Gazneli Devletinde İç Çekişmeler

Mevdud'dan sonra kısa sürelerle oğlu ll. Mesud ve ı. Mesud'un oğlu Ali, daha sonra da Mahmud 'un oğlu Abdürreşid sultan oldu (440/ 1049) Tuğrul adlı bir Türk kumandanı, Abdü reşid dahil on bir şehzadeyi öldürerek Gazneli Devleti'nin başına geçti (1052). Ancak onun hakimiyeti de çok kısa sürdü ve yine bir Türk kumandanı tarafından öldürüldü. Daha sonra Gazneliler tahtına I. Mesud'un oğ­ lu Perruhzad geçirildi. Perruhzad Selçuklular'a karşı başarıyla mücadele etti ve 451 ( 1 059) yılında öldü. Tahta geçen kardeşi İbrahim devrinin en önemli olayı, uzun yıllar devam eden Selçuklu- Gazneli mücadelesinin bir barış a sona erdirilmesidir (45ı 1 1059). Sultan İbrahim, babasının ve dedesinin zamanındaki Gazneli Devleti'nin gücünü yeniden sağlamaya çalışmış ve bu barış sırasında Sel- çuklu· ltanları ile eşit şartlarda müzakereye girişmişti. İki devlet arasındaki barış yaklaşık elli yıl yürürlükte kaldı ve evlilik münasebetleriyle daha da sağ­ lamlaştırıldı . Sultan İbrahim Hindistan'- da bazı kaleler zaptetmiş ve Gur bölgesini hakimiyeti altına almıştı. Sikkeleri üzerinde ilk defa "sultan" unvanı görü- len İbrahim kırk yıl hüküm sürdükten sonra 492'de (1099) vefat etti. Sultan İb ahim in yerine oğullarından lll. Mesud geçti. Bu hükümdar zamanında devlet daha çok Hindistan seferleriyle meşgul oldu. lll. Mesud'un 508 ( 1115) yılında ölümünden sonra oğlu Şirzad bir yıl kadar hüküm sürdü. Daha sonra lll. Mesud'un öteki oğulları arasında taht mücadelesi başladı ve Selçuklular Gazneli Devleti'nin iç işlerine mü- dahale ettiler. Şirzad'dan sonra tahta Arslan Şah geçtiyse de kardeşi Behram Şah, Horasan meliki olan Sencer'in yarmını sağ ayarak Gazneliler tahtına sahip oldu (5ıl 1 ı ı ı 7) Arslan Şah önce Hindistan'a çekildi, ardından Gazneliler tahtı için yeniden mücadeleye girişti, fakat bu yolda hayatını kaybetti (5ı2/ ı ı ı8) . Behram Şah Hindistan'da daha çok isyancılarla uğraştı. Ödemeyi vaad ettiği yıllık 250.000 (veya günlük ı 000) dinar vergiyi göndermemesi, Selçuklu Sultanı Sencer'in Gazne üzerine yürümesine sebep oldu (529 1 ı ı35) Sultan Sencer Gazne'ye kadar ilerledi ve Hindistan'a kaçan Behram Şah'ı affederek yerinde bıraktı . Behram Şah devrinin olayları arasında Gazneliler'in Gurlular ile olan münasebet leri dikkati çekmektedir. Gittikçe kuwetlenen Gurlular nihayet bir intikam vesilesiyle Gazne şehrini yaktılar (545 ı!50-5ı) . Behram Şah yeniden Gazne'ye hakim olduysa da (547 1 ı ı 52) Gazneliler artık çöküş sürecine girmişti. Behram Şah 552'de (1157) öldü ve yerine oğlu Hüsrev Şah geçti.

En son değiştirme: Perşembe, 2 Kasım 2017, 8:20 ÖS