tarihi, C.I-IV,1991-9.
Tunaya, T.Zafer; Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük,1981.
Ülman, Haluk; Birinci Dünya Savaşına Giden Yol (ve Savaş), 1973.
Uluslararası İlişkiler Tarihi-5 (Diplomasi Tarihi), çev.A.R.Dırık, 2013.
Ünaydın, Ruşen Eşref; Diyorlar ki, (haz.Ş.Kutlu),1985.
Winter, J. -G.Parker-M.R.Habeck; I.Dünya Savaşı ve 20.Yüzyıl, çev.T.Demirel, 2012.
Yalman, Ahmet Emin; Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim,1970.
Ayrıca, S.Akşin’in İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele (1994); B.Oran; Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu (1986); Bulgaristan’da Türk Varlığı (1992), A.C.Gazioğlu, Kıbrıs Tarihi, ve F.Armaoğlu’nun, C.Üçok, R.Uçarol’un ve O.Sander’in siyasi tarih ile ilgili eserlerinden de faydalanılmıştır.
ATATÜRK VE TEVFİK RÜŞTÜ ARAS
Tevfik Rüştü Aras: “İkinci Dünya Savaşı’na Karışmak Tehlikesinden Ancak Atatürk’ün Yoluna Dönmekle Kurtulduk….”
Atatürk’ün uyarıları, rehberliği ve öngörüleri ışığında; Tevfik Rüştü Aras, Almanlara karşı bu yol kapalı tutuldukça, Avrupa ufkunda sürekli olarak İkinci Dünya Savaşı ihtimalinin sezildiğine dikkat çekiyordu.
Kaynaklar:
Akşin, Aptülahat; Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi, 1991.
Aras, Tevfik Rüştü; Görüşlerim. 1968.
Atatürk, M.Kemal; Nutuk, C.I-III,1961.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, I-II, 1945, 1959.
Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri,1991.
Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları, (haz.M.Onar), C.I-II, 1995.
Ahmad, Feroz-B.T.Ahmad; Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), 1971.
Atay, F.Rıfkı; Çankaya, 1969; Atatürk’ün Bana Anlattıkları,1955.
Atatürk'ün Milli Dış Politikası (1919-1923), 1992.
Avcıoğlu, Doğan; Milli Kurtuluş Tarihi, 1974.
Aydemir, Ş.Süreyya; Tek Adam: Mustafa Kemal, C.I-III, 1963-65.
Barutçu, Ahmet Faik; Siyasi Hatıralar, 2001.
Bayur, Yusuf Hikmet; Türk İnkılabı Tarihi, 1953.
Bıyıklıoğlu, Tevfik; Atatürk Anadolu’da, 1959.
Bilsel, Cemil; Lozan, C. I-II, 1933.
Cebesoy, Ali Fuat; Milli Mücadele Hatıraları,1953; Moskova Hatıraları,1956.
Çetişli, İsmail; Memduh Şevket Esendal, 1991.
Erim, Nihat; Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri,1953.
Erkin, Feridun Cemal; Dışişlerinde 34 Yıl, 1992.
Girgin, Kemal; Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol), 1994.
Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi 1939-1945, 1974.
Gönlübol, Mehmet-Cem Sar; Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1973), 1982.
Gürün, Kamuran; Dış İlişkiler ve Türk Politikası (1939’dan Günümüze Kadar), 1983; Savaşan Dünya ve Türkiye, 1986.
İlter, Turan; Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, 1977.
İnan, Afet; Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, 1968.
İnönü, İsmet, Hatıralar, C.I-II, 1992.
Kansu, M.Müfit; Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürkle Beraber,1966.
Karabekir, Kazım; İstiklal Harbimiz, 1969.
Karaosmanoğlu, Yakup Kadri; Politikada 45 Yıl, 1968.
Karpat, Kemal; Türk Siyasi Tarihi, 2015.
Kocatürk, Utkan; Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi (1918-1938), 1988. Kuneralp, Zeki; İkinci Dünya Harbinde Türk Dış Siyaseti, 1982.
Lee, Stephen J.; Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980, çev.S.Aktur, 2010.
McNeill, William H.; Dünya Tarihi, çev.A.Şenel,1989.
Meray, Seha L.; Lozan Barış Konferansı-Tutanaklar/Belgeler, C.I-VIII, 1993; Osmanlı İmparatorluğu’nun Çöküş Belgeleri,1977.
Okyar, A.Fethi; Üç Devirde Bir Adam, 1980.
Olcay, Osman; Sevres Andlaşmasına Doğru, 1981.
Onar, Mustafa; Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları-I-II, 1995.
