FAR 209 Gazneliler Dönemi İran Edebiyatı

Klasik İran Edebiyatının 1. döneminin devamı niteliğinde olan Gazneliler dönemi İran edebiyatı, "Şiir" ve "Nesir" ana başlıkları altında iki ana bölüm halinde ele alınmaktadır. Bu bölümlere giriş yapılmadan önce Gazneli döneminin tarihî, kültürel ve sosyal  yönleri üzerinde durulmakta, konuyla ilgili kaynaklar tanıtılmaktadır. daha sonra ilgili dönemde Farsçanın özelliklerine kısaca değinilmektedir.

Gazneli dönemi şiiri, bu dersin en büyük bölümünü kapsamaktadır. Bir önceki dönem şiiriyle bu dönem şiirinin özelliklerinden söz edilerek iki siyasal dönemin aslında şiir açısından tek bir dönem olarak ele alınması gerektiği vurgulandıktan sonra şiirin genel görünümü, şiir türleri ve nazım şekilleri ele alınmakta, daha sonra da dönemin önde gelen şairleri tanıtılmaktadır. Döneme damgasının vuran Firdevsî ve eseri Şahnâme'nin kapsamlı bir tanıtımından sonra dönemin diğer şairlerinden söz edilmektedir. derlerde tanıtımı yapılan bazı şairlerin şiirlerinden küçük örnekler paylaşılmaktadır.

İkinci bölüm olarak dönemde "nesir" konusu üzerinde durulmaktadır. Nesir örnekleri şiire göre daha az olduğundan son birkaç ders bu konuya ayrılmakta, ilgili ders oturumlarında dönemim önemli mensur eserleri tanıtılmaktadır. 

Gazneliler Dönemi İran Edebiyatı İçin Kaynakça:

  • Arnold, Thomas Walker (1982). İntişâri İslâm Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara.
  • Bayur, Yusuf Hikmet (1987). Hindistan Tarihi, Cilt I, TTK Basımevi, Ankara.
  • Köprülü, Mehmet Fuat (1934). Türk Dili ve Edebiyatı Hakkında Araştırmalar (Gazneliler Devrinde Türk Şiiri bölümü), Ankara.
  • Köymen, Mehmet Altay (1993). Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi. Cilt 1. Kuruluş Devri, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
  • Lombard, Maurice (1983). İlk Zafer Yıllarında İslam, Pınar Yayınları, İstanbul.
  • Merçil, Erdoğan (1989). Gazneliler Devleti Tarihi, TTK Basımevi, Ankara.
  • Merçil, Erdoğan (1991). Gaznelilerin Hindistan Siyaseti, Prof. Dr. Bekir Kütükoğlu'na Armağan, İstanbul.
  • Nuhoğlu, Güller. Beyhakî Tarihi'ne Göre Gaznelilerde Devlet Teşkilatı ve Kültür, yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul Üni.
  • Palabıyık, M. Hanefi (2002). Valilikten İmparatorluğa Gazneliler Devlet ve Saray Teşkilatı, Araştırma Yayınları, Ankara.
  • Togan, Zeki Velidi (1981). Umumî Türk Tarihine Giriş, Enderun Kitabevi, İstanbul.
  • Turan, Osman (2006). Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
  • Yıldırım, Nimet (2000). Gazneliler Dönemi İran Edebiyatı Erzurum.

·         MEB İslam Ansiklopedisi İran Maddesi

  • MEB İslam Ansiklopedisi Gazneliler Maddesi (4. C.)

·         MEB İslam Ansiklopedisi Mahmud Gaznevi Maddesi (7. C.)

·         MEB İslam Ansiklopedisi Mesud Maddesi (8. C. S. 133)