Öztürk, Kazım; Atatürk’ün TBMM Açık ve Gizli Oturumlarındaki Konuşmaları, C.I-II,1990.
Sanal, Türker; Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti, 1995.
Sarıhan, Zeki; Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C. I-IV,1982-1996.
Selek, Sabahattin; Anadolu İhtilali, 1968.
Selek, S. (haz.); İsmet İnönü Hatıralar, 2009.
Sonyel, R.Salahi; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika,1973.
Soyak, Hasan Rıza; Atatürk’ten Hatıralar, C.I-II, 1973.
Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, 1983.
Şimşir, Bilal N.; Lozan Telgrafları, C.I-II,1990.
Tansel, Selahattin; Mondros’tan Mudanya’ya , C.I-IV,1977-8.
Tengirşenk, Yusuf Kemal; Vatan Hizmetinde, 1967.
Turan, Şerafettin; Türk Devrim Tarihi, C.I-IV,1991-9.
Tunaya, T.Zafer; Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük,1981.
Ülman, Haluk; Birinci Dünya Savaşına Giden Yol (ve Savaş), 1973.
Uluslararası İlişkiler Tarihi-5 (Diplomasi Tarihi), çev.A.R.Dırık, 2013.
Ünaydın, Ruşen Eşref; Diyorlar ki, (haz.Ş.Kutlu),1985.
Winter, J. -G.Parker-M.R.Habeck; I.Dünya Savaşı ve 20.Yüzyıl, çev.T.Demirel, 2012.
Yalman, Ahmet Emin; Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim,1970.
Ayrıca, S.Akşin’in İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele (1994); B.Oran; Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu (1986); Bulgaristan’da Türk Varlığı (1992), A.C.Gazioğlu, Kıbrıs Tarihi, ve F.Armaoğlu’nun, C.Üçok, R.Uçarol’un ve O.Sander’in siyasi tarih ile ilgili eserlerinden de faydalanılmıştır.
İÇ-DIŞ SİYASET
TEVFİK RÜŞTÜ ARAS. “Biz de olayları çok yakından izliyorduk. İstemeyerek yüklendiğimiz Birinci Dünya Savaşı tecrübesi, gözümüzün önünden asla ayrılmıyordu. Mecbur olmadıkça ve savunma gereği belirmedikçe acele ittifaklara koşmanın ne büyük yanlışlık olduğunu iyice öğrenmiştik. Uluslararası konferanslarda kolektif emniyet ve bölge nizamını ileri sürmekte önde bulunanlardan sayılıyorduk. Büyük önderimiz Atatürk’ün yüksek idaresi devrinde sözümüzle hareketlerimizin yüzde yüz birbirine uyduğu dünyaca öğrenilmişti. Balkan Antlaşması bölge nizami için, İskandinavyalıların aralarındaki ilişkilerinden sonra, iyi bir örnek olmuştu ve barış için çok şeyler vaat ediyordu. Kuruluşunda bölge-içi emniyeti sağladı”….
“Eğer İkinci Dünya Savaşı Balkanlara sirayet etmeseydi, savaş sonunda ayakta kalan Birleşik Amerika ve Sovyetler olarak iki dev devletten sonra, sade Avrupa’nın değil, dünyanın üçüncü büyük kuvveti ‘BALKAN BİRLİĞİ’ olacaktı”.
Kaynaklar:
Akşin, Aptülahat; Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi, 1991.
Aras, Tevfik Rüştü; Görüşlerim. 1968.
Atatürk, M.Kemal; Nutuk, C.I-III,1961.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, I-II, 1945, 1959.
Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri,1991.
Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları, (haz.M.Onar), C.I-II, 1995.
Ahmad, Feroz-B.T.Ahmad; Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), 1971.
Atay, F.Rıfkı; Çankaya, 1969; Atatürk’ün Bana Anlattıkları,1955.
Atatürk'ün Milli Dış Politikası (1919-1923), 1992.
Avcıoğlu, Doğan; Milli Kurtuluş Tarihi, 1974.
Aydemir, Ş.Süreyya; Tek Adam: Mustafa Kemal, C.I-III, 1963-65.
Barutçu, Ahmet Faik; Siyasi Hatıralar, 2001.
Bayur, Yusuf Hikmet; Türk İnkılabı Tarihi, 1953.
Bıyıklıoğlu, Tevfik; Atatürk Anadolu’da, 1959.
Bilsel, Cemil; Lozan, C. I-II, 1933.
Cebesoy, Ali Fuat; Milli Mücadele Hatıraları,1953; Moskova Hatıraları,1956.
Çetişli, İsmail; Memduh Şevket Esendal, 1991.
Erim, Nihat; Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri,1953.
Erkin, Feridun Cemal; Dışişlerinde 34 Yıl, 1992.
Girgin, Kemal; Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol), 1994.
Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi 1939-1945, 1974.
Gönlübol, Mehmet-Cem Sar; Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1973), 1982.
Gürün, Kamuran; Dış İlişkiler ve Türk Politikası (1939’dan Günümüze Kadar), 1983; Savaşan Dünya ve Türkiye, 1986.
İlter, Turan; Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, 1977.
İnan, Afet; Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, 1968.
İnönü, İsmet, Hatıralar, C.I-II, 1992.
Kansu, M.Müfit; Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürkle Beraber,1966.
Karabekir, Kazım; İstiklal Harbimiz, 1969.
Karaosmanoğlu, Yakup Kadri; Politikada 45 Yıl, 1968.
Karpat, Kemal; Türk Siyasi Tarihi, 2015.
Kocatürk, Utkan; Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi (1918-1938), 1988. Kuneralp, Zeki; İkinci Dünya Harbinde Türk Dış Siyaseti, 1982.
Lee, Stephen J.; Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980, çev.S.Aktur, 2010.
McNeill, William H.; Dünya Tarihi, çev.A.Şenel,1989.
Meray, Seha L.; Lozan Barış Konferansı-Tutanaklar/Belgeler, C.I-VIII, 1993; Osmanlı İmparatorluğu’nun Çöküş Belgeleri,1977.
Okyar, A.Fethi; Üç Devirde Bir Adam, 1980.
Olcay, Osman; Sevres Andlaşmasına Doğru, 1981.
Onar, Mustafa; Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları-I-II, 1995.
Öztürk, Kazım; Atatürk’ün TBMM Açık ve Gizli Oturumlarındaki Konuşmaları, C.I-II,1990.
Sanal, Türker; Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti, 1995.
Sarıhan, Zeki; Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C. I-IV,1982-1996.
Selek, Sabahattin; Anadolu İhtilali, 1968.
Selek, S. (haz.); İsmet İnönü Hatıralar, 2009.
Sonyel, R.Salahi; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika,1973.
Soyak, Hasan Rıza; Atatürk’ten Hatıralar, C.I-II, 1973.
Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, 1983.
Şimşir, Bilal N.; Lozan Telgrafları, C.I-II,1990.
Tansel, Selahattin; Mondros’tan Mudanya’ya , C.I-IV,1977-8.
Tengirşenk, Yusuf Kemal; Vatan Hizmetinde, 1967.
Turan, Şerafettin; Türk Devrim Tarihi, C.I-IV,1991-9.
Tunaya, T.Zafer; Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük,1981.
Ülman, Haluk; Birinci Dünya Savaşına Giden Yol (ve Savaş), 1973.
Uluslararası İlişkiler Tarihi-5 (Diplomasi Tarihi), çev.A.R.Dırık, 2013.
Ünaydın, Ruşen Eşref; Diyorlar ki, (haz.Ş.Kutlu),1985.
Winter, J. -G.Parker-M.R.Habeck; I.Dünya Savaşı ve 20.Yüzyıl, çev.T.Demirel, 2012.
Yalman, Ahmet Emin; Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim,1970.
Ayrıca, S.Akşin’in İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele (1994); B.Oran; Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu (1986); Bulgaristan’da Türk Varlığı (1992), A.C.Gazioğlu, Kıbrıs Tarihi, ve F.Armaoğlu’nun, C.Üçok, R.Uçarol’un ve O.Sander’in siyasi tarih ile ilgili eserlerinden de faydalanılmıştır.
SİYASİ BELGELER, ANTLAŞMALAR (1923-1938)
---------
Kaynaklar:
Akşin, Aptülahat; Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi, 1991.
Aras, Tevfik Rüştü; Görüşlerim. 1968.
Atatürk, M.Kemal; Nutuk, C.I-III,1961.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, I-II, 1945, 1959.
Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri,1991.
Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları, (haz.M.Onar), C.I-II, 1995.
Ahmad, Feroz-B.T.Ahmad; Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), 1971.
Atay, F.Rıfkı; Çankaya, 1969; Atatürk’ün Bana Anlattıkları,1955.
Atatürk'ün Milli Dış Politikası (1919-1923), 1992.
Avcıoğlu, Doğan; Milli Kurtuluş Tarihi, 1974.
Aydemir, Ş.Süreyya; Tek Adam: Mustafa Kemal, C.I-III, 1963-65.
Barutçu, Ahmet Faik; Siyasi Hatıralar, 2001.
Bayur, Yusuf Hikmet; Türk İnkılabı Tarihi, 1953.
Bıyıklıoğlu, Tevfik; Atatürk Anadolu’da, 1959.
Bilsel, Cemil; Lozan, C. I-II, 1933.
Cebesoy, Ali Fuat; Milli Mücadele Hatıraları,1953; Moskova Hatıraları,1956.
Çetişli, İsmail; Memduh Şevket Esendal, 1991.
Erim, Nihat; Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri,1953.
Erkin, Feridun Cemal; Dışişlerinde 34 Yıl, 1992.
Girgin, Kemal; Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol), 1994.
Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi 1939-1945, 1974.
Gönlübol, Mehmet-Cem Sar; Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1973), 1982.
Gürün, Kamuran; Dış İlişkiler ve Türk Politikası (1939’dan Günümüze Kadar), 1983; Savaşan Dünya ve Türkiye, 1986.
İlter, Turan; Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, 1977.
İnan, Afet; Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, 1968.
İnönü, İsmet, Hatıralar, C.I-II, 1992.
Kansu, M.Müfit; Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürkle Beraber,1966.
Karabekir, Kazım; İstiklal Harbimiz, 1969.
Karaosmanoğlu, Yakup Kadri; Politikada 45 Yıl, 1968.
Karpat, Kemal; Türk Siyasi Tarihi, 2015.
Kocatürk, Utkan; Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi (1918-1938), 1988. Kuneralp, Zeki; İkinci Dünya Harbinde Türk Dış Siyaseti, 1982.
Lee, Stephen J.; Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980, çev.S.Aktur, 2010.
McNeill, William H.; Dünya Tarihi, çev.A.Şenel,1989.
Meray, Seha L.; Lozan Barış Konferansı-Tutanaklar/Belgeler, C.I-VIII, 1993; Osmanlı İmparatorluğu’nun Çöküş Belgeleri,1977.
Okyar, A.Fethi; Üç Devirde Bir Adam, 1980.
Olcay, Osman; Sevres Andlaşmasına Doğru, 1981.
Onar, Mustafa; Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları-I-II, 1995.
Öztürk, Kazım; Atatürk’ün TBMM Açık ve Gizli Oturumlarındaki Konuşmaları, C.I-II,1990.
Sanal, Türker; Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti, 1995.
Sarıhan, Zeki; Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C. I-IV,1982-1996.
Selek, Sabahattin; Anadolu İhtilali, 1968.
Selek, S. (haz.); İsmet İnönü Hatıralar, 2009.
Sonyel, R.Salahi; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika,1973.
Soyak, Hasan Rıza; Atatürk’ten Hatıralar, C.I-II, 1973.
Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, 1983.
Şimşir, Bilal N.; Lozan Telgrafları, C.I-II,1990.
Tansel, Selahattin; Mondros’tan Mudanya’ya , C.I-IV,1977-8.
Tengirşenk, Yusuf Kemal; Vatan Hizmetinde, 1967.
Turan, Şerafettin; Türk Devrim Tarihi, C.I-IV,1991-9.
Tunaya, T.Zafer; Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük,1981.
Ülman, Haluk; Birinci Dünya Savaşına Giden Yol (ve Savaş), 1973.
Uluslararası İlişkiler Tarihi-5 (Diplomasi Tarihi), çev.A.R.Dırık, 2013.
Ünaydın, Ruşen Eşref; Diyorlar ki, (haz.Ş.Kutlu),1985.
Winter, J. -G.Parker-M.R.Habeck; I.Dünya Savaşı ve 20.Yüzyıl, çev.T.Demirel, 2012.
Yalman, Ahmet Emin; Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim,1970.
Ayrıca, S.Akşin’in İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele (1994); B.Oran; Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu (1986); Bulgaristan’da Türk Varlığı (1992), A.C.Gazioğlu, Kıbrıs Tarihi, ve F.Armaoğlu’nun, C.Üçok, R.Uçarol’un ve O.Sander’in siyasi tarih ile ilgili eserlerinden de faydalanılmıştır.
İLKELER, ÖRNEK OLAYLAR (1923-1938)
-------
Kaynaklar:
Akşin, Aptülahat; Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi, 1991.
Aras, Tevfik Rüştü; Görüşlerim. 1968.
Atatürk, M.Kemal; Nutuk, C.I-III,1961.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, I-II, 1945, 1959.
Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri,1991.
Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları, (haz.M.Onar), C.I-II, 1995.
Ahmad, Feroz-B.T.Ahmad; Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), 1971.
Atay, F.Rıfkı; Çankaya, 1969; Atatürk’ün Bana Anlattıkları,1955.
Atatürk'ün Milli Dış Politikası (1919-1923), 1992.
Avcıoğlu, Doğan; Milli Kurtuluş Tarihi, 1974.
Aydemir, Ş.Süreyya; Tek Adam: Mustafa Kemal, C.I-III, 1963-65.
Barutçu, Ahmet Faik; Siyasi Hatıralar, 2001.
Bayur, Yusuf Hikmet; Türk İnkılabı Tarihi, 1953.
Bıyıklıoğlu, Tevfik; Atatürk Anadolu’da, 1959.
Bilsel, Cemil; Lozan, C. I-II, 1933.
Cebesoy, Ali Fuat; Milli Mücadele Hatıraları,1953; Moskova Hatıraları,1956.
Çetişli, İsmail; Memduh Şevket Esendal, 1991.
Erim, Nihat; Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri,1953.
Erkin, Feridun Cemal; Dışişlerinde 34 Yıl, 1992.
Girgin, Kemal; Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol), 1994.
Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi 1939-1945, 1974.
Gönlübol, Mehmet-Cem Sar; Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1973), 1982.
Gürün, Kamuran; Dış İlişkiler ve Türk Politikası (1939’dan Günümüze Kadar), 1983; Savaşan Dünya ve Türkiye, 1986.
İlter, Turan; Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, 1977.
İnan, Afet; Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, 1968.
İnönü, İsmet, Hatıralar, C.I-II, 1992.
Kansu, M.Müfit; Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürkle Beraber,1966.
Karabekir, Kazım; İstiklal Harbimiz, 1969.
Karaosmanoğlu, Yakup Kadri; Politikada 45 Yıl, 1968.
Karpat, Kemal; Türk Siyasi Tarihi, 2015.
Kocatürk, Utkan; Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi (1918-1938), 1988. Kuneralp, Zeki; İkinci Dünya Harbinde Türk Dış Siyaseti, 1982.
Lee, Stephen J.; Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980, çev.S.Aktur, 2010.
McNeill, William H.; Dünya Tarihi, çev.A.Şenel,1989.
Meray, Seha L.; Lozan Barış Konferansı-Tutanaklar/Belgeler, C.I-VIII, 1993; Osmanlı İmparatorluğu’nun Çöküş Belgeleri,1977.
Okyar, A.Fethi; Üç Devirde Bir Adam, 1980.
Olcay, Osman; Sevres Andlaşmasına Doğru, 1981.
Onar, Mustafa; Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları-I-II, 1995.
Öztürk, Kazım; Atatürk’ün TBMM Açık ve Gizli Oturumlarındaki Konuşmaları, C.I-II,1990.
Sanal, Türker; Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti, 1995.
Sarıhan, Zeki; Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C. I-IV,1982-1996.
Selek, Sabahattin; Anadolu İhtilali, 1968.
Selek, S. (haz.); İsmet İnönü Hatıralar, 2009.
Sonyel, R.Salahi; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika,1973.
Soyak, Hasan Rıza; Atatürk’ten Hatıralar, C.I-II, 1973.
Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, 1983.
Şimşir, Bilal N.; Lozan Telgrafları, C.I-II,1990.
Tansel, Selahattin; Mondros’tan Mudanya’ya , C.I-IV,1977-8.
Tengirşenk, Yusuf Kemal; Vatan Hizmetinde, 1967.
Turan, Şerafettin; Türk Devrim Tarihi, C.I-IV,1991-9.
Tunaya, T.Zafer; Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük,1981.
Ülman, Haluk; Birinci Dünya Savaşına Giden Yol (ve Savaş), 1973.
Uluslararası İlişkiler Tarihi-5 (Diplomasi Tarihi), çev.A.R.Dırık, 2013.
Ünaydın, Ruşen Eşref; Diyorlar ki, (haz.Ş.Kutlu),1985.
Winter, J. -G.Parker-M.R.Habeck; I.Dünya Savaşı ve 20.Yüzyıl, çev.T.Demirel, 2012.
Yalman, Ahmet Emin; Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim,1970.
Ayrıca, S.Akşin’in İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele (1994); B.Oran; Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu (1986); Bulgaristan’da Türk Varlığı (1992), A.C.Gazioğlu, Kıbrıs Tarihi, ve F.Armaoğlu’nun, C.Üçok, R.Uçarol’un ve O.Sander’in siyasi tarih ile ilgili eserlerinden de faydalanılmıştır.